ΣΥΡΙΖΑ
Πρόγραμμα διαχείρισης της κινεζοποίησης
Αρκεί να αναφέρουμε μόνο ότι οι λέξεις «αναδιανομή εισοδήματος», που άλλοτε αποτελούσαν το ευαγγέλιο της σοσιαλδημοκρατίας, δεν ακούστηκαν ούτε μια φορά, ούτε στην ομιλία ούτε στη συνέντευξη Τύπου του Τσίπρα. Αντίθετα, εκείνο που κυριάρχησε ήταν το «εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης», μέρος του οποίου είναι η αντιμετώπιση της «ανθρωπιστικής κρίσης» για την εξασφάλιση της «κοινωνικής συνοχής». Από άποψη αρχών, εδώ έχουμε να κάνουμε με τη θεωρία του «τρίτου δρόμου», την οποία διατύπωσε τη δεκαετία του ‘90 ο σοσιαλδημοκράτης Αντονι Γκίντενς και την έκαναν πράξη –ο καθένας με το δικό του τρόπο– ο Μπλερ στη Βρετανία, ο Σρέντερ στη Γερμανία και ο Κλίντον στις ΗΠΑ. Ο «τρίτος δρόμος» προωθούσε τη συντηρητική ανασυγκρότηση του καπιταλισμού (παγκόσμια τάση τότε), δίνοντας όμως βάρος στην «κοινωνική συνοχή», χαρακτηριστικό που υποτίθεται ότι τον διέκρινε από το νεοφιλελευθερισμό των Θάτσερ-Ρέιγκαν. Ηταν υποτίθεται κάτι ανάμεσα στο σκληρό νεοφιλελευθερισμό της Σχολής του Σικάγο και το νεο-κεϊνσιανισμό που πρέσβευε έως τότε η σοσιαλδημοκρατία.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, βέβαια, αυτό το προσαρμόζει στις συνθήκες της υπερδανεισμένης και υπό σκληρή επιτήρηση καπιταλιστικής Ελλάδας. Η προγραμματική του πρόταση, όπως τη διατύπωσε ο Τσίπρας, κινείται σε τρεις άξονες:
1. Απόλυτος σεβασμός στις υποχρεώσεις έναντι των δανειστών και προσπάθεια επαναδιαπραγμάτευσης των όρων του δανεισμού.
2. Ενα πρόγραμμα φιλανθρωπικών δράσεων για τα πλέον εξαθλιωμένα στρώματα του ελληνικού λαού.
3. Μια σχετική χαλάρωση της πολιτικής των μνημονίων, στο βαθμό που το επιτρέπει η δημοσιονομική κατάσταση και υπό τον όρο ότι οι προϋπολογισμοί θα είναι πάντοτε ισοσκελισμένοι, δε θα παράγονται ελλείμματα και δε θα απαιτηθεί δανεισμός για την κάλυψή τους.
Αυτά που προβλέπονται στο δεύτερο και τον τρίτο άξονα είναι εντελώς αποδεσμευμένα από τη διαχείριση του χρέους. Υποτίθεται ότι θα καλυφθούν αποκλειστικά με εθνικούς πόρους, ανεξάρτητα από την πορεία της επαναδιαπραγμάτευσης του χρέους, το οποίο θα αποπληρώνεται κανονικά, όπως προβλέπεται στις δανειακές συμβάσεις, έως ότου επιτευχθεί νέα συμφωνία με τους δανειστές. Αν δεν επιτευχθεί νέα συμφωνία, οι δανειακές συμβάσεις θα εφαρμοστούν στο ακέραιο.
Η περίοδος που ο ΣΥΡΙΖΑ με μια νομοθετική κίνηση θα καταργούσε τα μνημόνια και τους εφαρμοστικούς τους νόμους παρήλθε ανεπιστρεπτί. Η περίοδος που ο ΣΥΡΙΖΑ πρώτα θα κατήγγελε τις δανειακές συμβάσεις και μετά θα απαιτούσε την επαναδιαπραγμάτευσή τους ανήκει στο παρελθόν. Η εποχή που ο ΣΥΡΙΖΑ θα απαιτούσε μορατόριουμ στην πληρωμή των τοκοχρεολυσίων και αν οι δανειστές δεν του το έδιναν, θα το επέβαλε μονομερώς, προκειμένου να χρηματοδοτήσει το κυβερνητικό του πρόγραμμα, ανήκει στην… προϊστορία. Τώρα κανένα μνημόνιο δε θα σκιστεί (άλλωστε, τυπικά το μνημόνιο λήγει), καμιά δανειακή σύμβαση δε θα καταγγελθεί, κανένα μορατόριουμ στην καταβολή των τοκοχρεολυτικών δόσεων δε θα επιβληθεί μονομερώς. Ολα θα γίνουν όπως προβλέπεται από το κοινοτικό δίκαιο και τις δανειακές συμβάσεις. Με απόλυτο σεβασμό στο Σύμφωνο Σταθερότητας και τα όσα περί επιτήρησης προβλέπονται από τη «διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος», στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα.
