Μετά το καθολικό πάσχα το τέταρτο Μνημόνιο

Υπό άλλες συνθήκες, η είδηση θα ξεσήκωνε σάλο: η κυβέρνηση έχει συμφωνήσει από το Γενάρη με το ΔΝΤ να τερματίσουν το δεύτερο «πρόγραμμα» και βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία επί ενός τρίτου «προγράμματος». Πέρασε σχεδόν στο ντούκου, όμως. Βλέπετε, υπάρχει ήδη από τον περασμένο Ιούλη αίτημα του Τσακαλώτου να συμμετάσχει το ΔΝΤ στο τρίτο «πρόγραμμα». Βέβαια, υπήρχαν κάποιοι λεονταρισμοί της Γεροβασίλη και του Τσίπρα, που υποτίθεται ότι ετοίμαζαν ρήξη με το ΔΝΤ, αλλά δεν υπήρξε κανένας που να μην κατέταξε αυτούς τους λεονταρισμούς στην κατηγορία του «λέμε και καμιά μαλακία για να περνάει η ώρα».

Υπάρχει, βέβαια, ένα ερώτημα. Είναι η κυβέρνηση που ζήτησε το σταμάτημα του δεύτερου «προγράμματος» του ΔΝΤ (κανονικά έληγε το Μάρτη του 2016 και απέμεναν δόσεις ύψους 16 δισ. ευρώ) ή ήταν το ΔΝΤ που την επέβαλε; Ισχύει το δεύτερο και αυτό αποδεικνύεται από τα γεγονότα. Ολόκληρο το 2015 το ΔΝΤ εισέπραττε δόσεις αποπληρωμής του πρώτου δανείου που χορήγησε στο ελληνικό κράτος, χωρίς να καταβάλει ούτε ένα ευρώ από τις δόσεις που προέβλεπε το δεύτερο δάνειο. Δεν κατέβαλε δόσεις ούτε μετά την υπογραφή του τρίτου Μνημόνιου.

Ετσι, με το χρόνο του «προγράμματος» να βαδίζει προς το τέλος του, το ΔΝΤ απαίτησε να μην ολοκληρώσει τις δόσεις που χρωστά, αλλά να διαπραγματευθεί με την ελληνική κυβέρνηση τη σύναψη ενός τρίτου δανείου, το οποίο δε θα είναι παρά τα λεφτά που απέμεναν να καταβληθούν από το δεύτερο δάνειο, σε νέα «συσκευασία». Περιττεύει να πούμε ότι αυτό το «νέο» δάνειο θα συνοδεύεται από νέο Μνημόνιο και ότι η δανειακή σύμβαση θα είναι στο βρετανικό δίκαιο, για να καταρριφθεί και αυτός ο μύθος του ΣΥΡΙΖΑ. Ολοι θυμόμαστε πως το καλοκαίρι ο ΣΥΡΙΖΑ πανηγύριζε ότι το δικό του δάνειο δεν είναι στο βρετανικό δίκαιο, ενώ αυτό προέκυψε από το καταστατικό του ESM και όχι από κάποιο βέτο του Τσίπρα. Τώρα που θα υπογράψουν με το ΔΝΤ δάνειο στο βρετανικό δίκαιο, να δούμε τι θα βρουν να πουν.

Μετά την αποκάλυψη για τις παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις κυβέρνησης-ΔΝΤ, μπορούμε να καταλάβουμε και την αναγκαιότητα της συνάντησης Τσακαλώτου-Τόμσεν, πριν το τελευταίο Eurogroup, για το περιεχόμενο της οποίας η κυβέρνηση δεν μας έδωσε καμιά πληροφορία, πλην της «άτυπης ενημέρωσης» (non paper Τσακαλώτου) ότι έγινε σε καλό κλίμα. Οσο για τις θέσεις του ΔΝΤ, μας διαφώτισε πλήρως ο Τόμσεν, στο άρθρο που ανέβασε στο blog του ΔΝΤ, λίγες ώρες μετά τη συνάντησή του με τον Τσακαλώτο, στο οποίο έγραφε ότι το δημοσιονομικό κενό μέχρι το 2018 (για τρία χρόνια δηλαδή) υπολογίζεται από το ΔΝΤ σε 4%-5% του ΑΕΠ, δηλαδή -σε σημερινές τιμές- σε 7-9 δισ. ευρώ.

