Ένα χρόνο απ'το αποτυχημένο πραξικόπημα στην Τουρκία

Απολυταρχία Ερντογάν - αντιλαϊκό καθεστώς διώξεων  και τρομοκρατίας, επεκτατισμού και σοβινισμού

Ένας χρόνος έκλεισε στις 15 Ιούλη από την απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία και η πολιτική κατάσταση στη γειτονική χώρα, όχι μόνο δεν είναι ξεκάθαρη και σταθεροποιημένη, αλλά βρίσκεται και μπροστά σε έναν κόμπο αντιθέσεων και προβλημάτων, που η μια άκρη του νήματος βρίσκεται στο εσωτερικό της χώρας και η άλλη στις πυκνές και σοβαρές εξελίξεις που συντελούνται στο ευρύτερο περιβάλλον της.

Η απόπειρα πραξικοπήματος μερίδας του στρατού και της τουρκικής ολιγαρχίας, πυροδότησε την ενίσχυση στο εσωτερικό της Τουρκίας, ενός ακόμη πιο άγριου αντιδραστικού καθεστώτος εκτεταμένων συλλήψεων και φυλακίσεων, διώξεων και καταπίεσης. Επί ένα χρόνο παραμένει το καθεστώς έκτακτης ανάγκης, βάσει του οποίου διατηρείται το σύστημα της αυθαιρεσίας και της αιματηρής τρομοκρατίας του μηχανισμού του Ερντογάν και πριν λίγες μέρες το κοινοβούλιο το παρέτεινε για άλλους τρεις μήνες. Δεκάδες χιλιάδες συλλήψεις και φυλακίσεις, αποπομπές, απολύσεις και διώξεις απέναντι, όχι μόνο στους ύποπτους του πραξικοπήματος, αλλά και σε κάθε αντιπολιτευτική φωνή που παλεύει για δημοκρατικά δικαιώματα και ελευθερίες.

Από το στρατό και το δικαστικό σώμα, τη διοίκηση και τα μέσα ενημέρωσης, μέχρι τα πανεπιστήμια και τα σχολεία, τις πολιτικές οργανώσεις και τα συνδικάτα, με ένα απέραντο κύμα διώξεων επιχειρεί ο Ερντογάν να επιβάλει τη φίμωση και την απόλυτη κυριαρχία του.

Παράλληλα, με το δημοψήφισμα του Απριλίου, συγκέντρωσε στα χέρια του πρωτοφανείς προεδρικές εξουσίες, θυμίζοντας καθεστώς ανατολίτικου δεσποτισμού, με τα υπέρλαμπρα παλάτια που οικοδομεί να διακοσμούν το κάδρο ενός νέου σουλτάνου.

Απευθυνόμενος στη συγκέντρωση των οπαδών του διεμήνυσε: «θα ξεριζώσουμε τα κεφάλια των προδοτών» δίνοντας το στίγμα της αντιδραστικής και αμείλικτης υπερεξουσίας του, ενώ από «κάτω» υψώνοταν τα σύμβολα της κρεμάλας, απαιτώντας την επαναφορά της θανατικής ποινής.

Το τουρκικό κράτος, στις νοτιοανατολικές περιοχές του, απέναντι στον κουρδικό πληθυσμό κλιμακώνει τις πολεμικές ενέργειες και τη φασιστική του στάση, ενώ διεξάγει, υπό το πρόσχημα της καταπολέμησης του ισλαμικού κράτους, στρατιωτικές επιχειρήσεις στο έδαφος της Συρίας και του Ιράκ. Θέλει να βγάλει από πάνω του το μεγάλο αγκάθι του αγώνα των Κούρδων για ανεξαρτησία, όμως αυτό μπήγεται όλο και πιο βαθιά. Καθώς στις 25 Σεπτέμβρη προκηρύχτηκε στις κουρδικές περιοχές του Ιράκ δημοψήφισμα για την ίδρυση κουρδικού κράτους με το πράσινο φως των ΗΠΑ, που κάνουν τους δικούς τους λογαριασμούς και που όχι μόνο δεν ταυτίζονται, αλλά στρέφονται ενάντια στα συμφέροντα της τουρκικής ολιγαρχίας. Για τους δικούς τους, επίσης, σκοπούς οι ΗΠΑ ενέκριναν τον εξοπλισμό των Κούρδων της Συρίας παρά τις κραυγές του Ερντογάν.

Κάτω από αυτές τις εξελίξεις, προοιωνίζεται η αναζωπύρωση του κουρδικού προβλήματος και η δημιουργία δύσκολα αναστρέψιμων εξελίξεων, που φτάνουν μέχρι την απειλή της κρατικής οντότητας της Τουρκίας.

Θέτοντας παράλληλα υπό δοκιμασία τα μεγαλοκρατικά φιλόδοξα σχέδια που στο πρόσωπο του Ερντογάν ιδιαίτερα ενισχύθηκαν και καλλιεργήθηκαν για τη μεγαλοαστική τάξη της Τουρκίας και το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ως περιφερειακή δύναμη στην ευρύτερη περιοχή.