Γι’ αυτό και η λέξη που ακούστηκε πιο πολύ από το στόμα του Τσίπρα και μετά από τα στόματα του Δραγασάκη και του Σταθάκη που βγήκαν για ζύμωση σε ραδιόφωνα και κανάλια ήταν η λέξη «κοστολογημένα». Ολα όσα ανακοινώθηκαν είναι κοστολογημένα, έτσι που η χώρα να μπορεί να πληρώνει τα τοκοχρεολύσια και ταυτόχρονα να μην δημιουργεί ελλείμματα που θα οδηγήσουν σε νέο δανεισμό.
Πιο μάγκες
Ναι, αλλά τι γίνεται με τον υπάρχοντα δανεισμό; Πώς θα αποπληρώνονται τα τοκοχρεολύσια; Οι μάγκες του ΣΥΡΙΖΑ θα επαναδιαπραγματευθούν το χρέος και θα πετύχουν εκεί που απέτυχαν οι άχρηστοι της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ (να προσθέσουμε και τη ΔΗΜΑΡ και το ΛΑΟΣ, που έχουν συμμετάσχει σε μνημονιακές κυβερνήσεις). Σε απλά ελληνικά, αυτό είπε ο Τσίπρας.Εγκαταλείποντας το δίλημμα με το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ πορεύτηκε μέχρι τώρα, παραμυθιάζοντας τον ελληνικό λαό (όπως είχε κάνει μέχρι το Νοέμβρη του 2011 και ο Σαμαράς με τα «Ζάππεια»), το σύνθημα «μνημόνιο ή ΣΥΡΙΖΑ», ο Τσίπρας διατύπωσε νέο ψευτοδίλημμα: «Με δυο λόγια, το δίλημμα είναι: Διαπραγμάτευση ή μη διαπραγμάτευση. Ανάπτυξη ή λιτότητα. ΣΥΡΙΖΑ ή Νέα Δημοκρατία».
Επειδή, όμως, το «μάγκες ή ανίκανοι» δεν ακούγεται και τόσο πιστευτό, ο Τσίπρας έκανε μια σχετική επένδυση στο θέμα: «Είναι κρίσιμο το πώς θα πάει η Ελλάδα να διεκδικήσει λύση βιώσιμη στο θέμα του χρέους. Με ποια στρατηγική, με ποιο πολιτικό σχέδιο. Θα πάει μόνη απέναντι σε όλους ή θα διεκδικήσει συμμαχίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο; Ως ουραγός της γερμανικής στρατηγικής, ή ως αιχμή του δόρατος για τις αναγκαίες αλλαγές στην Ευρώπη;». Ομως και αυτό από μόνο του δεν πιάνει. Ο καθένας γνωρίζει ότι στην ΕΕ ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος έχουν περισσότερους συνομιλητές (τα συντηρητικά και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα) απ’ αυ- τούς που έχει ο Τσίπρας, οπότε μπορεί να σκεφτεί πως αυτοί έχουν μεγαλύτερα περιθώρια διαπραγμάτευσης απ’ αυτά που έχει ο ΣΥΡΙΖΑ. Γι’ αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ έπρεπε να κατασκευάσει ένα φανταστικό σκηνικό, μιας ΕΕ η οποία αλλάζει σε προοδευτική κατεύθυνση και με την οποία μόνον ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να έχει επαφή και να κλείσει συμμαχίες, πετυχαίνοντας τελικά ένα καλό αποτέλεσμα στην επαναδιαπραγμάτευση του χρέους.
Ψεύτικη αισιοδοξία
Η καλλιέργεια μιας ψεύτικης αισιοδοξίας είναι απαραίτητη και για το εσωτερικό και τον πολιτικό περίγυρο του ΣΥΡΙΖΑ, επειδή σίγουρα η κωλοτούμπα ενόχλησε όλους όσους ακολουθούν τον ΣΥΡΙΖΑ τα τελευταία χρόνια. Αλλα είχαν συνηθίσει ν’ ακούν και άλλα άκουσαν από τη Θεσσαλονίκη.Κατασκευάστηκε μια φανταστική αντιπαράθεση εντός της ΕΕ, μεταξύ συντηρητικών (με επικεφαλής τη Μέρκελ) και προοδευτικών. Οι τελευταίοι δεν κατονομάστηκαν, αλλά περιγράφηκαν ο Ολάντ, ο Ρέντσι και ο Ντράγκι! Σύμφωνα με τον Τσίπρα, «το ευρωπαϊκό πολιτικό κατεστημένο υποχρεώνεται σήμερα σε οριακές, αλλά εμφανείς, αναπροσαρμογές επιβίωσης»! Αυτό, όμως, ο Σαμαράς δεν το καταλαβαίνει και εξακολουθεί να «συντάσσεται με τις δυνάμεις του χθες που αμύνονται». Αντίθετα, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ήδη σημαντικούς συμμάχους: «Μαζί μας συντάσσονται οι δυνάμεις του αύριο που, με αφετηρία τον πολύπαθο ευρωπαϊκό Νότο, σταδιακά κάνουν την παρουσία τους όλο και πιο πολύ αισθητή». Οι άνθρωποι είναι για πολλές μπάτσες, δε θέλουμε να πούμε τίποτ’ άλλο. Οι προτάσεις τους, λένε, «αποκτούν ολοένα και μαζικότερο ακροατήριο» στην ΕΕ!
