Η διαχείριση των συμβόλων

Η φράση του Μιτεράν έχει μείνει παροιμιώδης: «πολιτική είναι η διαχείριση των συμβόλων». Ο Τσίπρας την είχε πιστέψει πολύ αυτή τη φράση και έκανε κινήσεις, αρκετές από τις οποίες αποδείχτηκαν γελοίες (αν όχι εξοργιστικές). Ζήτησε να μετονομαστεί η τρόικα σε «θεσμούς». Οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές δεν του χάλασαν χατίρι (κοτζάμ τρίτο Μνημόνιο είχε υπογράψει). Ζήτησε να μην επισκέπτονται τα κορυφαία στελέχη της τρόικας τα υπουργεία, αλλά οι συναντήσεις τους με τους υπουργούς να γίνονται στο Χίλτον. Ούτε σ' αυτό του χάλασαν χατίρι. Αλλωστε, τα τεχνικά κλιμάκια της τρόικας (που απαρτίζονταν κυρίως από έλληνες οικονομολόγους, νομικούς, τραπεζιτικούς, λογιστές-ελεγκτές και άλλων ειδικοτήτων τεχνοκράτες) μπαινόβγαιναν ελεύθερα στα υπουργεία και είχαν πρόσβαση.

Δεν υπήρχε ούτε ένας Ελληνας που να έχαψε τα παραμύθια των συριζαίων, όμως αυτοί επέμειναν να διαχειρίζονται τις εικόνες. Και να ψηφίζουν το ένα αντιλαϊκό νομοσχέδιο μετά το άλλο, σύμφωνα με όσα διέταζαν τα στελέχη της τρόικας. Δεν υπήρξε αξιολόγηση που να μη συνοδεύτηκε από ένα πολυνομοσχέδιο με αντιλαϊκά μέτρα.

Την ίδια τακτική ακολουθεί και ο Μητσοτάκης. Πήγε στην Ουάσινγκτον, συναντήθηκε με τη Γκεοργκίεβα (διάδοχος της Λαγκάρντ στο ΔΝΤ) και χαιρέτισε «την κοινή απόφασή μας να κλείσουμε το γραφείο του ΔΝΤ στην Αθήνα τους επόμενους μήνες και να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε, αλλά ως χώρα που έχει εξέλθει από αυτό το αυστηρό πλαίσιο επιτήρησης από το ΔΝΤ». Πανέτοιμα τα παπαγαλάκια στην Αθήνα, άρπαξαν τα πληκτρολόγια και άρχισαν τα λιβανιστήρια: «Ο Μητσοτάκης έδιωξε το ΔΝΤ», «ΔΝΤ go home από τον Μητσοτάκη» και άλλα παρόμοια.

Δε χρειάζεται, βέβαια, να σχολιάσουμε ότι η Ελλάδα βρίσκεται υπό σκληρή μνημονιακή επιτήρηση και ότι το ΔΝΤ εξακολουθεί να έχει ρόλο συμβούλου των ευρωπαϊκών «θεσμών» σ' αυτή την επιτήρηση. Ο ίδιος ο Μητσοτάκης, όταν βρισκόταν στην αντιπολίτευση, μιλούσε για τέταρτο Μνημόνιο που είχε υπογράψει ο Τσίπρας. Αυτό το τέταρτο Μνημόνιο διαχειρίζεται αγόγγυστα ως πρωθυπουργός. Και χρησιμοποιεί καραγκιοζιλίκια όπως το κλείσιμο του γραφείου του ΔΝΤ στην Αθήνα, που είμαστε σίγουροι ότι είναι απόφαση του ίδιου του ΔΝΤ, γιατί απλούστατα όλα έχουν υλοποιηθεί και δε χρειάζονται πλέον το γραφείο στην Αθήνα, αφού η μνημονιακή επιτροπεία γίνεται από το μηχανισμό της Κομισιόν, από τον οποίο αντλεί ενημέρωση και το ΔΝΤ ώστε να προσφέρει τις συμβουλές του.

