Ένα επαναστατικό ξεκίνημα για τον Φιντέλ Κάστρο που ξεθώριασε με την πρόσδεσή του στη ρεβιζιονιστική Σοβιετική Ένωση

Ο λαός της Κούβας απότισε τον ύστατο φόρο τιμής στον ηγέτη της Κουβανικής Επανάστασης που “έφυγε” από τη ζωή στις 25 Νοεμβρίου, σε ηλικία 90 ετών. 

Στις 4 Δεκέμβρη, στη διάρκεια του 9ήμερου πένθους που κήρυξε η κυβέρνηση της Κούβας, ο Φιντέλ Κάστρο “επέστρεψε”, ακολουθώντας μια διαδρομή που πέρασε μέσα από τις 13 από τις 15 επαρχίες της Κούβας, στην πρώτη πόλη που απελευθερώθηκε από τον επαναστατικό στρατό, στο Σαντιάγκο, απ' όπου το 1959 εκκίνησε το “Καραβάνι της Ελευθερίας” για να φτάσει,  με επικεφαλής τον Φιντέλ Κάστρο, στην Αβάνα, ανατρέποντας τη μισητή αμερικανοστήρικτη δικτατορία του Μπατίστα. Η τέφρα του Φιντέλ Κάστρο, με πομπή που άρχισε από την πλατεία της Επανάστασης της Αβάνας, οδηγήθηκε στο κοιμητήριο της Σάντα Ιφιγένεια του Σαντιάγκο, όπου έχουν ταφεί εθνικοί ήρωες και αγωνιστές της επανάστασης της Κούβας. Τα πλήθη του κουβανικού λαού που τον συνόδεψαν και τον αποχαιρέτησαν, βγαίνοντας στους δρόμους και τις πλατείες, έκαναν φανερό πως οι υποθήκες της αντιιμπεριαλιστικής-αντινεοαποικιακής επανάστασης της Κούβας, έχουν εγγραφεί βαθιά στο λαό της, ανεξάρτητα από την πορεία που αυτή ακολούθησε μεταγενέστερα. Υποθήκες που παραμένουν ισχυρές παρά τις επί δεκαετίες ασφυκτικές οικονομικές και πολιτικές πιέσεις και τις λυσσασμένες συκοφαντίες των διεθνών ιμπεριαλιστικών, αντιδραστικών και αντικομμουνιστικών δυνάμεων κατά της κουβανικής επανάστασης και του αντιιμπεριαλιστικού αγώνα του κουβανικού λαού.

Ο Φιντέλ Κάστρο από τα φοιτητικά του χρόνια συμμετείχε στο επαναστατικό κίνημα ενάντια στη δικτατορία του Μπατίστα. Ήταν επικεφαλής της ομάδας επαναστατών που οργάνωσε επίθεση στους στρατώνες Μονκάδα στις 26 Ιούλη του 1953, ημερομηνία που θεωρείται ως αφετηρία ξεσπάσματος του μεγάλου λαϊκού κινήματος κατά της δικτατορίας Μπατίστα. Η επίθεση τότε απέτυχε και ο Φιντέλ Κάστρο, μαζί με άλλους συντρόφους του, θα συλληφθεί, θα δικαστεί και θα φυλακισθεί. Μετά την αποφυλάκισή του το 1955 πήγε στο Μεξικό, από όπου μαζί με άλλους συντρόφους του θα επιστρέψει το 1956 για να συνεχίσει την επαναστατική δραστηριότητά του στην Κούβα . 82 επαναστάτες επιχείρησαν τότε, αναχωρώντας από το Μεξικό, με μια επικίνδυνη και τολμηρή πλεύση με ένα μικρό πλοίο, το ¨Γκράνμα”, στις 2 Δεκέμβρη 1956 να αποβιβαστούν σε μια παραλία κοντά σε πλαγιά της οροσειράς Σιέρα Μαέστρα, όπου δέχθηκαν επίθεση από τις στρατιωτικές δυνάμεις του δικτατορικού καθεστώτος, με αποτέλεσμα μόνο 10 να διασωθούν και να καταφύγουν στα βουνά της Σιέρα Μαέστρα. Αυτός ο δεκαμελής πυρήνας επαναστατών, που αποτελούνταν και από τους μετέπειτα πρωταγωνιστές της Κουβανικής Επανάστασης, όπως ο Καμίλο Σιενφουέγος,  ο Αργεντινός Ερνέστο Τσε Γκουεβάρα κ.α., με αρχηγό τον Φιντέλ Κάστρο οργάνωσε ένοπλο αντάρτικο αγώνα. Ο ένοπλος επαναστατικός αγώνας συνενώθηκε με την πάλη που έδιναν στην παρανομία οι κομμουνιστές στις πόλεις και στα χωριά και με το αντιδικτατορικό-αντιιμπεριαλιστικό κίνημα της 26 Ιούλη και το επαναστατικό κίνημα των φοιτητών. (Από τη συνένωση αυτών των δυνάμεων δημιουργήθηκαν οι Ενωμένες Επαναστατικές Δυνάμεις που το 1965 επανασυγκρότησαν το ΚΚ Κούβας).