Φέρνουν και παραδείγματα: «Τώρα πια η Ευρώπη συζητά ακόμα και την απευθείας αγορά κρατικών ομολόγων, που από την αρχή είχαμε υποστηρίξει. Οπως, επίσης, συζητά και το ενδεχόμενο της επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής με χαλάρωση των δημοσιονομικών στόχων, για ευρείας κλίμακας ευρωπαϊκά επενδυτικά προγράμματα και ό,τι άλλο χρειαστεί, για να αποτραπεί ο αποπληθωρισμός και ένα νέο επεισόδιο ύφεσης. Οταν εμείς προτείναμε απευθείας αγορά κρατικών ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, οι πολιτικοί μας αντίπαλοι εδώ μας χλεύαζαν, μέσα στην άγνοια και το δογματισμό τους, ότι δήθεν διατυπώναμε προτάσεις αντιευρωπαϊκές και ανέφικτες. Σήμερα οι προτάσεις αυτές είναι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της ΕΚΤ».
Ολ’ αυτά είναι γνωστά, έρχονται ως αποτέλεσμα παζαριού ανάμεσα στις ισχυρότερες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις της ευρωζώνης (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία) και έχουν την πλήρη έγκριση του Βερολίνου. Το σημαντικότερο είναι πως όλοι όσοι μιλούν για νομισματική ή και δημοσιονομική χαλάρωση (Ντράγκι, Ρέντσι-Ολάντ) μιλούν ταυτόχρονα και για απόλυτο σεβασμό στο Σύμφωνο Σταθερότητας, καθώς και για γοργότερη προώθηση μεταρρυθμίσεων κινεζοποίησης («ευελιξία» την ονομάζουν). Μ’ αυτή τη μαύρη αντεργατική πολιτική εκστασιάζεται ο ΣΥΡΙΖΑ και τη σερβίρει στον ελληνικό λαό σαν προοδευτικότητα. Είπαμε, όμως, του χρειάζεται μια ψεύτικη (ανύπαρκτη) προοδευτική τάση μέσα στις κυβερνήσεις και τους μηχανισμούς της ευρωζώνης, για να ισχυριστεί πως όλοι αυτοί υιοθετούν θέσεις που πρώτος ο ΣΥΡΙΖΑ παρουσίασε και γι’ αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να κάνει μια επιτυχημένη διαπραγμάτευση του χρέους, εν αντιθέσει με ΝΔ-ΠΑΣΟΚ που έχουν δεθεί με τη… χρεοκοπημένη Μέρκελ!
Το πήγε και παραπέρα ο Τσίπρας. Περίπου προεξόφλησε, ότι οι δανειστές θα προτιμήσουν να επαναδιαπραγματευθούν με τον ΣΥΡΙΖΑ και όχι με τη συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου! Είπε χωρίς να κοκκινίζει από ντροπή: «Αν εσείς ήσασταν στην πλευρά των εταίρων και γνωρίζατε ότι αυτή η κυβέρνηση, η σημερινή κυβέρνηση, δεν έχει λαϊκή στήριξη, είναι μια κυβέρνηση του δεύτερου και του τέταρτου κόμματος με βάση τα αποτελέσματα των ευρωπαϊκών εκλογών και μια κυβέρνηση που φυσιολογικά έχει χρονικό ορίζοντα ζωής έως το Μάρτιο που είναι η προεδρική εκλογή, τι θα επιλέγατε; Να κάνετε μια συμφωνία με αυτή την κυβέρνηση η οποία έχει περιορισμένο χρόνο ζωής και καμία αξιοπιστία, καμία δυνατότητα να επιμηκύνει το χρόνο της, εντέλει καμία αντιστοίχιση με τη λαϊκή βού-ληση ή να έρθετε σε μία συμφωνία με μια κυβέρνηση η οποία θα αντιπροσωπεύει την πλειοψηφία του ελληνικού λαού;».
Το κρατάμε αυτό στα υπόψη, για να το θυμίσουμε στον ΣΥΡΙΖΑ όταν η συγκυβέρνηση υπογράψει τη νέα αναδιάρθρωση του χρέους. Αλλά ξέρουμε ποια θα είναι τότε η απάντηση, μας την έχει πει ο Γ. Σταθάκης: η αναδιάρθρωση με επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής και μείωση των επιτοκίων είναι θετική, όμως δεν καθιστά το χρέος βιώσιμο. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα ζητήσει νέα διαπραγμάτευση μόλις γίνει κυβέρνηση, ώστε να διαπραγματευθεί αυτά που δεν διαπραγματεύθηκαν οι Σαμαράς-Βενιζέλος. Μόνο που αυτό το παραμυθάκι μόνο μικρά παιδιά μπορεί να πείσει. Με τι αξιώσεις θα μπορεί μια νέα κυβέρνηση να ζητήσει επαναδιαπραγμάτευση ενός χρέους που μόλις έχει αναδιαρθρωθεί; Το πολύ να θέσει αυτό το θέμα (για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης και μόνο) και να το αφήσει να παραπεμφθεί στις ελληνικές καλένδες.
