Απεργία των καθηγητών: συμπεράσματα και εκτιμήσεις από έναν αγώνα που δόθηκε και χάθηκε
Η απεργία διαρκείας των καθηγητών ξεκίνησε μέσα σε ένα κλίμα πολύ φορτισμένο, τόσο από τις φασιστικές παρακρατικές επιθέσεις με κορύφωση τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, όσο και από το φόβο των κρατούντων μήπως το απεργιακό κύμα πολλαπλασιαστεί και διαχυθεί στην κοινωνία, σηματοδοτώντας μια νέα κοινωνική εξέγερση.
Η απεργία επανάφερε στο προσκήνιο την άμεση συλλογική αντίσταση και δράση, με προοπτική την όξυνση, την κλιμάκωση και τη γενίκευση των εργατικών και κοινωνικών αγώνων, ενάντια στις εναγώνιες προσπάθειες της κυβέρνησης και του κράτους, να κάμψουν τη δύναμη και την ορμή κάθε εργατικού αγώνα, κάθε κινηματικής σύγκρουσης που απειλεί τη διασάλευση της υπάρχουσας κοινωνικής ειρήνης και συναίνεσης.
Μέχρι τώρα φαίνεται να το πετυχαίνουν επιστρατεύοντας τα όπλα της εξουσίας τους (άγρια καταστολή, τρομοκρατία, καθεστωτική προπαγάνδα, ξεπουλημένα συνδικάτα, ένοπλες συμμορίες νεοναζιστών).
Κάτω από τη χωρίς όρια ολομέτωπη επίθεση της κυβέρνησης, του κράτους και του κεφαλαίου, η βάση των καθηγητών κατάφερε να ενωθεί ταξικά (ξεπερνώντας τον κομματισμό) και να έχει μια πολιτική και συλλογική δράση, σε μια περίοδο όπου κυριαρχούν ο φόβος, η απάθεια, η εξατομίκευση, η κομματικοποίηση, ο ανταγωνισμός και το προσωπικό βόλεμα.
Τι πέτυχε η απεργία τις τρεις πρώτες μέρες
Την ενεργοποίηση της βάσης των καθηγητών. Απίστευτη συμμετοχή στις γενικές συνελεύσεις και στους δρόμους. Μαζικές συγκεντρώσεις και συλλαλητήρια γεμάτα παλμό, ζωντάνια και μαχητικότητα.
Η απεργία κατάφερε να ξεφύγει από την πεπατημένη των διεκδικητικών αγώνων γιατί πέτυχε έστω και για λίγο την ταξική ενότητα στη βάση των εκπαιδευτικών (ξεπέρασε τις ντιρεκτίβες των κομμάτων) και με αυτό τον τρόπο άρχισε να γίνεται πολιτικά επικίνδυνη για τους κρατούντες, αλλά και για τον καθεστωτικό συνδικαλισμό.
Μπόρεσε να ξεπεράσει τα καθιερωμένα συντεχνιακά οικονομίστικα συνθήματα και να προβάλλει συνολικά το πρόβλημα της αναδιάρθρωσης στην εκπαίδευση και στον καπιταλισμό (εμπορευματοποίηση κοινωνικών αγαθών, υγεία, κοινωνική ασφάλιση, νερό κλπ.).
Άνοιξε ζητήματα όπως, η ενότητα στη βάση των προβλημάτων και όχι των κομματικών αιτημάτων, ο ρόλος της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας στους σημερινούς αγώνες, το περιεχόμενο της κρατικής εκπαίδευσης, η αναγκαιότητα της αυτοοργάνωσης, η αξιοπρέπεια, η εξέγερση.
Γέννησε την ελπίδα και σε άλλα κομμάτια εργαζομένων, προβάλλοντας ένα ανοιχτό πρόγραμμα δράσης, ώστε να ξαναζωντανέψουν οι σκληροί απεργιακοί αγώνες και οι μαζικές κινηματικές συγκρούσεις με τη μορφή της διάρκειας και με στόχο τη νίκη.
Απέκτησε νέα ποιοτικά χαρακτηριστικά στη μορφή και στην οργάνωσή της. Κινητοποίησε τους «αδρανοποιημένους» συλλόγους καθηγητών, δημιούργησε απεργιακές επιτροπές ανά σχολείο ή ΕΛΜΕ και απεργιακές φρουρές. Οργανώθηκαν δράσεις στα σχολεία (ενημερώσεις γονέων, διανομή απεργιακού υλικού), που ανέδειξαν την απεργία στην τοπική κοινωνία.