Ο Μητσοτάκης είχε, βέβαια, και έναν επιπλέον λόγο για να στήσει τη φιέστα «ΔΝΤ go home» στην Ουάσινγκτον. Είχε καταστεί σαφές ότι η επίσκεψή του στο Λευκό Οίκο θα εξελισσόταν σε ένα μεγαλοπρεπέστατο φιάσκο, οπότε ήθελε ένα μικρό έστω προπαγανδιστικό αντίβαρο. Ετσι, ενώ η Γκεοργκίεβα δεν είπε τίποτα (ζήτημα ρουτίνας είναι το συγκεκριμένο για το ΔΝΤ), το είπε ο Μητσοτάκης προς το τέλος της αντιφώνησής του, σε ιδιαίτερα χαμηλούς τόνους μάλιστα, για να μην προκαλέσει. Τα θριαμβολογικά τα ανέλαβε στη συνέχεια το γκεμπελίστικο επιτελείο της κυβερνητικής προπαγάνδας.

Για την ουσία της υπόθεσης, αρκεί να θυμίσουμε την ιστορία με την αποπληρωμή των δανείων του ΔΝΤ, που την ξεκίνησε η κυβέρνηση Τσίπρα και την ολοκλήρωσε η κυβέρνηση Μητσοτάκη, παίρνοντας τη σχετική έγκριση από το Eurogroup.

Τι δουλειά έχουν οι μηχανισμοί της ΕΕ να παρέμβουν σε μια υπόθεση δανεισμού της Ελλάδας από το ΔΝΤ; Εχουν και παραέχουν. Διότι τα δάνεια από το ΔΝΤ και από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό (EFSF/ESM) είναι pari passu. Αυτό σημαίνει πως όποια δικαιώματα έχει ο ένας δανειστής έχει και ο άλλος. Επρεπε, λοιπόν, το Eurogroup να αποφασίσει ότι παραιτείται από το δικαίωμα προαποπληρωμής ίσου ύψους δικών του δανείων, ώστε  η ελληνική κυβέρνηση να προχωρήσει σε πρόωρη αποπληρωμή των δανείων του ΔΝΤ. Αν το Eurogroup δεν έπαιρνε τέτοια απόφαση, τότε η ελληνική κυβέρνηση θα έπρεπε να αποπληρώσει πρόωρα και ισόποσα δάνεια από τον EFSF, πράγμα αδύνατο. Κι αν η ελληνική κυβέρνηση επέμενε να το κάνει μονομερώς με το ΔΝΤ, είναι σίγουρο ότι το ΔΝΤ θα αρνούνταν. Στην -καθαρά θεωρητική- περίπτωση που το ΔΝΤ δεν αρνούνταν να προαποπληρωθούν μονομερώς δικά του δάνεια, το Eurogroup θα μπορούσε να προχωρήσει σε απαίτηση άμεσης αποπληρωμής ισόποσων δανείων του EFSF, οπότε θα είχαμε «πιστωτικό επεισόδιο». Ολ' αυτά είναι υποθέσεις εργασίας, φυσικά. Δεν υπήρχε περίπτωση οι Τσιπραίοι να πάνε σε σύγκρουση με το Eurogroup. Θα προχωρούσαν σε πρόωρη αποπληρωμή μέρους των δανείων του ΔΝΤ μόνο υπό την προϋπόθεση της έγκρισης από το Eurogroup. Γι' αυτό και δεν προχώρησαν, μολονότι το συγκεκριμένο ζήτημα ήταν ψηλά στην προπαγάνδα τους. Αναγκάστηκαν να πάνε σε πρόωρες εκλογές, οπότε δεν μπορούσαν να βγάλουν άλλη πολιτική υπεραξία απ' αυτό.

Πέρα από την προπαγάνδα, όμως, υπάρχει και η ουσία, την οποία αξίζει τον κόπο να θυμηθούμε, γιατί οι βασικές πτυχές της δεν είναι καθόλου γνωστές.