Αλλωστε, η ίδια η μορφή της επαναδιαπραγμάτευσης που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ ισοδυναμεί με παραπομπή στις ελληνικές καλένδες: διεθνής διάσκεψη για το χρέος, που θα διαγράψει το μεγαλύτερο μέρος της ονομαστικής αξίας του ελληνικού χρέους, «ρήτρα ανάπτυξης» στην αποπληρωμή του υπόλοιπου, περίοδο χάριτος (μορατόριουμ) στην εξυπηρέτησή του, για την άμεση εξοικονόμηση πόρων για την ανάπτυξη, εξαίρεση του προγράμματος δημόσιων επενδύσεων από τους περιορισμούς του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, συμφωνία για «Ευρωπαϊκό New Deal», με δημόσιες επενδύσεις για την ανάπτυξη και χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Για να γίνουν όλ’ αυτά και ιδιαίτερα η διάσκεψη για διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους, θα πρέπει να συμφωνήσουν όλες οι ιμπεριαλιστικές κυβερνήσεις, να πάνε στα κοινοβούλιά τους, να πάρουν εγκρίσεις για διαγραφή χρέους (μην ξεχνάμε ότι το δάνειο του πρώτου μνημόνιου έχει δοθεί από κράτη και όχι από τον EFSF), να κάνουν τα μεταξύ τους παζάρια για το ποιου κράτους χρέος θα διαγράψουν και σε τι ποσοστό και μετά να αναθεωρήσουν τη Συνθήκη της ΕΕ. Οποιος έχει ελάχιστη γείωση με την πραγματικότητα μπορεί να καταλάβει ότι αυτό είναι ανέφικτο στο ορατό μέλλον. Αντίθετα, η εξαίρεση του προγράμματος δημόσιων επενδύσεων από τους περιορισμούς του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, την οποία κουτοπόνηρα ο Τσίπρας αναμιγνύει με τα του χρέους, μπορεί να γίνει σε μια σύνοδο κορυφής, η οποία θα ερμηνεύσει το Σύμφωνο Σταθερότητας. Μπορεί να γίνει όχι γιατί θα το ζητήσει μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά γιατί ήδη το έχει ζητήσει ανοιχτά ο Ρέντσι, ενώ καλυμμένα και ο Ολάντ. Η Γερμανία δεν το έχει αποδεχτεί ακόμη, το παζάρι συνεχίζεται (ερήμην του ΣΥΡΙΖΑ και της συγκυβέρνησης, φυσικά – σιγά μην τους αναγνωρίσουν ως ισότιμους σ’ ένα τέτοιο παζάρι οι ηγέτριες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις της ΕΕ) και ενδέχεται να υπάρξει συμφωνία, ακόμη και πριν σχηματίσει κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ. Σε μια τέτοια περίπτωση θα βγουν και θα πουν ότι η συντηρητική Ευρώπη αναγκάστηκε να αποδεχτεί την προοδευτική πρότασή τους, ποντάροντας στο ότι ο κόσμος δεν παρακολουθεί στενά τις διεθνείς εξελίξεις και δεν γνωρίζει ότι το αίτημα έχουν υποβάλει η Ιταλία και η Γαλλία που θέλουν να στηρίξουν τα μονοπώλιά τους που πλήττονται από την κρίση.
Σε κάθε περίπτωση, όπως διευκρίνισε σε μακροσκελή δήλωσή του ο Ε. Τσακαλώτος, κακώς η κυβέρνηση στην κοστολόγηση που έκανε το υπουργείο Οικονομικών προσέθεσε και τα 4 δισ. για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, που ανακοίνωσε ο Τσίπρας, διότι «αν διάβαζαν άλλη μια φορά την ομιλία του Αλ. Τσίπρα, θα έβλεπαν ότι το ζήτημα αυτό τέθηκε από τον Πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ ως αντικείμενο διαπραγμάτευσης και όχι ως άμεσο μέτρο του Εθνικού Σχεδίου Ανασυγκρότησης». Πράγματι έτσι είναι, έτσι το είπε ο Τσίπρας (θα δώσουμε 4 δισ. για το ΠΔΕ εάν λυθεί το θέμα του χρέους), όμως αυτό δεν είναι για καμάρι. Για πρώτη φορά ο ΣΥΡΙΖΑ βγαίνει και εξαρτά τη χρηματοδότηση των δημόσιων επανδύσεων από την πορεία αποπληρωμής του χρέους: αν μας διαγράψουν το μεγαλύτερο μέρος του χρέους, θα μπορέσουμε να ενισχύσουμε το ΠΔΕ με 4 δισ. Αν δεν μας διαγράψουν χρέος ή μέχρι να μας διαγράψουν, το ΠΔΕ θα είναι νεκρό, όπως είναι και τώρα, γιατί θα πρέπει τα λεφτά που συγκεντρώνει το κράτος να πηγαίνουν για την αποπληρωμή των τοκοχρεολυτικών δόσεων! Ολα αυτά τα… ηρωικά που έλεγαν μέχρι τώρα, ότι θα επιβάλουν μονομερές μορατόριουμ στην αποπληρωμή των δόσεων, γιατί πρέπει να στηρίξουν την ανάπτυξη της οικονομίας μέσω των δημόσιων επενδύσεων, πετάχτηκαν στα σκουπίδια.
Οι δόσεις, λοιπόν, θα αποπληρώνονται κανονικά. Τι μένει; Το περιβόητο «εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης» με τους τέσσερις πυλώνες.