Τι δεν κατάφερε η απεργία
1. Να έχει συνέχεια. Τις δύο τελευταίες μέρες το απεργιακό ποτάμι άρχισε να υποχωρεί, τη στιγμή ακριβώς που σε όλη την Ελλάδα, με αφορμή την πολιτική δολοφονία του αντιφασίστα από τους χρυσαυγίτες άρχισαν οι συγκεντρώσεις, οι διαδηλώσεις, οι συγκρούσεις με την αστυνομία, οι οδομαχίες, (Αμφιάλη), ενώ το ίδιο το γεγονός δεν πυροδότησε άμεσα κοινωνικές συγκρούσεις, όπως το Δεκέμβρη του 2008. Η κυβέρνηση εκμεταλλεύτηκε το συμβάν για να αλλάξει την ατζέντα της επικαιρότητας και αποσιώπησε την εξέλιξη των απεργιακών κινητοποιήσεων.
2. Δεν υπήρξε από την αρχή στρατηγικός σχεδιασμός, οργάνωση, κι αποφασιστικότητα για να νικήσει η απεργία. Δεν υπήρξε μαχητική περιφρούρηση ώστε τα σχολεία να παραμείνουν κλειστά όλη την εβδομάδα. Οι απεργιακές επιτροπές δεν αυτονομήθηκαν από την ΟΛΜΕ ή τις τοπικές ΕΛΜΕ και δεν λειτούργησαν υποστηρικτικά και δυναμικά προς την απεργία. Δεν οργανώθηκαν κινηματικές πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση της ανατρεπτικής δράσης (καταλήψεις διευθύνσεων περιφερειών, αποκλεισμοί δρόμων κλπ.). Απεργιακά ταμεία δεν στήθηκαν. Δεν υπήρξε η θέληση, η πίστη και η δυναμικότητα του κινήματος της βάσης για άμεση συλλογική αντίσταση κι αντεπίθεση. Ο αγώνας δεν πέρασε στα χέρια των απεργών.
3. Η βάση των καθηγητών δεν έκανε την υπέρβαση, δεν επέβαλε την πραγματική της δύναμη. Ενδεχομένως ένα τμήμα της να ήταν αποφασισμένο για έναν δυναμικό, αδιάλλακτο, μαχητικό αγώνα με διάρκεια, αλλά φαίνεται ότι η πλειοψηφία δεν ήθελε κάτι τέτοιο, ή όπως έδειξε δεν ήταν έτοιμη για μια τέτοια «λυσσασμένη» απεργία.
Από την αρχή πέσαμε στην παγίδα της προπαγάνδας της κυβέρνησης και των ΜΜΕ να μετράμε ποσοστά και δεν επιδιώξαμε το κλείσιμο των σχολείων. Τα κλειστά σχολεία ήταν το κλειδί για να συνεχίσουμε τον αγώνα, με προοπτική το συντονισμό, την όξυνση και την κλιμάκωσή του. Μείναμε στο να δηλώνουμε απεργοί, να συμμετέχουμε στα συλλαλητήρια και στις συνελεύσεις, ενώ τα σχολεία απ’ την τρίτη μέρα άρχισαν να λειτουργούν κανονικά!
4. Το οικονομικό πρόβλημα στην απεργία ήταν ένα ζήτημα, που θα μπορούσαμε να το λύσουμε οργανώνοντας σε κάθε σχολείο την κυκλική συμμετοχή στην απεργία, ώστε τα σχολεία να παραμείνουν κλειστά, διατηρώντας κι ενισχύοντας ταυτόχρονα και τη συνέχιση της απεργίας για την επόμενη βδομάδα.
5. Η απεργία δεν έγινε επικίνδυνη για το σύστημα. Δεν συγκροτήθηκε ένας πανεκπαιδευτικός, μάχιμος συντονισμός σε μια μαζική, πολιτική σύγκρουση με την κυβέρνηση (μαθητικά ’91, μεταρρύθμιση Αρσένη ’97, ΑΣΕΠ ’98, εκπαιδευτικά 2006). Πήρε έναν χαρακτήρα σύντομης διαμαρτυρίας και όχι αναμέτρησης με στόχο τη νίκη. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει στο μέλλον να πράξουμε διαφορετικά, να ξεπεράσουμε τις «ακίνδυνες» απεργίες και επιθετικά να αντιτάξουμε το δικό μας ταξικό και χωρίς όρια πόλεμο διαρκείας. Δεν έχουμε άλλη δυνατότητα για να αλλάξουμε τη ζωή μας. Η εξουσία δεν είναι αήττητη.