Κάτι ανάλογο (χωρίς αριθμούς, αλλά με απλή αναφορά στην ανάγκη νέων μέτρων) είχε πει προ ημερών και ο Ντεϊσελμπλούμ, σε επιστολή του προς το ολλανδικό κοινοβούλιο. Τότε, ο Τσακαλώτος εξέδωσε non paper για να… ερμηνεύσει τον  Ντεϊσελμπλούμ. Σύμφωνα με το non paper, ο πρόεδρος του Eurogroup «πουθενά δεν ζητά επιπλέον δημοσιονομικά μέτρα τα οποία πρέπει να πάρει η ελληνική κυβέρνηση», αλλά αναφέρεται σε μέτρα που «αποτελούν υποχρέωση με βάση τη συμφωνία με τους εταίρους, συμπεριλαμβάνονται στον προϋπολογισμό του 2016, είναι συνολικού ύψους  1% του ΑΕΠ, προγραμματίζονται να νομοθετηθούν το 2016, προγραμματίζονται να εφαρμοστούν τα έτη 2017 και 2018, αποτελούν μέρος της συνεχιζόμενης διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς».

Αν σας λέγαμε να βάλλετε στοίχημα για το αν θα απαιτηθούν ή όχι νέα μέτρα, πού θα ποντάρατε; Εμείς πάντως θα ποντάραμε στο Ναι. Εξι χρόνια μνημονίων μας έχουν προσφέρει την εμπειρία ώστε να μην πετάμε τα λεφτά μας… στον κουβά.

Και για να το σοβαρέψουμε πάλι. Δεν υπάρχει περίπτωση να προχωρήσουν οι ιμπεριαλιστές δανειστές σε συμφωνία αναδιάρθρωσης του χρέους (με επιμήκυνση των λήξεων των ομολόγων, ενδεχομένως και με μετατροπή επιτοκίων από κυμαινόμενα σε σταθερά), χωρίς την υπογραφή ενός νέου υπερ-Μνημόνιου, το οποίο θα πηγαίνει πολύ μετά το 2018, εγκαθιδρύοντας μηχανισμούς επιτήρησης και επιβολής. Κι αυτό το υπερ-Μνημόνιο θα το επιβάλουν όλοι μαζί, ΕΕ και ΔΝΤ.

Αυτή τη στιγμή, πάντως, δε βρισκόμαστε εκεί. Βρισκόμαστε πριν την πρώτη αξιολόγηση. Και το κουαρτέτο παραμένει στις Βρυξέλλες. Οχι γιατί παραμένουν σημαντικά ζητήματα ανοιχτά ή γιατί έχει μπλοκαριστεί η διαπραγμάτευση, όπως ισχυρίζεται η κυβερνητική προπαγάνδα, αλλά γιατί η συγκυβέρνηση δεν είναι ακόμα έτοιμη να νομοθετήσει. Πρώτα πρέπει να «καθαρίσει» με τα αγροτικά μπλόκα και μετά να δοκιμάσει την τύχη της με την προώθηση για ψήφιση του αντιασφαλιστικού εκτρώματος Κατρούγκαλου (του πραγματικού, που είναι πολύ χειρότερο απ' αυτό που δημοσιεύτηκε ως σχέδιο).

Ο Ντεϊσελμπλούμ πάλι, απαντώντας στο ευρωκοινοβούλιο σε ερώτηση του Κύρτσου, είπε την κωδική φράση: «Το κεντρικό ζήτημα (στις συζητήσεις με την κυβέρνηση) είναι πόσο βάρος θα πρέπει να σηκώσουν οι σημερινοί συνταξιούχοι. Ενδεχομένως να υπάρξουν κάποιες περικοπές συντάξεων, αλλά δεν είμαι σε θέση να πω κάτι πιο συγκεκριμένο τώρα». Οι συντάξεις, λοιπόν, θα πετσοκοπούν οπωσδήποτε. Αυτό που μένει ανοιχτό είναι πόσο θα πετσοκοπούν. Αυτό θα εξαρτηθεί από το τι θα γίνει με τις εισφορές των ελευθεροεπαγγελματιών και των αγροτών. Ο,τι αφαιρεθεί απ' αυτόν τον τομέα θα φορτωθεί στο πετσόκομμα των συντάξεων.