Ο τέταρτος πυλώνας δεν έχει καμιά σημασία σε σχέση με το μνημόνιο και τους εφαρμοστικούς του νόμους. Ο «θεσμικός και δημοκρατικός μετασχηματισμός του πολιτικού συστήματος» είναι κάτι που υπόσχεται προεκλογικά κάθε αστικό κόμμα που… σέβεται τον εαυτό του. Θυμηθείτε τι έλεγε ο Καραμανλής, θυμηθείτε τι έλεγε ο Γιωργάκης (ειδικά το περιβόητο opengov), οπότε θα καταλάβετε πως ο «αριστερός» ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να πει περισσότερα. Αυτές τις παπαρολογίες τις βάζουμε στην άκρη για να πάμε στους πρώτους τρεις πυλώνες, που σχετίζονται άμεσα με τα μνημόνια και τους εφαρμοστικούς τους νόμους. Αυτούς, ντε, που ο ΣΥΡΙΖΑ υποτίθεται ότι θα τους καταργούσε με μια νομοθετική πράξη. Και δεν είναι τεχνικά δύσκολο να το κάνει αυτό μια κυβέρνηση. Εχουν όλο το χρόνο να βάλουν το ένα δίπλα στο άλλο τα πολυνομοσχέδια που ψηφίστηκαν και να καταργήσουν τις διατάξεις τους, επαναφέροντας αυτά που ίσχυαν πριν τα μνημόνια και τα μεσοπρόθεσμα.
Επιθυμητό και εφικτό
Αμ δε! Οπως είπε ο Τσίπρας, αυτό δεν μπορεί να γίνει. Αυτό που παρουσίασε ως «εθνικό πρόγραμμα ανασυγκρότησης» δεν είναι αυτό που ο ΣΥΡΙΖΑ θα ήθελε να εφαρμόσει, αλλά αυτό που μπορεί να εφαρμόσει. Αν στους μεγαλύτερους αυτό θυμίζει κάτι, μην κουράζεστε. Είναι η περιβόητη φράση που είπε ο Ανδρέας Παπανδρέου («άλλο το επιθυμητό και άλλο το εφικτό» - «άλλο το κόμμα και άλλο η κυβέρνηση»), όταν το ΠΑΣΟΚ έγινε κυβέρνηση και εγκατέλειψε τις προεκλογικές του εξαγγελίες. Τζάμπα νομίζετε εκφράζει ο Τσίπρας το θαυμασμό του για τον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ; Το αυτονόητο ερώτημα είναι: αφού δεν μπορούσατε, τότε γιατί τα υποσχόσαστε ακόμη και πριν τις τελευταίες ευρωεκλογές;Ο Τσίπρας έκανε κι ένα βήμα παραπάνω, διατυπώνοντας έναν ωμό εκβιασμό προς τους εργαζόμενους: «Εμείς καταθέτουμε ένα υλοποιήσιμο ρεαλιστικό πρόγραμμα, το καταθέτουμε όμως σήμερα που είναι 14 Σεπτέμβρη του 2014. Στην επόμενη ΔΕΘ εάν έχει περάσει ένας ακόμη χρόνος και μένει αυτή η κυβέρνηση η οποία υλοποιεί τις επιθυμίες άλλων και όχι του ελληνικού λαού, μπορεί αυτά που σας είπα χθες που είναι αυτά που μπορούμε και όχι αυτά που θέλουμε, τότε να μην μπορούμε αυτά και να μπορούμε λιγότερα»! Βλέποντας τα αδιέξοδα που βιώνει ο ελληνικός λαός, βλέποντας το σύνδρομο της ήττας που έχει παραλύσει την εργατική τάξη, ποντάροντας στη μειωμένη ταξική απαιτητικότητα που αυτό το σύνδρομο της ήττας έχει αναπτύξει στους κόλπους της εργατικής τάξης, ο Τσίπρας απευθύνεται προς τον ελληνικό λαό με τη λογική «take it or leave it». Αν σας αρέσουν αυτά τα ελάχιστα που υποσχόμαστε, ψηφίστε μας, αλλιώς, αν θέλετε περισσότερα, καθήστε με τον Σαμαρά, τον Βενιζέλο και τον Χαρδούβελη.