Ο ένοπλος επαναστατικός αγώνας του Κουβανικού λαού στέφθηκε με επιτυχία και την 1η Γενάρη του 1959 ο λαϊκός αντάρτικος στρατός, συντρίβοντας τον εκπαιδευμένο από τις ΗΠΑ στρατό της δικτατορίας, μπήκε νικητής στην πρωτεύουσα της Κούβας. Η νικηφόρα κατάληξη της κουβανικής επανάστασης (1956-1959) ήλθε να εκπληρώσει τους πόθους του κουβανικού λαού που, επί πολλές δεκαετίες, πάλεψε και διεξήγαγε εξεγέρσεις και επαναστατικούς πολέμους (όπως αυτός που κατηύθυνε ο Κουβανός επαναστάτης Χοσέ Μαρτί το 1895) ενάντια στον αποικισμό και το νεοαποικισμό, για να κατακτήσει την εθνική ανεξαρτησία του και να αποτινάξει την ιμπεριαλιστική κυριαρχία.

Η Κούβα έπαψε να είναι μισοαποικία. Η δημοκρατική-αντιιμπεριαλιστική επανάσταση άνοιξε τον δρόμο για να γίνουν μεγάλοι κοινωνικοπολιτικοί μετασχηματισμοί που στερέωναν την εθνική ανεξαρτησία της και προωθούσαν την κοινωνική απελευθέρωση του λαού της. Η επανάσταση τιμώρησε παραδειγματικά τους βασικούς ενόχους της δικτατορίας του Μπατίστα, δήμευσε παράνομα αποκτημένα υλικά αγαθά των αξιωματούχων της, διέλυσε τα αντιδραστικά κόμματα, απομάκρυνε την διεφθαρμένη και πουλημένη ηγεσία των συνδικάτων και αποκατάστησε τα δικαιώματα των εργαζομένων, εθνικοποίησε τις μεγάλες αγροτικές γαιοκτησίες (κυρίως φυτεμένες με ζαχαροκάλαμο), μοίρασε γη στους φτωχούς αγρότες και δημιούργησε συνεταιριστικά αγροκτήματα και συνεταιριστικές οργανώσεις, κρατικοποίησε τις μονοπωλιακές ξένες εταιρείες του ηλεκτρισμού, των τηλεφώνων, του πετρελαίου, τις τράπεζες και τις ασφαλιστικές εταιρείες και άρχισε να παίρνει μέτρα που μείωσαν την ανεργία και τις τιμές των βασικών αγαθών (μείωση τιμής ηλεκτρικού ρεύματος, ενοικίων κλπ.) και να εφαρμόζει ένα κοινωνικό πρόγραμμα οικοδόμησης λαϊκής υγείας και παιδείας, λαϊκής στέγης,  λαϊκής αναψυχής κλπ.
Η κουβανική επανάσταση χαιρετίστηκε με ενθουσιασμό από τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα και το επαναστατικό κίνημα σε όλο τον κόσμο και αποτέλεσε πηγή ενθάρρυνσης και έμπνευσης, ιδιαίτερα για τα λαϊκά κινήματα και τις λαϊκές οργανώσεις της Λατινικής Αμερικής.
