Στόχος τους να ενταφιάσουν ό,τι απέμεινε από την Κοινωνική Ασφάλιση

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο διοικητής του ΙΚΑ (τέως «πράσινος» εργατοπατέρας) ενεργεί σαν «λαγός» (δεν είναι η πρώτη φορά, άλλωστε). Εξέφρασε μια άκρως κυνική-τεχνοκρατική άποψη, όταν είπε ότι δεν μπορούν να έχουν την ίδια ασφάλιση Υγείας ένας με 50 και ένας με 300 ένσημα. Δεν υπάρχει αμφιβολία για την απύθμενη υποκρισία του Βρούτση που έσπευσε να δηλώσει ότι αυτά είναι προσωπικές απόψεις του Σπυρόπουλου, ενώ ξέρει πολύ καλά ότι η ιδέα της «κάρτας υγείας», η οποία θα έχει μια συγκεκριμένη πίστωση, ανάλογα με την ασφαλιστική δύναμη του εργαζόμενου (όταν τελειώνει αυτή η πίστωση, ο ασφαλισμένος θα πρέπει να πληρώνει από την τσέπη του), υπάρχει από την εποχή του Ρέππα και μετά της Πετραλιά και δεν είναι τίποτ’ άλλο από την εφαρμογή μιας σκληρής «ανταποδοτικότητας» στις ασφαλιστικές παροχές περίθαλψης, για ν’ αντιμετωπιστεί αυτό που ονομάζουν «ελλειμματικότητα των Κλάδων Υγείας του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης».

Τους βόλευε, όμως, όλους να εστιάσουν το φακό της δημοσιότητας μόνο σ’ αυτό το σημείο από την ομιλία του Σπυρόπουλου στο συνέδριο του Ελληνοαμερικάνικου Εμπορικού Επιμελητήριου, που είχε θέμα «Απασχόληση και Ασφάλιση: Δύο ζητήματα εθνικής προετεραιότητας ζητούν λύσεις». Τα ΜΜΕ βολεύονταν γιατί είχαν στη διάθεσή τους ένα πιασάρικο θέμα, ενώ οι συντάκτες τους είναι ανίκανοι να «διαβάσουν» σε βάθος μια τεχνοκρατική εισήγηση όπως ήταν αυτή του Σπυρόπουλου. Τον Βρούτση τον βόλευε, γιατί η τρέχουσα (προεκλογική) στρατηγική της συγκυβέρνησης, στη διαπραγμάτευση με την τρόικα, είναι να μείνει τώρα μόνο στις ενοποιήσεις Ταμείων, ενώ τα ζητήματα ουσίας να αφεθούν για μετά τις εκλογές (πράγμα που φαίνεται πως έχει αποδεχτεί η τρόικα, έχοντας λάβει σχετικές εντολές από τ’ αφεντικά της).

Ομως, το ουσιαστικότερο σημείο της ομιλίας Σπυρόπουλου ήταν το εξής: «Ως προϋπόθεση αυτού του εγχειρήματος προτείνω να συναποδεχτούμε, ότι οι υφιστάμενοι παραμετρικοί όροι που αφορούν το ύψος των κύριων συντάξεων και το βασικό χρονικό όριο συνταξιοδότησης στα 67 έτη, δεν μπορούν να θιγούν».

Τι μένει εκτός εκείνων που δεν μπορούν να θιγούν; Οποιος έχει στοιχειώδη γνώση των ασφαλιστικών θεμάτων διαπιστώνει αμέσως και χωρίς καμιά δυσκολία, ότι εκτός των «άθιχτων» μένουν ο ελάχιστος αριθμός ημερών ασφάλισης και το λεγόμενο προνοιακό τμήμα της κατώτερης σύνταξης του ΙΚΑ.  Δηλαδή, οι δυο μεγάλες αλλαγές που σχεδιάζονται, σύμφωνα με διαρροές που ο ίδιος ο Βρούτσης έκανε προ διμήνου σε φυλλάδα του Συγκροτήματος Ψυχάρη.

Σύμφωνα με τις διαρροές του Βρούτση, η ετοιμαζόμενη ανατροπή στην Κοινωνική Ασφάλιση θα έχει ριζικό χαρακτήρα. Οχι μόνο ούτε κυρίως στον οργανωτικό τομέα, όπως παρουσιάζεται από τα παπαγαλάκια της κυβερνητικής προπαγάνδας, αλλά στα ουσιαστικότερα σημεία του συστήματος, που είναι –πάντα σύμφωνα με τις διαρροές– τα εξής:

1 Θα αυξηθεί ο αριθμός των απαιτούμενων ημερών ασφάλισης για τη χορήγηση σύνταξης από τις 4.500 (πλήρης 15ετία) στις 6.000 (πλήρης 20ετία).

