Η απάτη της "Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας" που πλασάρει η κυβέρνηση

Πριν από λίγες μέρες ο Αλ. Τσίπρας επισκέφθηκε τη 2η Έκθεση Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (Κ.ΑΛ.Ο.), που διοργάνωσε το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και η Ειδική Γραμματεία Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας.

Απευθυνόμενος σε φορείς του Κ.ΑΛ.Ο. ανέφερε περήφανα ότι «η Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία είναι ένα άλλο μοντέλο επιχειρηματικότητας και μια διαφορετική φιλοσοφία και για την οικονομία και για την παραγωγή και για την ίδια τη ζωή». Επεσήμανε ότι η Αλληλέγγυα Οικονομία “συμβάλλει στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην ανάπτυξη της παραγωγικότητας και σε ένα νέο εναλλακτικό καταμερισμό εργασίας, κάτι που είχαμε ανάγκη ιδιαίτερα στην περίοδο της κρίσης, αλλά που έχουμε ανάγκη και τώρα στην περίοδο της ανάκαμψης (…)”. Τέλος, υπενθύμισε την επιτυχία του “μοντέλου” σε μεγάλες οικονομίες της ΕΕ, όπως στη Γαλλία, και δεσμεύτηκε για ενίσχυση κάθε νέας προσπάθειας προς αυτή την κατεύθυνση, με δημιουργία κέντρων στήριξης, με προγράμματα επιδότησης και χρηματοδοτήσεις μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων.

Η ερώτηση που προκύπτει είναι εύλογη: τι είναι η Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία και ποιον αφορά; Δεν πρόκειται για μια καινούρια ιστορία: πράγματι, στην Ευρώπη αυτό το “μοντέλο οικονομίας” προωθείται συστηματικά τα τελευταία χρόνια. Αλλά και στην Ελλάδα, οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚοινΣΕπ) νομοθετήθηκαν, με τη λεγόμενη κοινωνική οικονομία επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, με τον Ν. 4019/2011 («Νόμος Κατσέλη»), και ευθυγραμμίζονται από τότε με τις επιταγές και τα οικονομικά μοντέλα της ΕΕ. Σήμερα πλέον υπάρχουν 1.100 νέες επιχειρήσεις που έχουν υιοθετήσει αυτό το νέο οικονομικό μοντέλο, ενώ στόχος της κυβέρνησης είναι να αυξηθούν σημαντικά στο μέλλον.

Στην πραγματικότητα, πίσω από τον τίτλο “Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία” κρύβεται μια νέα μορφή εκμετάλλευσης των εργαζομένων, που εντάσσεται στην κυρίαρχη ιδεολογία περί επιχειρηματικότητας των τελευταίων ετών. Συγκεκριμένα, οι άνεργοι καλούνται να λύσουν μόνοι τους τα εργασιακά τους προβλήματα με τη μετατροπή τους σε συνεταιρισμένους - επιχειρηματίες. Ωθούνται, με δέλεαρ κάποια επιδότηση, σε έναν επιχειρηματικό συνεταιρισμό που πλασάρεται παραπλανητικά ως “κοινωνική αλληλέγγυα οικονομία”, στον οποίο επενδύουν τις οικονομίες τους και την τεχνογνωσία τους, αναλαμβάνουν χρέη ιδιωτών και καλούνται να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας, για τον εαυτό τους ή και για άλλους. Η δήλωση της πρώην υπουργού του ΣΥΡΙΖΑ, Ράνιας Αντωνοπούλου, ότι έτσι “καταργείται η σχέση που υπάρχει ανάμεσα στον εργοδότη και στον εργαζόμενο και δημιουργείται ένα καινούριο υποκείμενο, ο συνεργαζόμενος”(!), δείχνει και το μέγεθος της παραπλάνησης που αντιπροσωπεύει αυτό το “μοντέλο οικονομίας”, που ο Αλ.Τσίπρας πλασάρει ως “εναλλακτικό καταμερισμό της εργασίας αναγκαίο στην περίοδο της κρίσης”, ως ένα, δηλαδή, “μπάλωμα” της ανεργίας, που ράβεται με θύμα τους άνεργους.

Γιατί, στην πράξη, η ανεργία ανακυκλώνεται καθώς αυτές οι μικροεπιχειρήσεις δεν αντέχουν στον ανταγωνισμό της καπιταλιστικής αγοράς και οι συνεταιρισμένοι ξαναβρίσκονται χωρίς δουλειά (έχοντας χάσει και τις οικονομίες που επενδύσανε και ίσως και με νέα χρέη) ή οι συνεταιρισμένοι εργαζόμενοι, για να κάνουν την επιχείρησή τους βιώσιμη και να ανταπεξέλθουν στον ανταγωνισμό με μεγαλύτερες εταιρίες, αναγκάζονται να δουλεύουν υπερμεγέθη ωράρια (και αν απασχολούν και μισθωτούς εργαζόμενους να τους απασχολούν με τις μορφές της προσωρινής και ελαστικής απασχόλησης και του ελάχιστου μισθού). Ταυτόχρονα, βγαίνουν από την εργατική συνδικαλιστική οργάνωση και τον συλλογικό τρόπο διεκδίκησης των δικαιωμάτων, καθώς μεταπίπτουν σε θέση εργαζόμενου-επιχειρηματία.

Μια ακόμη παράμετρος αυτού του νέου “μοντέλου” σχετίζεται με την παραπέρα ιδιωτικοποίηση και εμπορευματοποίηση των κρατικών υπηρεσιών. Το κράτος πριμοδοτεί αυτές τις νέες επιχειρήσεις (ΚοινΣΕπ) σε τομείς όπως οι κοινωνικές παροχές και η εκπαίδευση. Έτσι, εταιρίες ΚοινΣΕπ αναλαμβάνουν τη λειτουργία παιδικών σταθμών, ωδείων, χώρων πολιτισμού και αθλητισμού, δηλαδή εκχωρούνται πάγιες υποχρεώσεις του κράτους σε εταιρίες. Η Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία που χαιρετίζει ο Αλ. Τσίπρας, όχι μόνο δεν προσφέρει την εναλλακτική στο καπιταλιστικό μοντέλο, αλλά λειτουργεί σαν δούρειος ίππος για τη διείσδυση επιχειρήσεων στο Δημόσιο, και τελικά υπηρετεί αποτελεσματικά έναν από τους κύριους στόχους του: να λειτουργεί το κράτος ως ρυθμιστής της “κοινωνικής οικονομίας” και να απαλλάσσεται από τις υποχρεώσεις του προς τους πολίτες. Με την “εκούσια συμμετοχή” των εργαζομένων.