Ταυτόχρονα, με την επικράτησή της βρέθηκε αντιμέτωπη, άμεσα, με μια μανιασμένη επίθεση του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, που επιστράτευσε όλα τα μέσα - ιδεολογικά, πολιτικά, στρατιωτικά- ενάντιά της. Οι ΗΠΑ επέβαλλαν ένα ασφυκτικό οικονομικό αποκλεισμό στην Κούβα που κράτησε δεκαετίες, ως τις μέρες μας. Έφτιαξαν μισθοφορικές ομάδες από Κουβανούς αντιδραστικούς που κατέφυγαν μετά την επανάσταση στο αμερικάνικο έδαφος, μετέτρεψαν τη Φλώριδα, 90 μόλις μίλια απόσταση από την Κούβα, σε έδρα διαρκούς ιδεολογικού πολέμου κατά της Κούβας (μέσω μεγάλου ραδιοτηλεοπτικού δικτύου προπαγάνδας που έθεσαν σε λειτουργία οι αμερικάνικες κυβερνήσεις), σε ορμητήριο μισθοφορικών εξορμήσεων, υπονομευτικών επιχειρήσεων, σαμποτάζ και δολιοφθορών κατά της κυβέρνησης της Κούβας, πολυάριθμων δολοφονικών αποπειρών κατά του Φιντέλ Κάστρο που είχαν πίσω τους τις αμερικάνικες μυστικές υπηρεσίες. 28, μόλις, μήνες μετά την επανάσταση ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός πραγματοποιεί στρατιωτική εισβολή στην Κούβα, τη γνωστή ως απόβαση στον Κόλπο των Χοίρων, την οποία ο κουβανικός λαός, κάτω από τις οδηγίες της επαναστατικής κυβέρνησης του Φιντέλ Κάστρο, πετυχαίνει να την αποκρούσει.
Οι Κουβανοί επαναστάτες, μέσα σ' αυτές τις συνθήκες, αντιλαμβάνονται ότι για να προχωρήσει η επανάστασή τους πρέπει να βαδίσει στο δρόμο του σοσιαλισμού. Ο Φιντέλ Κάστρο στη μεγάλη διαδήλωση της 16 Απρίλη του 1961 για τις κηδείες των σκοτωμένων από τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς, μετά την απόβαση των μισθοφόρων της CIA, θα μιλήσει για πρώτη φορά για οικοδόμηση μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας στην Κούβα με τα εξής λόγια: «Πόσο βοήθησαν αυτά τα γεγονότα το λαό μας να διδαχθεί! Αυτά τα μαθήματα είναι πολύτιμα, είναι οδυνηρά, είναι αιματηρά, αλλά πόσα ο λαός δεν απεκόμισε ως γνώση. Οι ιμπεριαλιστές δεν μπορούν να μας συγχωρέσουν που είμαστε εδώ κάτω από τη μύτη τους ή να βλέπουν να οικοδομούμε την επανάστασή μας, μία σοσιαλιστική επανάσταση, ακριβώς στο υπογάστριο των Ηνωμένων Πολιτειών». Ο Φιντέλ Κάστρο στην Πρωτομαγιάτικη ομιλία του, το ίδιο έτος, θα ανακηρύξει την Κούβα σοσιαλιστική.

Η Κουβανική επανάσταση πραγματοποιήθηκε σε μια περίοδο όπου τα ρεβιζιονιστικά σύννεφα είχαν πυκνώσει, μετά το 20ό συνέδριο του ΚΚΣΕ το 1956, πάνω από το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα. Η γραμμή του χρουστσιωφικού ρεβιζιονισμού διασπούσε το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα με την ανατροπή της μαρξιστικής-λενινιστικής γραμμής, μέσα από τη διάδοση της θεωρίας για το “ειρηνικό πέρασμα” από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό, μέσα από την πολιτική της συνεργασίας Σοβιετικής Ένωσης και ΗΠΑ και την στρέβλωση της πολιτικής της ειρηνικής συνύπαρξης, που ο σοβιετικός ρεβιζιονισμός την “ερμήνευε” ως απαίτηση παραίτησης των καταπιεζόμενων λαών και εθνών από τον επαναστατικό αγώνα, με “επιχειρήματα” ότι ένας μόνο “σπινθήρας” από ένα εθνικοαπελευθερωτικό ή λαϊκό επαναστατικό πόλεμο μπορεί να προκαλέσει παγκόσμια ανάφλεξη που θα καταστρέψει την ανθρωπότητα. Η γραμμή του σοβιετικού ρεβιζιονισμού υπονόμευε την πάλη των εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων και τον λαϊκό επαναστατικό αγώνα με το όπλο στο χέρι ενάντια στο νεοαποικισμό, την ιμπεριαλιστική υποδούλωση και τις αντιδραστικές τάξεις που αποτελούσαν στηρίγματα της ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας σε κάθε χώρα. Η κουβανική επανάσταση το 1956-1959,  που με τον ένοπλο λαϊκό αγώνα νίκησε, βαδίζοντας σε δρόμους που φώτισε ο μαρξισμός-λενινισμός, πρόβαλλε σαν μια έμπρακτη αναίρεση και διάψευση των παραπάνω θεωριών και πολιτικών που ξεδίπλωνε σοβιετικός ρεβιζιονισμός σε παγκόσμιο επίπεδο εκείνη την περίοδο.