Αχνή κόκκινη γραμμή
Στην ομιλία του στη ΔΕΘ, ο Τσίπρας είχε κάθε λόγο να παρουσιάσει τους «τέσσερις πυλώνες» ως αδιαπραγμάτευτο πακέτο. Στη συνέντευξη Τύπου ρωτήθηκε συγκεκριμένα πώς θα αντιμετωπίσει ο ΣΥΡΙΖΑ ενδεχόμενο εκβιασμό εκ μέρους των δανειστών, όπως π.χ. αν ζητηθεί να αποσύρει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ένα νομοσχέδιο. Σε μια τέτοια περίπτωση «τι θα κάνετε, θα βάλετε εκεί κόκκινη γραμμή, θα πείτε αδιαφορείτε, θα κάνετε μονομερείς ενέργειες σε αυτό το θέμα, θα αρνηθείτε δηλαδή αυτόν τον εκβιασμό;» ήταν η ερώτηση. Ενώ θα περίμενε κανείς ν’ ακούσει τους γνωστούς «ντούρους» βερμπαλισμούς, αυτά που τόσα χρόνια τώρα λένε με παλικαρίσιο και αντάρτικο ύφος τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, άκουσε έναν μετριοπαθέστατο Τσίπρα να απαντά:«Η λογική του “κάποια στιγμή να υπάρξει μια αδιαλλαξία από την πλευρά των εταίρων και να φτάσουμε στα άκρα” είναι μια λογική που πρέπει να μας απασχολεί, ο κίνδυνος μάλλον, όχι η λογική, το σενάριο του κινδύνου πρέπει να μας απασχολεί όλους. Απασχολεί τον κ. Σαμαρά; Τον απασχολεί; Εμάς μας απασχολεί, αλλά ξέρετε κάτι, εμείς έχουμε μια συνολική λογική στο πρόγραμμα που καταθέσαμε και πολύ σωστά είπατε, το πρόγραμμά μας αυτό που είπαμε χθες δεν είναι αυτό που θα θέλαμε, είναι αυτό που μπορούμε, έχει μια αντίληψη, μια λογική. Κόκκινη γραμμή η ανθρωπιστική κρίση, για να απαντήσω και στο ερώτημά σας. Δεν διαπραγματευόμαστε σε αυτή τη χώρα ότι θα κυκλοφορούν φτωχοί και πεινασμένοι στους δρόμους, δεν το διαπραγματευόμαστε αυτό, και θα πεθαίνουν επειδή θα κόβεται το ρεύμα, δεν το διαπραγματευόμαστε αυτό, με κανέναν δεν το διαπραγματευόμαστε. Κι από κει και πέρα έχουμε μια λογική επανεκκίνησης. Αν υπάρχει κάποιος άλλος που έχει μια άλλη λογική ότι μπορεί να επανεκκινηθεί η οικονομία με μειώσεις μισθών, να μας το πει».
Η «κόκκινη γραμμή», λοιπόν, δεν μπαίνει σε όλο το πακέτο του «εθνικού σχεδίου ανασυγκρότησης», αλλά μόνο στον «πρώτο πυλώνα» που αφορά «την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης». Πρόκειται για μερικά μέτρα καθαρά φιλανθρωπικού χαρακτήρα (δωρεάν ρεύμα σε 300.000 νοικοκυριά κάτω από το όριο της φτώχειας, επιδότηση διατροφής με κουπόνια σίτισης σε 300.000 άπορες οικογένειες, δωρεάν ιατρική περίθαλψη για όλους / δραστική μείωση συμμετοχής στη φαρμακευτική δαπάνη, πρόγραμμα εξασφάλισης στέγης με επανίδρυση του ΟΕΚ, ειδική κάρτα μετακίνησης με μειωμένη έως συμβολική συμμετοχή, για μακροχρόνια άνεργους και όσους διαβιώνουν κάτω από το όριο της φτώχειας, κατάργηση της εξίσωσης του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης, επαναφορά δώρου Χριστουγέννων ως 13η σύνταξη σε 1.262.920 συνταξιούχους που λαμβάνουν σύνταξη έως 700 ευρώ). Κάποια απ’ αυτά τα εφαρμόζει και η συγκυβέρνηση, ενώ άλλα (όπως π.χ. το δώρο Χριστουγέννων στους χαμηλοσυνταξιούχους) είναι στην ίδια λογική με τα πεντακοσάρικα από το «πρωτογενές πλεόνασμα» που μοίρασε ο Σαμαράς.
Ολο αυτό το «ανθρωπιστικό» πακέτο ο ΣΥΡΙΖΑ το «κοστολογεί» στα 1.862 εκατομμύρια ευρώ, ενώ και η διαφωνία του υπουργείου Οικονομικών στη δική του «κοστολόγηση» δεν ήταν πολύ μεγάλη (εστιάστηκε κυρίως στον ειδικό φόρο κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης). Ομως σημασία δεν έχει το ακριβές ύψος. Σημασία έχει πως ένα φιλανθρωπικού τύπου πρόγραμμα ύψους 2 δισ. είναι η μόνη «κόκκινη γραμμή» του ΣΥΡΙΖΑ έναντι των δανειστών (που ο Τσίπρας μονίμως αποκαλούσε «εταίρους»). Για να μην μείνει καμιά αμφιβολία ως προς αυτό, ο Τσίπρας το επανέλαβε, όταν του επισημάνθηκε ότι για κάποια μέτρα του προγράμματος ΣΥΡΙΖΑ θα απαιτηθεί η συναίνεση, η συμφωνία των δανειστών και ρωτήθηκε «μέχρι πού θα φτάσετε και αν αρνήσεις αυτού του τύπου όπως για τα 3 δις του ΤΧΣ αναθεωρούν τελικά αυτό το πρόγραμμα που ανακοινώσατε;».