Βασιζόμενη στην καπιταλιστική ανάπτυξη που γνώρισε τα προηγούμενα χρόνια, σε σημαντικό μέγεθος για τα δεδομένα της περιοχής, στο στρατηγικό σημείο που βρίσκεται, στις σχέσεις με τον αραβικό και μουσουλμανικό κόσμο που βαθμιαία οικοδόμησε, σπάζοντας ταυτόχρονα τις παραδοσιακές σχέσεις της με το Ισραήλ, η Τουρκία θέλησε να παζαρέψει σκληρά την εύνοια των δυτικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, προσκρούοντας ωστόσο στις ευρύτερες επιδιώξεις και σχεδιασμούς τους για όλη την περιοχή της ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου. Άλλωστε, όπως έγινε φανερό και στο περσινό αποτυχημένο πραξικόπημα, οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις της Δύσης προτιμούν στην Τουρκία ένα πιο πειθήνιο και υποτακτικό καθεστώς από αυτό του Ερντογάν, που τώρα καταγγέλλει Αμερικανούς και Ευρωπαίους για τη στάση τους απέναντι στην προσπάθεια ανατροπής μιας «εκλεγμένης από το λαό κυβέρνησης».

Οι ΗΠΑ, πέρα από τη στάση τους στο κουρδικό ζήτημα, έχουν προωθήσει και ως αντίβαρο στις τουρκικές και ρωσικές βλέψεις, αλλά και απέναντι στον αραβικό κόσμο, τον άξονα Ισραήλ – Αιγύπτου - Ελλάδας και Κύπρου, έχοντας σε σημαντικό βαθμό των έλεγχο και την κηδεμονία των ντόπιων κυβερνήσεων, αποσκοπώντας παράλληλα στην εκμετάλλευση των ενεργειακών αποθεμάτων και δρόμων των περιοχών αυτών.

Σε παρόμοιο προσανατολισμό κινείται και ο γαλλικός ιμπεριαλισμός, που, με τη στρατιωτική του τώρα παρουσία, προασπίζει στο πλάι των αμερικανικών αεροπλανοφόρων τα γαλλικά μονοπώλια στα θαλάσσια οικόπεδα της Κύπρου, πυροδοτώντας νέο γύρο οξυμμένων αντιδράσεων της Τουρκίας.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση απλώνει χρονικά με απροσδιόριστη κατάληξη τις διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε., κάνοντας σαφές πως θα ανοίξει ο δρόμος αυτός κάτω από τους δικούς της όρους πειθάρχησης της Τουρκίας, προξενώντας τους βρυχηθμούς του Ερντογάν πως « η ΕΕ χρειάζεται περισσότερο την Τουρκία παρά η Τουρκία την ΕΕ», υπογραμμίζοντας όλους τους λόγους που κάνουν την Τουρκία σημαντική χώρα και αξιοποιώντας ταυτόχρονα ως μοχλό πίεσης το προσφυγικό ζήτημα και την απειλή ανοίγματος της κάνουλας των προσφύγων προς την Ευρώπη. Αντίστοιχα η ΕΕ, υψώνοντας υποκριτικά τη σημαία των δημοκρατικών δικαιωμάτων και των ατομικών ελευθεριών, πιέζει τον Ερντογάν. Αν επανέλθει η θανατική καταδίκη, υπογράμμισε σε πρόσφατο άρθρο του ο Γιουνκέρ «η Τουρκία κλείνει την πόρτα προς την ΕΕ». Όχι βέβαια γιατί την ΕΕ τη διαπερνά κάποιο ρίγος απέναντι στις ανθρώπινες ελευθερίες, αλλά γιατί επιζητά μεγαλύτερο έλεγχο της πολιτικής και οικονομικής ζωής της Τουρκίας.

Μετά την κατάρριψη του ρώσικου αεροπλάνου και την όξυνση των ρωσοτουρκικών σχέσεων, ο Ερντογάν αναδιπλώθηκε απέναντι στο ρωσικό ιμπεριαλισμό αναζητώντας στο πρόσωπό του σύμμαχο και αντίβαρο απέναντι στις πιέσεις της Δύσης, χωρίς όμως, θεαματικά αποτελέσματα, καθώς και η Ρωσία έχει τα δικά της συμφέροντα στην περιοχή, που σε μεγάλο βαθμό αποκλίνουν από αυτά της Τουρκίας.

Το καθεστώς Ερντογάν στην παρούσα φάση, έχοντας σοβαρά προβλήματα με τους δυτικούς συμμάχους του, με το κουρδικό ζήτημα να μπαίνει σε νέα οξύτερη φάση, με ψαλιδισμένες τις βλέψεις και τις φιλοδοξίες του, αντιμέτωπο στο εσωτερικό της χώρας του με βαθύ κοινωνικό και πολιτικό διχασμό, έχοντας προσφύγει στη διαμόρφωση μιας αντιδραστικής, αυταρχικής κοινωνικής ζωής, έχοντας καλλιεργήσει μεγαλοϊδεατικές προσδοκίες και έχοντας προσφύγει στον εθνικισμό και το σοβινισμό, με κινήσεις ένθεν και ένθεν σπασμωδικές και αλλοπρόσαλλες, αποτελεί μια επικίνδυνη εξουσία που οι αντιδράσεις της είναι απρόβλεπτες.

