Επανέρχονται τα σχέδια τεμαχισμού και ιδιωτικοποίησης της ΛΑΡΚΟ Με μειώσεις μισθών και απολύσεις απειλεί η διορισμένη διοίκηση

Στις 26 Ιανουαρίου, η διορισμένη από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ διοίκηση της ΛΑΡΚΟ σε συνάντηση που είχε με τους προέδρους των σωματείων των εργαζομένων, τους ενημέρωσε ότι η ρευστότητα της επιχείρησης επαρκεί για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της μέχρι τον Απρίλη και προτίθεται να προβεί σε μειώσεις μισθών και απολύσεις.
Επικαλείται γι' αυτό τις υποχρεώσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ προς τρίτους και τις ζημιές που καταγράφει στους ισολογισμούς της, εξαιτίας του υψηλού κόστους παραγωγής, σε αντιπαράθεση με τη χαμηλή τιμή του νικελίου στη σημερινή συγκυρία.

Η έλλειψη ρευστότητας της μεγαλύτερης ελληνικής μεταλλευτικής εταιρείας είναι αποτέλεσμα της πρόσφατης κάθετης πτώσης της διεθνούς τιμής του νικελίου (8.500 δολλάρια ο τόνος, όταν το κόστος παραγωγής κυμαίνεται στα 15-16.000 δολάρια τον τόνο), αλλά κυρίως λόγω της σκανδαλώδους κακοδιαχείρισης της επιχείρησης τα προηγούμενα χρόνια.
Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ θυμούνται, προ κρίσης, πολυδιαφημισμένους μάνατζερ μαζί με χρηματοπιστωτικά κοράκια του εξωτερικού να κάνουν hedging (αντιστάθμισμα) στην τιμή πώλησης της παραγωγής στα 19 χιλιάδες δολάρια, όταν η αγορά κάλπαζε και οι τιμές έφτασαν πάνω από τις 50 χιλιάδες δολάρια ο τόνος! Και στον αντίποδα το 2008, όταν ξέσπασε η παγκόσμια κρίση, το hedging εξαργυρωνόταν στις 9 χιλιάδες, με τις τιμές τελικά να καταλήγουν στις 4 χιλιάδες δολάρια ο τόνος. Μόνο από τις κινήσεις αυτές η εταιρεία έχασε δεκάδες εκατομμύρια, που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για τον εκσυγχρονισμό και τη βιωσιμότητά της.

Με αυτά τα δεδομένο η νέα διοίκηση προχώρησε σε έναν εκβιασμό προς τους εργαζόμενους ότι θα πρέπει να δεχτούν την αναστολή του «επιδόματος παραγωγής» (μέχρι και 20% του εισοδήματός τους) για έξι έως οκτώ μήνες, αλλιώς θα προχωρήσει σε δραστική μείωση της παραγωγής και του προσωπικού, είτε με απολύσεις είτε με διαθεσιμότητες.
Όπως όλα δείχνουν, αυτό είναι το «επιχειρησιακό σχέδιο» για τη βιωσιμότητα της επιχείρησης, που δεσμεύτηκε να παρουσιάσει η νέα διοίκηση, εκβιάζοντας τους εργάτες να διαλέξουν μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης.
Οι τωρινές εξελίξεις δεν είναι βέβαια άσχετες με τη διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη για την παραπέρα ιδιωτικοποίηση της ΛΑΡΚΟ, μετά το πέρασμα στο ΤΑΙΠΕΔ των μετοχών που κατείχε το κράτος. Σε προηγούμενο στάδιο, το 2014, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού είχε ζητήσει από τη ΛΑΡΚΟ την ανάκτηση κρατικών ενισχύσεων ύψους 136 εκατ. Ευρώ προ τόκων (σημερινή αξία 160 εκατ. Ευρώ), με την αιτιολογία ότι αυτές δόθηκαν από το κράτος κατά παράβαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας περί «ανταγωνισμού».