Όπως σημείωνε το 1964 η ΚΕ του ΚΚ Κίνας,  στο άρθρο της σχετικά με την ανοιχτή επιστολή της ΚΕ του ΚΚΣΕ με τίτλο “Η προλεταριακή επανάσταση και ο χρουστσωφικός ρεβιζιονισμός”: “ Στη διάρκεια της κουβανέζικης επανάστασης,  ορισμένοι καθοδηγητές του Λαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος (σ.σ. ονομασία του ΚΚ Κούβας) της εποχής εκείνης αρνήθηκαν την επαναστατική μαρξιστική-λενινιστική γραμμή και την ορθή γραμμή του ένοπλου επαναστατικού αγώνα, για να ακολουθήσουν τη ρεβιζιονιστική γραμμή του Χρουστσιώφ, τάχθηκαν με το “ειρηνικό πέρασμα” και αντιτάχθηκαν στην επαναστατική βία. Σε αυτές τις συνθήκες, οι Κουβανέζοι μαρξιστές-λενινιστές, μέλη και μη του κόμματος, που εκπροσωπούνταν από τον σύντροφο Φιντέλ Κάστρο, παραμέρισαν σωστά αυτούς τους αποκαλούμενους “καθοδηγητές” που αντιτάσσονταν στην επαναστατική βία, προχώρησαν στην επανάσταση, ακολουθούμενοι από τον επαναστατικό λαό και κατέκτησαν τελικά μια νίκη μεγάλης ιστορικής σημασίας”(από το βιβλίο “Η ρήξη στο διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα τη δεκαετία του 1960”, Ανατύπωση από τις “ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ”)
Η κουβανική επανάσταση εξελίχθηκε μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο που προσέλαβε, το 1962-1963, τις διαστάσεις μιας διεθνούς δημόσιας αντιπαράθεσης στο κομμουνιστικό κίνημα που διεξάχθηκε με βασικούς αντιμέτωπους το ΚΚΣΕ και το ΚΚ Κίνας,  το οποίο υπό την ηγεσία του Μάο Τσετούγκ ξεκίνησε τη μεγάλη αντιρεβιζιονιστική πάλη για την υπεράσπιση των μαρξιστικών-λενινιστικών αρχών του κομμουνιστικού κινήματος.
Σε αυτή την αντιπαράθεση η θέση της Κουβανικής ηγεσίας διαμορφώθηκε, σε μια στάση στο πλευρό της χρουστσιωφικής ρεβιζιονιστικής ηγεσίας,  η οποία κλιμακώθηκε μετά τη δημόσια επίθεση του Φιντέλ Κάστρο κατά της Κίνας,  τον Φεβρουάριο του 1966. Τούτο φαίνεται, ήδη, και από τη αγόρευση του Φιντέλ Κάστρο την 1η Νοεμβρίου το 1962 ότι “μεταξύ Σοβιετικής Ένωσης και Κούβας δεν υπάρχουν διαφορές. Επιθυμούμε να πούμε κάτι άλλο : Ότι έχουμε εμπιστοσύνη στην πολιτική αρχών της Σοβιετικής Ένωσης και ότι ακόμα έχουμε εμπιστοσύνη στην κατεύθυνση που χαράζεται από τη Σοβιετική Ένωση...”(Από άρθρο της “Ουμανιτέ” της 12.1.1966 με τίτλο “Επαναστατική φρασεολογία και Κούβα”που καταφέρεται κατά των ηγετών του Κόμματος Εργασίας της Αλβανίας και της ηγεσίας του ΚΚ Κίνας. Πηγή: “το βιβλίο συζητήσεις στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα”,  εκδόσεις ΧΡΟΝΟΣ 1975).
Μαρξιστικές -λενινιστικές δυνάμεις του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος άσκησαν έντονη κριτική στην “πολιτική στροφή” -όπως τη χαρακτήρισαν- του Φιντέλ Κάστρο,  η οποία τα επόμενα χρόνια έφερε σαν αποτέλεσμα τη ρεβιζιονιστική αλλοίωση της γραμμής του ΚΚ Κούβας. Η οικονομική πορεία της Κούβας εγκλωβίστηκε στη χρουστσιωφική ρεβιζιονιστική “αρχή του διεθνούς καταμερισμού εργασίας”, που οδήγησε στη μονόπλευρη οικονομική ανάπτυξή της και στη μεγάλη εξάρτησή της από τη ρεβιζιονιστική Σοβιετική Ένωση, ενώ η εξωτερική πολιτική της προσδέθηκε στις επιδιώξεις της εξωτερικής και επεμβατικής πολιτικής της σοσιαλιμπεριαλιστικής ΕΣΣΔ.