6. Δεν υπήρξε η ριζική κριτική αμφισβήτηση του θεσμού της εκπαίδευσης. Δεν προβάλαμε το δικό μας όραμα για ένα σχολείο της ελευθερίας και της δημιουργίας με χαρακτηριστικά, την αυτόνομη δημιουργία της προσωπικότητας του μαθητή, την αντιιεραρχική, αμεσοδημοκρατική λειτουργία της σχολικής κοινότητας, τη σύνδεση της εκπαίδευσης με τις ανάγκες, τις επιθυμίες και τα συμφέροντα της κοινωνίας.
7. Και σ’ αυτήν την απεργία ο κρατικός, κομματικός συνδικαλισμός έδειξε το αντεπαναστατικό κι αντικινηματικό του πρόσωπο. Μετά το «άδειασμα» της απεργίας το Μάιο, οι κομματικές παρατάξεις στην «αριστερή» ΟΛΜΕ φρόντισαν και τώρα να σπάσουν το απεργιακό μπλοκ, να αποκλιμακώσουν ξαφνικά τον αγώνα και να τον αναστείλουν (26/9), τη στιγμή ακριβώς που οι καταλήψεις στα σχολεία άρχισαν να πληθαίνουν. Στην ολομέλεια προέδρων (20/9) επιδόθηκαν στις χρόνιες αναμεταξύ τους κομματικοκεντρικές κόντρες, απαξιώνοντας στην ουσία το νόημα της ίδιας της απεργίας.
8. Τα κόμματα της αριστεράς, ως μηχανισμοί ενσωμάτωσης και εκπροσώπησης έδειξαν επίσης ότι δεν εμπιστεύονται και δεν θέλουν την κινηματική ανάπτυξη των αγώνων που ξεκινούν από τα κάτω, είναι ανατρεπτικοί, συγκρουσιακοί, αντικρατικοί κι αντικαπιταλιστικοί. Επιζητούν την κατάληψη της εξουσίας ως αυτοσκοπό, ενώ η «αγωνιστική» τους δράση υπάρχει μόνο στο πλαίσιο της αστικής νομιμότητας, στις κάλπες και τα κοινοβούλια και η «κινηματική» τους αντίσταση εξαργυρώνεται στην καταγραφή των εκλογικών τους ποσοστών.
9. Αν υπάρχει κάτι που θα ξεμπλοκάρει το κίνημα της βάσης των εκπαιδευτικών από τις συνεχόμενες ήττες, είναι ότι θα πρέπει εμείς οι ίδιοι να αναλάβουμε να οργανώσουμε τη συλλογική μας αντίσταση κι αντεπίθεση, χωρίς τους σωτήρες και τους εκπροσώπους των γραφειοκρατικοποιημένων κομμάτων και συνδικάτων.
Να αντιτάξουμε το δικό μας κοινωνικό ταξικό πόλεμο με την αυτοοργάνωση, τη συμμετοχή, την αμεσοδημοκρατία, την αντιιεραρχία, την αλληλεγγύη και την άμεση, αδιαμεσολάβητη συλλογική δράση. Γιατί οι αγώνες δικαιώνονται και νικούν μόνο όταν είναι αυτόνομοι, απειλητικοί κι ελεγχόμενοι από τους ίδιους τους εργαζόμενους.
10. Μόνος δρόμος από εδώ και πέρα είναι η σύγκληση νέων γενικών συνελεύσεων για να αξιολογήσουμε με ειλικρίνεια το τι και πώς της απεργίας, να εμβαθύνουμε στο γεγονός της ήττας και να επανακαθορίσουμε τους στόχους μας, το περιεχόμενο και τη μορφή των επόμενων ταξικών αγώνων ώστε να κερδίσουμε το δίκαιο μας, την αξιοπρέπειά μας και εν τέλει την ίδια μας τη ζωή.
Βρισκόμαστε στην αρχή ενός σκληρού μακροχρόνιου αγώνα και ως δάσκαλοι οφείλουμε να αγωνιστούμε δείχνοντας στην κοινωνία και στους μαθητές μας το πιο σημαντικό μάθημα : ΑΥΤΟ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ.
Πρωτοβουλία καθηγητών για μια λυσσασμένη απεργία διαρκείας
Σχόλια