Μόλις πρόσφατα, στις 10 Φλεβάρη ο αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής της Ε.Ε. και αρμόδιος για θέματα κρατικών ενισχύσεων Γκέρτ-Γιαν Κούπμαν, ήρθε στην Αθήνα και έθεσε "τελεσίγραφο" στην ελληνική κυβέρνηση για την άμεση επιστροφή των κρατικών ενισχύσεων μέσα σε διάστημα τριών εβδομάδων. Σε διαφορετική περίπτωση, η υπόθεση θα παραπεμφθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την επιβολή προστίμου. Η εξέλιξη αυτή βρίσκει τη ΛΑΡΚΟ σε κατάσταση κυριολεκτικά χρεοκοπίας, με υποχρεώσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ προς τρίτους, ζημιές ύψους 95 εκατ. ευρώ οι οποίες προσαυξάνονται κατά 8 εκατ. ευρώ το μήνα.
Το ποσό που «διεκδικεί» η ΕΕ αφορά την περίοδο 2008-2010 και προέρχεται από εγγυήσεις του Δημοσίου προς την ΛΑΡΚΟ για την σύναψη ομολογιακών δανείων και την έκδοση εγγυητικής επιστολής προς την Εθνική Τράπεζα (η οποία είναι και μέτοχος της εταιρείας) καθώς και από την συμμετοχή του Δημοσίου στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου.
Τα σωματεία της επιχείρησης σε ανακοίνωσή τους δεν αποδέχονται τις κατηγορίες της ΕΕ περί κρατικών ενισχύσεων γιατί όπως δηλώνουν, σε ότι αφορά τις δανειακές υποχρεώσεις αυτές έχουν στο μεγαλύτερο μέρος αποπληρωθεί ή εξυπηρετούνται από την ΛΑΡΚΟ όπως :
1. Οι εγγυήσεις του ελληνικού δημοσίου για τη σύναψη ομολογιακών δανείων από την τότε Αγροτική Τράπεζα (30 εκατ. € το 2008, το οποίο έχει αποπληρωθεί και 50 εκατ. € το 2011, το οποίο εξυπηρετείται)
2.Η εγγύηση του Δημοσίου για την έκδοση εγγυητικής επιστολής της Εθνικής Τράπεζας υπέρ της υπό εκκαθάριση ευρισκόμενης ΛΑΡΚΟ Α.Ε.Μ.Μ.Ε.Λ. σε εκτέλεση δικαστικής απόφασης (10,8 εκ.€ περίπου το 2010, το χρέος αποπληρώθηκε και η εγγυητική επιστολή επεστράφη ).
Σε ότι αφορά δε την συμμετοχή του μετόχου Ελληνικό Δημόσιο στη διενεργηθείσα το 2009 αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Γ.Μ.Μ.Α.Ε. ΛΑΡΚΟ (45 εκ. €), σε αυτή συμμετείχε στο μέρος που της αναλογεί και η Εθνική Τράπεζα.
Κατά την επίμαχη περίοδο η μετοχική σύνθεση της εταιρείας ήταν: Δημόσιο 36%, Εθνική Τράπεζα 35% και ΔΕΗ 29%. Μετά την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου το 2009 στο οποίο δεν πήρε μέρος η ΔΕΗ και μετά την μεταβίβαση των μετοχών του Δημοσίου στο ΤΑΙΠΕΔ η μετοχική σύνθεση σήμερα είναι: ΤΑΙΠΕΔ 55%, Εθνική Τράπεζα 34%, ΔΕΗ 11%.