Η απάντηση ήταν αποκαλυπτική. Πρώτα φρόντισε να καταγγείλει εκείνους που λένε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ υπόσχεται «παροχές», ξεκαθαρίζοντας ότι δεν υπάρχει «παροχολογία» από πλευράς ΣΥΡΙΖΑ. Μετά, εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι στο ζήτημα της χρήσης 3 δισ. από το «μαξιλάρι» του ΤΧΣ «ακριβώς επειδή είναι ρεαλιστική και λογική η πρόταση αυτή θα βρούμε ευήκοα ώτα και θα πείσουμε». Στο τέλος έκανε κατηγορηματική δήλωση ότι όλα (πλην του «ανθρωπιστικού» πακέτου) είναι υπό διαπραγμάτευση με τους δανειστές: «Και κλείνω λέγοντάς σας ότι το πρόγραμμά μας, όπως αντιλαμβάνεστε, είναι ένα πρόγραμμα που στο ένα σκέλος του είναι αδιαπραγμάτευτο και αφορά την ανάγκη η κοινωνία να σταθεί όρθια. Αφορά το σκέλος της αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης, κοστολογημένο, γύρω στο 1 δισ. 862 εκατομμύρια, εάν δεν κάνω λάθος».
Τα υπόλοιπα είναι διαπραγματεύσιμα. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αποδέχεται τη σκληρή επιτήρηση από τα όργανα της ΕΕ, την Κομισιόν και την ΕΚΤ! Οι δανειστές θα έχουν λόγο στην εσωτερική πολιτική, ακόμα και για την εφαρμογή ενός οικονομικού προγράμματος που ο ΣΥΡΙΖΑ το «κοστολόγησε» σε περίπου 10 δισ. ευρώ!
Μπουρδολογία
Οπως καταλαβαίνετε, δεν έχει κανένα νόημα να μπούμε στη συζήτηση για το πόσο «κοστολογούνται» τελικά τα μέτρα του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, αν έχει δίκιο ο ΣΥΡΙΖΑ ή αν έχει δίκιο η κυβέρνηση, όταν πρόκειται για μέτρα που βρίσκονται υπό την αίρεση των δανειστών. Ομως, μια ματιά στις πηγές εσόδων που επικαλείται ο ΣΥΡΙΖΑ είναι χαρακτηριστική της προεκλογικού τύπου μπουρδολογίας που χαρακτηρίζει το πρόγραμμα. Οπως γράφουν, 3 δισ. θα πάρουν από τη ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών, 3 δισ. από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, 3 δισ. από το αδιάθετο «μαξιλάρι» του ΤΧΣ και 3 δισ. από το ΕΣΠΑ (και άλλες πηγές της ΕΕ).Σε ότι αφορά τα πρώτα 6 δισ., τους πήρε στο ψιλό ακόμη και η φιλοσυριζική ΕφΣυν, που έγραψε: «Με πολλούς αγνώστους “Χ” κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπο το οικονομικό πρόγραμμα (…) Τα 6 δισ. ευρώ που προβλέπονται να εισπραχθούν συνολικά μέσα σ’ ένα χρόνο (3 δισ. από τη φοροδιαφυγή και 3 δισ. από τα ληξιπρόθεσμα) μόνο ως δεδομένο δεν μπορεί να θεωρούνται». Εμείς να θυμίσουμε ότι ο Τσίπρας δεν είπε λέξη για το περιβόητο «περιουσιολόγιο», το οποίο υποτίθεται ότι θα έφτιαχναν μέσα σε έξι μήνες και μέσω αυτού θα έπιαναν αμέσως τους πλούσιους φοροφυγάδες. Ηταν η σημαία τους στις εκλογές του 2012 και την ενταφίασαν κι αυτή. Για τα 3 δισ. του ΤΧΣ υπάρχει ήδη η εμπειρία της συγκυβέρνησης. Ζήτησε να τα χρησιμοποιήσει ο Στουρνάρας και εισέπραξε ένα μεγαλοπρεπέστατο «νάιν». Ο,τι περισσέψει από την πιθανή νέα ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών (μετά τα stress tests της ΕΚΤ) θα πάει για τη μείωση του χρέους. Θα είναι δηλαδή δάνειο που θα επιστραφεί χωρίς να χρησιμοποιηθεί. Εχοντας απέναντί του τον Σαχινίδη, ο οποίος μιλούσε με γνώση του θέματος, ο Γ. Σταθάκης αναγκάστηκε να παραδεχτεί στο πρωινάδικο του ΣΚΑΙ την περασμένη Δευτέρα, ότι αυτά «θα επιστραφούν πίσω και τα οποία είναι δεσμευμένα για το σκοπό της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών». «Και μόνο γι’ αυτό», συμπλήρωσε ικανοποιημένος ο Σαχινίδης.
Καταλαβαίνετε, λοιπόν, πόσο σημαντική «κοστολόγηση» έγινε, όταν ένα κορυφαίο στέλεχος του οικονομικού τους επιτελείου παραδέχεται ότι τα 3 δισ. από το ΤΧΣ δεν προβλέπεται να τους δοθούν για να εφαρμόσουν το πρόγραμμά τους. Θα τα… διαπραγματευθούν κι αυτά. Ομως, σε μια διαπραγμάτευση κάποιος δεν μπορεί μόνο να ζητά. Πρέπει και να δώσει.