 Το υπόλοιπο δανείων από το ΔΝΤ είναι περίπου 9 δισ. ευρώ. Ομως, η «φασαρία» γίνεται για πρόωρη αποπληρωμή 3 δισ. ευρώ. Για το 2020 υπολογίζεται ότι το όφελος (από τη διαφορά ανάμεσα στα ψηλότερα επιτόκια των δανείων ΔΝΤ και τα χαμηλότερα επιτόκια με τα οποία δανείζεται σήμερα το ελληνικό κράτος) θα είναι γύρω στα 70 εκατ. ευρώ, ενώ τις επόμενες χρονιές θα είναι κάθε χρόνο και μικρότερο. Μιλάμε για ασήμαντο ποσό για έναν κρατικό προϋπολογισμό. Πολλή φασαρία για το τίποτα, μιλώντας οικονομικά. Χρήσιμη, όμως, για την προπαγάνδα των κυβερνήσεων (πρώτα του ΣΥΡΙΖΑ, τώρα της ΝΔ).

 Ο ΣΥΡΙΖΑ εστίαζε την προπαγάνδα του στο ότι διώχνει το «κακό» ΔΝΤ, ενώ η ΝΔ εστιάζει την προπαγάνδα της στο ότι με αυτή την κίνηση «ενισχύει την αξιοπιστία της χώρας, βελτιώνει τους δείκτες βιωσιμότητας του χρέους και εξοικονομεί πόρους για το ελληνικό Δημόσιο», όπως έγραψε στο Twitter ο Κούλης. Οπως είδαμε, τίποτ' απ' αυτά δεν ισχύει. Ούτε το ΔΝΤ φεύγει (γι' αυτό στήθηκε η προπαγάνδα με το κλείσιμο του γραφείου).

 Γιατί δεν αποπληρώνουν το σύνολο των 9 δισ. που απομένουν από τα δάνεια του ΔΝΤ; Σήμερα το ελληνικό δημόσιο έχει τη δυνατότητα να δανείζεται με χαμηλότερα επιτόκια, έχει και το περιβόητο «μαξιλάρι ασφαλείας», θα μπορούσε επομένως να αποπληρώσει πρόωρα το σύνολο των δανείων του ΔΝΤ. Αν όμως γινόταν αυτό, θα χανόταν η νομιμοποιητική βάση της συμμετοχής του ΔΝΤ στην τρόικα. Οταν τα δάνεια πέσουν κάτω από ένα ορισμένο ύψος, το ΔΝΤ δεν έχει το δικαίωμα να συμμετέχει στη διαχείριση «προγραμμάτων εξυγίανσης» στη συγκεκριμένη χώρα. Αυτό δεν το θέλουν οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές, οι οποίοι αποφάσισαν ότι το ΔΝΤ, μολονότι δεν έδωσε δεκάρα τσακιστή στο πλαίσιο του δανεισμού του τρίτου Μνημόνιου, θα παραμείνει στην τρόικα, αφού έχει το know how στην εκπόνηση αντιλαϊκών προγραμμάτων λιτότητας. Και η τρόικα συνεχίζει να ασκεί σκληρή επιτροπεία στο ελληνικό κράτος ακόμα και τώρα. Είναι το μετα-Μνημόνιο που υπέγραψαν οι συριζαίοι, το τέταρτο Μνημόνιο που έλεγε ο Μητσοτάκης.

 Ολα αυτά είναι γνωστά μόνο στους ειδικούς. Ετσι, οι κυβερνήσεις -πρώτα του ΣΥΡΙΖΑ, τώρα της ΝΔ- κάνουν παραπλανητική προπαγάνδα, παρουσιάζοντας σαν μεγάλη επιτυχία την αποπληρωμή των δανείων του ΔΝΤ, τη στιγμή που δεν τολμούν να προαποπληρώσουν το σύνολο των δανείων, αλλά μόνο το ένα τρίτο τους, ώστε να μπορεί το ΔΝΤ να συμμετέχει στην τρόικα της σκληρής αποικιοκρατικής επιτροπείας.