Ενδεικτικό του μένους των επικυρίαρχων του διευθυντηρίου της Ε.Ε. είναι ότι φέρονται να χαρακτηρίζουν ως κρατικές ενισχύσεις ακόμη και τις ανεξόφλητες οφειλές ύψους 200 εκατ. ευρώ από απλήρωτους λογαριασμούς ρεύματος της ΛΑΡΚΟ προς τη ΔΕΗ, η οποία είναι και ο τρίτος μέτοχος της εταιρείας και η οποία χρεώνει την εταιρεία με  60€/MWh  όταν διεθνώς εργοστάσια αντίστοιχα της ΛΑΡΚΟ πληρώνουν €25/MWh, ενώ πρόσφατα και η ΡΑΕ εξέδωσε απόφαση για το Αλουμίνιο της Ελλάδας με 44€/MWh, χωρίς η Ε.Ε. να το θεωρήσει κρατική ενίσχυση.
Η Κομισιόν το 2013 (επιστολή Αλμούνια –Ρεν), σε συνεργασία με το ΤΑΙΠΕΔ είχε εκπονήσει σχέδιο για την παραπέρα ιδιωτικοποίηση της ΛΑΡΚΟ. Το σχέδιο αυτό προβλέπει την «τριχοτόμηση» της επιχείρησης με το ένα κομμάτι να είναι το εργοστάσιο της Λάρυμνας, το άλλο τα μεταλλεία της και το τρίτο το λιγνιτωρυχείο που λειτουργεί στα Σέρβια. Εκεί θα «μεταφερθούν» όλοι οι εργαζόμενοι, οι υποχρεώσεις που θα προκύψουν προς αυτούς (π.χ. αποζημιώσεις), τα ληξιπρόθεσμα χρέη, μαζί και το πρόστιμο που επέβαλε η ΕΕ. Αυτό το κομμάτι της εταιρείας θα τεθεί τελικά σε εκκαθάριση.
Το σχέδιο της ιδιωτικοποίησης προβλέπει ακόμα πως τα μονοπώλια που θα αγοράσουν το καθένα από τα τρία κομμάτια, δεν είναι υποχρεωμένα να αναλάβουν καμία δέσμευση, ούτε απέναντι στους εργαζόμενους, ούτε για τον παραγωγικό χαρακτήρα του κομματιού που θα πάρουν, επιτρέποντας τους ακόμη και να αλλάξουν παραγωγική δραστηριότητα (πχ ενέργεια). Ενώ ουσιαστικά χαρίζει τα «φιλέτα», που είναι τα μεταλλεία της επιχείρησης.
Στο σχέδιο αυτό, το προηγούμενο ΔΣ της ΛΑΡΚΟ έχει αντιπροτείνει το «σπάσιμο» της επιχείρησης σε δύο κομμάτια και την ιδιωτικοποίηση της. Ένα κομμάτι, το εργοστάσιο με ένα μέρος των μεταλλείων, προτείνεται να ιδιωτικοποιηθεί άμεσα, «καθαρό» από υποχρεώσεις, ληξιπρόθεσμα χρέη, αποζημιώσεις, κεκτημένα των εργαζομένων και με προνόμια όπως η φτηνή ενέργεια. Το άλλο κομμάτι προβλέπεται να φορτωθεί όλες τις υποχρεώσεις, να μπει σε εκκαθάριση εν λειτουργία και όταν «καθαρίσει», να δοθεί και αυτό σε ιδιώτες.
Μετά από αυτές τις εξελίξεις οι εργαζόμενοι βρίσκονται σε αναβρασμό καθώς ανησυχούν για το μέλλον της επιχείρησης και των θέσεων εργασίας τους. Δυστυχώς η κυριαρχία στα σωματεία τους των δυνάμεων του παλιού και νέου εργοδοτικού και κυβερνητικού συνδικαλισμού εκτρέπει τις διεκδικήσεις τους στην αναζήτηση στηριγμάτων σε κυβερνητικούς και αντιπολιτευόμενους βουλευτές και ντόπιους μεγαλοπαράγοντες και όχι στις ταξικές τους παρακαταθήκες. της αλληλεγγύης και του ενωτικό παρατεταμένο αγώνα, όπως έχει γίνει στο παρελθόν.