Πρέπει να θυμίσουμε ότι στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν (μέχρι το 1992) αυτό το ελάχιστο όριο ήταν στα 4.050 ένσημα (13,5 πλήρη έτη ασφάλισης). Ενας από τους λόγους που επικαλέστηκαν οι τότε ιθύνοντες για την αύξηση ήταν πως η Ελλάδα είναι πλέον μια χώρα καθολικής ασφάλισης και χαμηλής ανεργίας, οπότε το όριο των 4.500 ενσήμων είναι χαμηλό και δεν αποκλείει ασφαλισμένους από τη χορήγηση σύνταξης, ενώ αντίθετα η διατήρηση του ορίου στα 4.050 το μόνο που θα κάνει είναι να ενθαρρύνει την εισφοροδιαφυγή.

Σήμερα, με την ανεργία στα ύψη επί αρκετά χρόνια, με το μεγαλύτερο ποσοστό μακροχρόνια ανέργων στην ΕΕ και χωρίς προοπτικές ριζικής αλλαγής της κατάστασης για τα επόμενα τουλάχιστον 10 χρόνια, η αύξηση του ορίου στα 6.000 ένσημα θα έχει δύο αποτελέσματα και τα δύο καταστροφικά για την εργατική τάξη. Πρώτο, θα ευνοεί την εισφοροδιαφυγή με τη συναίνεση των εργαζόμενων που θα έχουν χάσει κάθε ελπίδα ότι μπορούν να πάρουν σύνταξη. Δεύτερο, θα αναγκάζει όσους δεν έχασαν αυτή την ελπίδα να δουλεύουν μέχρι τα βαθιά γεράματα (με τους χειρότερους όρους, φυσικά), προκειμένου να συμπληρώσουν τα 6.000 ένσημα.

2 «Κατάργηση ή περιορισμός των πάσης φύσεως μπόνους που χορηγούνται στην κατώτατη σύνταξη και τα οποία προκαλούν έως και 30% αύξηση στις τελικές αποδοχές που λαμβάνει ο συνταξιούχος».

Οπως έγραψαν τα «Νέα», «κύκλοι του υπουργείου Εργασίας κάνουν λόγο για αποκατάσταση της ανταποδοτικότητας των εισφορών και των παροχών που χορηγούν τα Ταμεία, ιδιαίτερα για όσους συνταξιοδοτούνται με λιγότερα από 20 έτη ασφάλισης, λαμβάνοντας –ακόμη και σήμερα– έως και 30% μεγαλύτερη σύνταξη. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι συνταξιούχοι του ΙΚΑ που εισέπρατταν ως μισθωτοί 900 ευρώ κατά μέσο όρο –και κατέβαλαν εισφορές επί αυτού του ποσού– και λαμβάνουν σύνταξη με βάση τη 15ετία, εισπράττουν σήμερα ποσό που ανέρχεται στα 486 ευρώ, ενώ με βάση τις εισφορές τους δεν θα έπρεπε να εισπράττουν σύνταξη πάνω από 343 ευρώ. Ιδια κατάσταση και στον ΟΑΕΕ…».

Πρόκειται για κάτι που το ετοιμάζουν εδώ και χρόνια. Χωρίζουν την κατώτερη σύνταξη σε ένα «αναλογικό» και ένα «προνοιακό» κομμάτι, εφαρμόζοντας έναν αυθαίρετο τύπο υπολογισμού και παρουσιάζουν τα πράγματα σαν να δίνουν στους συνταξιούχους κάποιο «μπόνους» που δεν το δικαιούνται. Με το νόμο Λοβέρδου, βέβαια, το όλο σύστημα έχει αλλάξει, όμως για να ωριμάσει αυτό το σύστημα θα πρέπει να περάσουν μερικά χρόνια κι αυτοί βιάζονται. Γι’ αυτό σκοπεύουν να χτυπήσουν από τώρα τις κατώτερες συντάξεις.

Ο Σπυρόπουλος ήταν αυτός που λειτούργησε και πάλι σαν λαγός γι’ αυτό το θέμα, γράφοντας στα «Νέα» (11.9.14): «Είμαστε ή δεν είμαστε υπέρ της ύπαρξης ενιαίων αρχών και κανόνων αναδιανομής που θα διέπουν τόσο την κατώτερη σύνταξη όσο και όλα τα κλιμάκια πάνω από αυτήν;». Οι γνώστες των ασφαλιστικών θεμάτων καταλαβαίνουν αμέσως τι εννοεί αυτός ο παλιός εργατοπατέρας και ξεσκολισμένος σοσιαλδημοκράτης. Εννοεί πως όσοι παίρνουν την κατώτερη σύνταξη εισπράττουν μπόνους, αδικώντας έτσι τους συνταξιούχους που έχουν περισσότερα από 4.500 ένσημα.

