Αναίρεσε και η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου την καταδίκη της καθαρίστριας του Βόλου

Η Πλήρης Ποινική Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, με την 3/2019 απόφασή της, προχώρησε στην αναίρεση της απόφασης του Πενταμελούς Εφετείου της Λάρισας, που είχε καταδικάσει σε κάθειρξη δέκα ετών την καθαρίστρια του Βόλου. Η Ολομέλεια του ΑΠ αποδέχτηκε την επιχειρηματολογία της υπεράσπισης (Θ. Θεοδωρόπουλος) στα δυο βασικά ζητήματα που αυτή ήγειρε:

- Πρώτον, ότι δεν υπάρχει απάτη κατ’ εξακολούθηση. Η απάτη διαπράχτηκε άπαξ, όταν η καθαρίστρια κατέθεσε το παραποιημένο απολυτήριο (διόρθωση το Ε’ Δημοτικού σε ΣΤ’ Δημοτικού). Δε διέπραττε απάτη η καθαρίστρια κάθε φορά που πήγαινε και εισέπραττε το μισθό της, απεφάνθη ο ΑΠ, κρίνοντας ότι το Πενταμελές της Λάρισας έκανε «εασφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή των ουσιαστικών διατάξεων».

- Δεύτερο, ότι δεν υπάρχει ζημιά του Δημοσίου, διότι οι μισθοί που εισέπραξε η καθαρίστρια ισοσταθμίζονται από την παροχή της εργασίας της. Η Ολομέλεια του ΑΠ έκρινε ότι το Πενταμελές της Λάρισας «παραβίασε εκ πλαγίου την εφαρμοσθείσα ουσιαστική ποινική διάταξη».

Στο πρώτο σκέλος η απόφαση της Ολομέλειας ήταν ομόφωνη, ενώ στη δεύτερη υπήρξε μειοψηφία 12 αρεοπαγιτών (σε σύνολο 39 μελών της Ολομέλειας).

Και τα δύο σκέλη της αρεοπαγιτικής απόφασης έχουν γενικότερη σημασία, όμως το δεύτερο σκέλος έρχεται να βάλει τέρμα στις αντικρουόμενες αποφάσεις των ποινικών τμημάτων του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου, κάνοντας τη διάκριση ανάμεσα σε θέσεις για τις οποίες απαιτείται ιδιαίτερη γνώση ή δεξιότητα και σε θέσεις για τις οποίες δεν απαιτείται κάτι τέτοιο. Η βλάβη του Δημοσίου δεν αντισταθμίζεται από την παρασχεθείσα εργασία μόνο στην πρώτη περίπτωση, δηλαδή όταν για τη συγκεκριμένη θέση απαιτούνται ιδιαίτερες γνώσεις και δεξιότητες, ξεκαθαρίζει η Ολομέλεια του ΑΠ. Για να το πούμε απλά, είναι άλλο πράγμα να πλαστογραφεί κάποιος ένα πτυχίο Ιατρικής και να διορίζεται γιατρός και άλλο μια καθαρίστρια, δουλειά για την οποία δεν απαιτείται ιδιαίτερη γνώση ή δεξιότητα, να παραποιεί ένα απολυτήριο Δημοτικού.

Πρόκειται για ένα ζήτημα στο οποίο είχε επιμείνει ιδιαίτερα ο συνήγορος Θ. Θεοδωρόπουλος όταν πρωτοδικάστηκε η συγκεκριμένη υπόθεση στον Αρειο Πάγο. Η εξέλιξη τον δικαιώνει, λύνοντας ένα σοβαρό ζήτημα. Δεν είναι όλες οι περιπτώσεις ίδιες, αλλά καθεμιά πρέπει να εξατάζεται συγκεκριμένα. Είτε της Ε’ είτε της ΣΤ’ Δημοτικού, την ίδια δουλειά θα κάνει μια καθαρίστρια. Επομένως, το γεγονός ότι εργαζόταν ως καθαρίστρια, ισοστάθμισε πλήρως το μισθό που έπαιρνε και δεν προκάλεσε την παραμικρή ζημιά στο Δημόσιο.

Η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, παρά τη θετική της απόφαση στα δυο αυτά ζητήματα, δεν έκανε το θαρραλέο βήμα που εισηγήθηκε η αντεισαγελέας του Αρείου Πάγου Ολγα Σμυρλή, που πρότεινε να προχωρήσει ο Αρειος Πάγος στην αθώωση της καθαρίστριας, γεγονός που θα γλίτωνε την εργάτρια από την ταλαιπωρία και τα έξοδα μιας νέας δίκης στο Πενταμελές Εφετείο Λάρισας.

Στην εκτενή και εμπεριστατωμένη εισήγησή της, η αντεισαγελέας Σμυρλή δε χρειάστηκε να κάνει νομικούς ή λογικούς ακροβατισμούς. Πήρε τα πραγματικά περιστατικά (αυτά που δεν τα αμφισβήτησε κανένας) και τα υπήγαγε στους σωστούς νομικούς κανόνες. Καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι στην πραγματικότητα δεν υπάρχει αδίκημα (συμπέρασμα στο οποίο έχει καταλήξει πλέον και η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου), η αντεισαγγελέας Σμυρλή εισηγήθηκε τη μη επιστροφή της υπόθεσης για νέα δίκη από το Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων Λάρισας, αλλά την αθώωση της καθαρίστριας, σύμφωνα με το άρθρο 518 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Πράγματι, η συγκεκριμένη διάταξη προβλέπει ότι αν ασκηθεί αναίρεση επειδή έχει γίνει εσφαλμένη εφαρμογή ή ερμηνεία ουσιαστικής ποινικής διάταξης, ο Αρειος Πάγος δεν παραπέμπει την υπόθεση αλλά εφαρμόζει τη σωστή ποινική διάταξη και, αν δεν υπάρχει αξιόποινη πράξη, κηρύσσει αθώο τον κατηγορούμενο.

Από την Ολομέλεια η υπόθεση επιστρέφει στο Ζ' Ποινικό Τμήμα του Αρείου Πάγου, προκειμένου αυτό να αποφανθεί για μια σειρά άλλους λόγους αναίρεσης που έχουν προβληθεί (δευτερεύουσας σημασίας). Εχει λοιπόν την ευκαιρία το Ζ' Ποινικό Τμήμα να κλείσει την υπόθεση, αποφασίζοντας την αθώωση της καθαρίστριας, για να τερματιστεί εδώ η ταλαιπωρία της.