Δύο μέτρα και δύο σταθμά

Οταν ο Ερντογάν ήρθε στην Αθήνα, ζήτησε δημόσια να λειτουργήσει ως τέμενος το Φετιχιέ Τζαμί, προσφερόμενος μάλιστα να βάλει τα λεφτά της ανακαίνισης το τουρκικό κράτος. Πήρε την απάντηση ότι το Φετιχιέ Τζαμί είναι αρχαιολογικό μνημείο και πως το ελληνικό κράτος φροντίζει τους μουσουλμάνους και φτιάχνει τζαμί στο Βοτανικό. Υπάρχουν άφθονες αναφορές του Ερντογάν στο ίδιο ζήτημα, πριν και μετά την επίσκεψή του στην Αθήνα, οι οποίες πάντα έπαιρναν την ίδια απάντηση: το Φετιχιέ Τζαμί είναι αρχαιολογικό μνημείο. Στη δε εγχώρια προπαγάνδα, κάθε φορά που έλεγε κάτι σχετικό ο Ερντογάν, είχαμε τις ίδιες κραυγές: «προκαλεί ο Ερντογάν».

Πράγματι, η χρήση ενός μνημείου που βρίσκεται στην ελληνική επικράτεια είναι αποκλειστική αρμοδιότητα του ελληνικού κράτους. Δεν έχει καμιά σημασία αν κάποτε ήταν μουσουλμανικό τέμενος. Κι αυτό, άλλωστε, είχε χτιστεί πάνω σε μια βυζαντινή εκκλησία, η οποία επίσης είχε χτιστεί με υλικά από κατεδαφισμένα αρχαιοελληνικά και ρωμαϊκά μνημεία. Μετά την απελευθέρωση έγινε στρατιωτικό αρτοποιείο (!) και μετά αποθήκη για αρχαιολογικά ευρήματα. Μόλις πρόσφατα (το 2017, αν θυμόμαστε καλά) ανακαινίστηκε καθώς κόντευε να πέσει.

Οταν στον Ερντογάν δεν αναγνωρίζεται το δικαίωμα να απαιτεί (έστω να προτείνει) τα σχετικά με τη χρήση ενός μουσουλμανικού τεμένους της οθωμανικής αυτοκρατορίας, που βρίσκεται στην ελληνική επικράτεια, από πού αντλεί το ελληνικό κράτος το δικαίωμα να απαιτεί από το τουρκικό κράτος τα σχετικά με τη χρήση της Αγιασοφιάς, η οποία βρίσκεται στην τουρκική επικράτεια. Τα ίδια ισχύουν και για τον Ερντογάν, φυσικά. Οταν εσύ έχεις προβάλει δημόσια αξιώσεις για το Φετιχιέ Τζαμί, γιατί να μην προβάλει και το ελληνικό κράτος αξιώσεις για την Αγιασοφιά;

Είναι φανερό ότι και οι δύο κυβερνήσεις χρησιμοποιούν το θρησκευτικό συναίσθημα για να τροφοδοτήσουν τον εθνικισμό. Και οι δύο χρησιμοποιούν δυο μέτρα και δύο σταθμά προσεγγίζοντας παρόμοια ζητήματα. Τα πολιτιστικά μνημεία πρέπει να μείνουν ως τέτοια και να μη μετατραπούν σε χώρους λατρείας οποιασδήποτε θρησκείας. Φαντάζεστε να έβγαιναν οι δωδεκαθεϊστές και να ζητούσαν να τους παραδοθεί ο Παρθενώνας, ο ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο και άλλα αρχαία μνημεία, προκειμένου να τιμήσουν σ' αυτά τους θεούς τους;