Οι συνέπειες της ρεβιζιονιστικής λοξοδρόμησής της θα φανούν πολύ έντονα μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, το 1991, όταν θα αντιμετωπίσει μεγάλης οξύτητας οικονομικά προβλήματα. Οι δυόμισι δεκαετίες που μεσολάβησαν από τότε έδειξαν ότι, παρά τα ισχυρά αντιιμπεριαλιστικά αντισώματα που έχει αφήσει στην Κούβα η επανάστασή της και βοηθούν τον κουβανικό λαό να προβάλλει αντιιμπεριαλιστική αντίσταση, ειδικά στις επιβουλές των ΗΠΑ, ωστόσο ο εναγκαλισμός με το ρεβιζιονισμό έφτιαξε τον διάδρομο να προχωρά η καπιταλιστική παλινόρθωση μέσα στην Κούβα, γεγονός που αντικατοπτρίζεται και σε τροποποιήσεις της πολιτικής “συμπεριφοράς” των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων απέναντί της, ακόμα και των ΗΠΑ, όπως φάνηκε και από την επίσκεψη Ομπάμα στην Κούβα. 

Ο Φιντέλ Κάστρο “έφυγε” αφήνοντας μια ιστορία με ένα επαναστατικό ξεκίνημα που μετά τα πρώτα χρόνια  μπήκε σε μια πορεία ξεθωριάσματος από τη ρεβιζιονιστική επίδραση που δέχθηκε. Τα διεθνή ιμπεριαλιστικά και αντιδραστικά κέντρα τον “αποχαιρέτησαν” με μια δηλητηριώδη αντικομμουνιστική προπαγάνδα, που είχε σαν κοινό παρονομαστή της τον χαρακτηρισμό του Φιντέλ Κάστρο ως “δικτάτορα”. Μια άλλη έκφρασή της ήταν και η συντονισμένη άρνηση προσέλευσης αρχηγών κρατών στην κηδεία του. Ενώ δεν έλειψε και η καπηλεία του από ομιλίες όπως η επικήδεια του Αλέξη Τσίπρα.
Οι διεθνείς αντιδραστικές δυνάμεις είδαν τον θάνατο του Κουβανού ηγέτη σαν αφορμή για να χύσουν την αντικομμουνιστική χολή τους, για να συκοφαντήσουν επαναστατικά ιδανικά και, ακόμη, για να εντείνουν τις πολιτικές και ιδεολογικές πιέσεις τους πάνω στην Κούβα, ιδιαίτερα στο ζήτημα της “δημοκρατίας”, προσβλέποντας μαζί με την καπιταλιστική “οικονομική φιλελευθεροποίησή” της και στην καπιταλιστική πολιτική “φιλελευθεροποίησή” της, δηλαδή, στην πλήρη απελευθέρωση των αντιδραστικών δυνάμεων μέσα στην Κούβα, που θα δώσει στο πολιτικό και οικονομικό σύστημα της Κούβας τα ολοκληρωμένα χαρακτηριστικά του καπιταλιστικού συστήματος και, ιδιαίτερα, τα χαρακτηριστικά εκείνα που θα επιτρέψουν ξανά την άλωση της οικονομίας της από τα ιμπεριαλιστικά μονοπώλια,  την εξάλειψη της ανεξαρτησίας της και την παλινόρθωση της ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας πάνω στην Κούβα.
Ο λαός της Κούβας -σε πλήρη αντίθεση με τα διεθνή ιμπεριαλιστικά όρνεα που έβγαλαν κραυγές πάνω από τη στάχτη του ηγέτη της κουβανικής επανάστασης- χαιρέτισε σύσσωμος τον Φιντέλ Κάστρο γιατί στη μνήμη του η λάμψη της νικηφόρας επανάστασης του 1959,  στην οποία στάθηκε επικεφαλής, είναι ζωντανή και τροφοδοτεί και τη σημερινή αντιιμπεριαλιστική πάλη του.
    Έχει, ασφαλώς, να διδαχθεί και από θετικά και αρνητικά της ιστορίας που γράφτηκε στη διαδρομή του Φιντέλ Κάστρο. Ενώ το κομμουνιστικό κίνημα καλείται να αντλήσει τα θετικά και αρνητικά συμπεράσματά του από το επαναστατικό άλμα και το ρεβιζιονιστικό πισωγύρισμα που σφράγισαν την ιδεολογικοπολιτική δράση του.