Οσο για το ΕΣΠΑ, τα κονδύλια είναι καθορισμένα ως προς το ύψος τους. Δεν λέμε αυτά που λέει ο ανεκδιήγητος Κωνσταντινόπουλος, ότι ο προγραμματισμός είναι δεδομένος. Αυτοί οι προγραμματισμοί συνέχεια αλλάζουν. Εργα απεντάσσονται για να ενταχθούν άλλα. Το θέμα είναι πως τα ποσά στο τέλος θα είναι ίδια. Το σημαντικότερο, όμως, είναι άλλο. Η περιβόητη «ανάκτηση της εργασίας» (νεολογισμός του ΣΥΡΙΖΑ, κατά τα παλαιοπασοκικά πρότυπα), που θα χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ, δεν είναι τίποτ’ άλλο από τα προγράμματα εξασφάλισης τζάμπα εργατικής δύναμης στους καπιταλιστές. Τα προγράμματα που βαφτίζουν τους εργαζόμενους «ωφελούμενους» και τους πληρώνουν με 500 ευρώ το μήνα! Για τέτοια αλητεία μιλάμε, να βαφτίζουν «ανάκτηση της εργασίας» τα προγράμματα που και σήμερα εφαρμόζονται από τη συγκυβέρνηση! Ο Δραγασάκης αναγκάστηκε να παραδεχτεί, σε ραδιοφωνική του εμφάνιση, ότι οι 300.000 θέσεις εργασίας που τάζουν δε θα είναι όλες πλήρους απασχόλησης. Εκείνο που δεν είπε και που δεν τον ρώτησαν είναι τι θα γίνει μετά το πεντάμηνο που κρατούν συνήθως αυτά τα προγράμματα. Ολες οι κυβερνήσεις παρουσιάζουν αυτά τα προγράμματα σαν «εισιτήριο για την εργασία». Στην πραγματικότητα, μόλις λήξει η περίοδος επιδότησης, οι καπιταλιστές τους διώχνουν για να πάρουν άλλους επιδοτούμενους.
Και βέβαια, η ύπαρξη των «ωφελούμενων» αποτελεί έναν ακόμη παράγοντα για την ώθηση όλων των μισθών και των μεροκάματων προς τα κάτω. Οι καπιταλιστές θα χρησιμοποιούν αυτούς τους εργαζόμενους για να εκβιάζουν όποιον αναζητά μια θέση εργασίας, σε συνθήκες ψηλής ανεργίας και ιδιαίτερα χαμηλής καπιταλιστικής ανάπτυξης.
Οπως προείπαμε, οι εφαρμοστικοί νόμοι των μνημονίων παραμένουν ανέγγιχτοι, πλην ελάχιστων ρυθμίσεων. Μιλούν για επαναφορά του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ, όχι όμως για όλους τους άλλους μισθούς. Δε λένε λέξη για επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού στους εργαζόμενους του δημοσίου. Δε λένε λέξη για επαναπρόσληψη των 15.000 απολυμένων από το δημόσιο (κι ας έδιναν μέχρι τώρα υποσχέσεις στις συγκεντρώσεις των απολυμένων και διαθέσιμων). Δε λένε λέξη για τους αντιασφαλιστικούς νόμους των Λοβέρδου και Παπακωνσταντίνου. Εκείνο που τους ενδιαφέρει είναι να υπηρετήσουν τον ελληνικό καπιταλισμό και τη νομιμοφροσύνη έναντι των δανειστών.
Δεν πρέπει να παραλείψουμε να σημειώσουμε, ότι είναι η πρώτη φορά εδώ και καιρό που δεν ακούστηκε εσωκομματική γκρίνια. Εγινε η μεγαλύτερη κωλοτούμπα και δεν βγήκαν να πουν λέξη οι Λαφαζάνηδες και σία. Αυτό επιβεβαιώνει όσα κατά καιρούς έχουμε γράψει για το ρόλο της «αριστερής πλατφόρμας» ως αριστερού αναχώματος μέσα στον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ.
Διέξοδος επαναστατική
Αν κάτι αποδεικνύει το πρόγραμμα που παρουσίασε ο ΣΥΡΙΖΑ, είναι πως δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις διαχείρισης μέσα στον καπιταλισμό. Ο ΣΥΡΙΖΑ, χάρη στη χαμηλή ταξική απαιτητικότητα, αποτέλεσμα της ήττας, σερβίρει ως λύση μια διαχείριση της κινεζοποίησης με «ανθρωπιστικά» επιθέματα και μ’ αυτή την τακτική ελπίζει βάσιμα να κερδίσει τις επόμενες εκλογές. Το γεγονός ότι εμφανίζεται προεκλογικά με ένα τέτοιο πρόγραμμα, δίνοντας εξετάσεις στο μεγάλο κεφάλαιο και προσδοκώντας να τραβήξει στρώματα πολιτικοκοινωνικά συντηρητικά, δείχνει την κατεύθυνση που πρέπει ν’ ακολουθήσουν όσοι προσβλέπουν στην κοινωνική απελευθέρωση.1. Καμιά συνεργασία με τις δυνάμεις της κοινωνικής δημαγωγίας, που έχουν ως σκοπό να διαχειριστούν τον καπιταλισμό, παγιώνοντας την κινεζοποίηση και την ηττοπάθεια των εργαζόμενων μαζών.
2. Η διέξοδος θα είναι επαναστατική ή δε θα υπάρξει.
3. Ταξική ανασυγκρότηση του κινήματος, πολιτική συγκρότηση της πρωτοπορίας της εργατικής τάξης.
Σχόλια