Η πολύχρονη και κλιμακούμενη αμφισβήτηση από την Τουρκία των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας, στις συνθήκες αυτές αποκτά μια οξύτερη διάσταση και κανείς δε μπορεί να γνωρίζει αν οι λεονταρισμοί του Ερντογάν θα μείνουν και για πόσο σε φραστικό επίπεδο. Ούτε και μπορεί κανείς να προβλέψει αν και πότε η αύξηση των πιέσεων της τουρκικής αστικής τάξης προς την Ελλάδα δε θα μετατραπούν σε θερμά επεισόδια. Η κλιμάκωση των πιέσεων στο Αιγαίο, η όξυνση της κατάστασης στην Κύπρο για τα ενεργειακά αποθέματα, η αμφισβήτηση από την Τουρκία της συνθήκης της Λοζάνης, οι συνεχείς παραβιάσεις του εναέριου χώρου, οξύνουν την κρίση και αστάθεια στην περιοχή.

 Κάτω από την πολιτική του ενδοτισμού και της υποχωρητικότητας απέναντι στην Τουρκία και κάτω από την πολιτική της υποτέλειας απέναντι στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, οι ελληνικές κυβερνήσεις όχι μόνο προσφέρουν χώρο στην ένταση των τουρκικών πιέσεων, αλλά παράλληλα εκχωρούν κυριαρχικά δικαιώματα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις.

 Η ελληνική ολιγαρχία και η κυβέρνηση, επιζητώντας την προστασία των ξένων αφεντικών, διαμηνύουν πως εγγυώνται την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή, απέναντι στην επεκτατική και φιλόδοξη Τουρκία και θριαμβολογούν εισπράττοντας τα χαμόγελα και τα ευμενή σχόλια των ιμπεριαλιστών. Όμως, το τίμημα της προστασίας εκτός από πρόσκαιρο είναι και βαρύ.

 Το Αιγαίο μετατρέπεται σε αμερικανονατοϊκή λίμνη και σε πεδίο αντιπαράθεσης ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, όπου οι ξένοι στόλοι αλωνίζουν, ο εναέριος χώρος και τα θαλάσσια σύνορα εκχωρούνται στα νατοϊκά στρατηγεία και στις δυνάμεις της FRONTEX, ο ενεργειακός πλούτος χαρίζεται στα ξένα μονοπώλια και κάτω από τη μνημονιακή εποπτεία και επιτήρηση όλοι οι βασικοί οικονομικοί τομείς, τα λιμάνια, τα αεροδρόμια, οι μεταφορές, οι υποδομές και η ενέργεια εκχωρούνται στο ξένο κεφάλαιο, βαθαίνοντας την οικονομική και πολιτική εξάρτηση της χώρας και καθιστώντας τα κυριαρχικά δικαιώματα τοπίο στην ομίχλη.

Και σε κάθε περίπτωση, με τη μία ή την άλλη μορφή, η Τουρκία αποτελεί πάντα μια υπολογίσιμη δύναμη, που καμία ιμπεριαλιστική χώρα ιδιαίτερα δεν μπορεί να αγνοήσει ή υποτιμήσει και ακόμα περισσότερο να απεμπολήσει τα επενδυμένα συμφέροντα και τις ιμπεριαλιστικε βλέψεις σ' αυτήν.

Εξαιρετικά επικίνδυνες, είναι οι εθνικιστικές κορώνες, οι σοβινιστικοί μεγαλοϊδεατισμοί, οι λεονταρισμοί του ελληνικού τσαμπουκά και ο δηλητηριώδης εθνικιστικός αντιτουρκισμός, που βρίσκει πάτημα στην προκλητικότητα της Τουρκίας. Οι αντιδραστικές φωνές που αλιεύουν στο πληγωμένο και καταπιεσμένο πατριωτικό αίσθημα του λαού, αποτέλεσαν και αποτελούν το τυχοδιωκτικό συμπλήρωμα στο κάδρο της υποτέλειας της ελληνικής ολιγαρχίας.

Απέναντι στους κινδύνους που διαγράφονται, τα γκρίζα σύννεφα που απλώνονται πάνω από την περιοχή μόνο η ενεργητική πάλη των λαών μπορεί να τα σκορπίσει. Μόνο η αποφασιστική στάση των λαών και ο πραγματικός τους πόθος για ειρήνη μπορεί να βάλει φρένο στα φιλοπόλεμα σχέδια και στο εθνικιστικό δηλητήριο. Μόνο η μαζική και οργανωμένη λαϊκή κινητοποίηση που θα στρέφεται απέναντι στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, στην υποτέλεια και το σοβινισμό της ολιγαρχίας μπορεί να αποτελέσει το θεμέλιο για την ειρήνη και την εθνική ανεξαρτησία των χωρών της περιοχής.