3 Αλλαγή του τρόπου υπολογισμού της σύνταξης που προβλέπουν οι νόμοι Λοβέρδου και Παπακωνσταντίνου (ιδιωτικός και δημόσιος τομέας, αντίστοιχα), ώστε να υπάρξει μείωση των συνταξιοδοτικών παροχών.

4 Ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων έτσι που να μείνουν τρία. Το ΙΚΑ για όλους τους μισθωτούς, δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ο ΟΑΕΕ για όλους τους αυταπασχολούμενους και ελευθεροεπαγγελματίες και ο ΟΓΑ για τους αγρότες.

5 Ενσωμάτωση των επικουρικών ταμείων στο ΙΚΑ από το 2015, που σημαίνει κατάργηση της επικουρικής σύνταξης, ενσωμάτωσή της στην κύρια και βαθμιαία εξαφάνισή της.

Αυτό το τελευταίο μάλλον θα το κάνουν από τώρα, στο πλαίσιο του παζαριού με την τρόικα: κάνουμε τώρα τις διοικητικές αλλαγές και αφήνουμε την επίθεση στον πυρήνα της Κοινωνικής Ασφάλισης για μετά. Ομως, και αυτές οι διοικητικές αλλαγές δεν είναι άνευ σημασίας. Αποτελούν προϋποθέσεις για να εξαπολυθεί στη συνέχεια η τελική επίθεση. Με τη συγχώνευση όλων των Ταμείων των μισθωτών σε ένα θα έχουμε: την παραπέρα μείωση της κρατικής χρηματοδότησης. Την εξαφάνιση των επικουρικών συντάξεων και τη συγχώνευσή τους στις κύριες συντάξεις. Την προσαρμογή κάθε ψηλότερης σύνταξης προς τα άθλια επίπεδα συνταξιοδοτικών παροχών του ΙΚΑ.

Οποιος θέλει «κάτι παραπάνω» σε σύνταξη θα πρέπει να το πληρώσει ακριβά. Γι’ αυτό ο Σπυρόπουλος εξέφρασε τον «προβληματισμό» μήπως τα επικουρικά ταμεία θα πρέπει να μετατραπούν σε «επαγγελματικά ταμεία», που είναι μορφή ιδιωτικής ασφάλισης. Ηδη, εκτιμάται ότι το 2015 οι επικουρικές συντάξεις θα υποστούν άλλο ένα πετσόκομμα κατά 10%, μετά το -5,2% που υπέστησαν από 17.1.2014. Ετσι, οι επικουρικές συντάξεις θα γίνουν για την πλειοψηφία πενταροδεκάρες και θα ωριμάσουν οι συνθήκες για τη «νέα μεταρρύθμιση» που θα περιλαμβάνει την κατάργηση της επικουρικής ασφάλισης και την αντικατάστασή της από τα «επαγγελματικά ταμεία».

Να γιατί επιμένουμε ότι ο Σπυρόπουλος είναι απλώς ο «λαγός» που τρέχει τα πρώτα μέτρα της κούρσας. Εχουν φέρει την κοινωνική ασφάλιση σε τέτοιο χάλι που θεωρούν ότι πλέον μπορούν να περάσουν τα πάντα, ασκώντας στους εργαζόμενους τον εξής ωμό εκβιασμό: ή θα δεχτείτε το νέο σύστημα ή θ’ αφήσουμε τα Ταμεία να καταρρεύσουν και να μην πληρώνουν συντάξεις. Στα χρόνια της κρίσης οι απώλειες εσόδων των ασφαλιστικών ταμείων ήταν τρομαχτικές και το γεγονός αυτό αποτελεί το μεγάλο «όπλο» των αστικών κυβερνήσεων για να εκβιάσουν ριζικές ανατροπές.

Γι’ αυτό το λόγο έχει ιδιαίτερη σημασία να μην επικρατήσει η γνωστή κακομοίρικη λογική των τριών τελευταίων δεκαετιών, που οι εργαζόμενοι κάθε φορά διαπραγματεύονταν -μέσω της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας- πόσα θα χάσουν, με αποτέλεσμα κάθε λίγα χρόνια να έρχεται και μια νέα ανατροπή. Ο κατήφορος μπορεί να σταματήσει μόνο αν η εργατική τάξη βγει μαχητικά στο δρόμο διεκδικώντας ένα ταξικό ασφαλιστικό πρόγραμμα που στον πυρήνα του θα έχει την αρχή: πλήρης ασφάλιση για όλους και πλήρης χρηματοδότησή της από τους καπιταλιστές και το κράτος τους. Γιατί η Κοινωνική Ασφάλιση δεν είναι παραχώρηση προς τους εργάτες. Η Κοινωνική Ασφάλιση είναι το ελάχιστο δικαίωμα για εκείνους που με την εργασία τους παράγουν όλο τον κοινωνικό πλούτο, ενώ διαχρονικά αποτελούν και τα υποζύγια της φορομπηξίας του αστικού κράτους.