Από τον Καποδίστρια στον Καλλικράτη

Ας θέσουμε ένα απλό ερώτημα. Είδαν οι εργαζόμενοι βελτίωση στις τοπικές υπηρεσίες μετά τις μεγάλες αλλαγές που έφερε στη δομή της «τοπικής αυτοδιοίκησης» το πρόγραμμα «Ι. Καποδίστριας»; Είδαν βελτίωση στη ζωή τους μετά τη θέσπιση αιρετών νομαρχιακών οργάνων; Η απάντηση είναι όχι και τη δίνουν όλοι, εκτός από μερικά λαμόγια που βολεύτηκαν με τη νέα κατάσταση. Εκείνο που είδαν οι εργαζόμενοι ήταν η παραπέρα εμπορευματοποίηση μιας σειράς υπηρεσιών, ο καλπασμός των δημοτικών τελών και η δημιουργία πιο απρόσωπων μηχανισμών, που έκαναν πιο δύσκολη την πρόσβαση για την επίλυση μικροπροβλημάτων της καθημερινότητας.

Αυτή η πείρα, λοιπόν, είναι αρκετή για να μας διδάξει ότι και η νέα δομή, που ανακοινώθηκε με τυμπανοκρουσίες από τον Ραγκούση και τον Παπανδρέου και ονομάστηκε σχέδιο «Καλλικράτης» (οι Πασόκοι είναι μανούλες στον προπαγανδιστικό φραμπαλά), όχι μόνο δε θα βελτιώσει τη ζωή των εργαζόμενων, αλλά αντίθετα θα την κάνει ακόμα πιο δύσκολη. Η πολιτική συζήτηση που έχει ξεκινήσει, με κόντρες ακόμα και μέσα στο υπουργικό συμβούλιο, αφορά το μοίρασμα της εξουσίας σε επίπεδο περιφερειών και δήμων, όμως οι εργαζόμενοι θα πρέπει να βγουν έξω απ’ αυτή την παγίδα και να δουν την ουσία.

Οταν οι πολιτικοί μιλούν για «λιγότερο κράτος» εννοούν κράτος με λιγότερες κοινωνικές δαπάνες. Οταν οι πολιτικοί μιλούν για «κράτος επιτελείο» και «αποκέντρωση», εννοούν τη μεταφορά στις πλάτες των εργαζόμενων φορολογικών και άλλων βαρών, όπως και του κόστους μιας σειράς κοινωνικών δαπανών που στο πλαίσιο του –ισχνότατου– «κοινωνικού κράτους» των προηγούμενων δεκαετιών είχε αναλάβει η κεντρική διοίκηση. Οι τοπικές εξουσίες θα γίνουν διαχειριστές αυτών των δαπανών και επειδή δεν θα έχουν κεντρικούς πόρους, θα τις φορτώνουν στους κατοίκους της περιφέρειας ή του υπερδήμου. Αυτή είναι όλη η ουσία και της νέας «αποκέντρωσης», που υλοποιείται μέσω τοπικών «συγκεντρώσεων» (των νομαρχιών σε περιφέρειες και των καποδιστριακών δήμων σε μόλις 370 καλλικρατικούς δήμους).

Οταν η κυβέρνηση διακηρύσσει ότι με τον «Καλλικράτη» θα υλοποιηθεί η «δημοσιονομική χειραφέτηση» των περιφερειακών και τοπικών οργάνων, εννοεί ότι θα τους φορτώσει μια σειρά τομείς και θα τους δώσει τη δυνατότητα επιβολής τοπικής φορολογίας προκειμένου να τα βγάλουν πέρα. Αποκέντρωση βαρών, δηλαδή.