Ἠταν στραβὸ τὸ κλῆμα, τὸ τρώει καὶ ὁ κοροναϊός…

Σὲ πρόσφατο ἄρθρο τοῦ γιὰ τὸ Project Syndicate, ὁ καθηγητῆς τοῦ Χάρβαρντ καὶ πρώην ἐπικεφαλῆς οἰκονομολόγος τοῦ ΔΝΤ, Κένεθ Ρογκόφ, ἔγραψε ὅτι «οἱ πιθανότητες μιας παγκόσμιας ὕφεσης ἔχουν αὐξηθεῖ δραματικᾶ, πολῦ περισσότερο ἀπὸ τὶς συμβατικὲς προβλέψεις τῶν ἐπενδυτῶν καὶ τῶν διεθνῶν ὀργανισμῶν». Σύμφωνα μὲ τὴν ἀνάλυσή τοῦ, ἡ ἐπιδημία τοῦ κοροναϊού στὴν Κίνα προκαλεῖ «σοκ στὴν προσφορᾶ καὶ σοκ στη ζήτηση». Θεωρεῖ ὅτι πρέπει «νὰ ἀναγνωρίσουμε ὅτι ἡ ἐπόμενη παγκόσμια ὕφεση θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι κοντᾶ - καὶ ὅτι μπορεῖ νὰ φαίνεται πολῦ διαφορετικῆ ἀπὸ ἐκείνη που ξεκίνησε τὸ 2001 καὶ τὸ 2008». Σύμφωνα μὲ τὸν Ρογκόφ, «ἡ ἐπόμενη ὕφεση εἶναι πιθανὸ νὰ ξεκινήσει ἀπὸ τὴν Κίνα καὶ μάλιστα μπορεῖ ἤδη νὰ εἶναι σὲ ἐξέλιξη».

Εἶναι γνωστὸ καὶ ἔχει ἐπισημανθεῖ καὶ ἀπὸ τὶς στῆλες τῆς Κόντρας, πως ὁ παγκόσμιος καπιταλισμὸς προχωροῦσε ἀσθμαίνοντας καὶ πως ὄλοι προεξοφλοῦσαν τὸ ξέσπασμα μιας νέας κρίσης. Ἡ ἐπιδημία τοῦ κοροναϊού στὴν Κίνα, που ἐξακολουθεῖ ν' ἀποτελεῖ τὴν παραγωγικῆ ἀτμομηχανῆ τοῦ παγκόσμιου καπιταλισμοῦ, ἡ ἀβεβαιότητα ὡς πρὸς τὴ μορφῆ που θὰ πάρει ἡ ἐξάπλωσή τοῦ, ἡ λήψη προληπτικῶν μέτρων μὲ οἰκονομικὸ ἀντίκτυπο καὶ οἱ ἀνισορροπίες που ὄλ' αὐτᾶ προκαλοῦν, σὲ συνδυασμὸ μὲ τὸν ἄγριο ἐμπορικὸ πόλεμο ἀνάμεσα σὲ βασικᾶ ἰμπεριαλιστικᾶ κέντρα, που ἐπαναφέρει μορφὲς κρατικοῦ προστατευτισμοῦ, οἱ ὀποῖες ὑποτίθεται πως εἶχαν ξεπεραστεῖ μὲ τὴν περιβόητη παγκοσμιοποίηση, ἔρχονται νὰ ἐπιταχύνουν τὴν πορεῖα πρὸς τὴν κρίση. Δὲν προκαλοῦν τὴν κρίση (που θὰ ξεσποῦσε ἔτσι κὶ ἀλλιῶς), ἀλλὰ ἐπιταχύνουν τὸ ξέσπασμά τῆς καὶ μάλλον θὰ κάνουν πιο καταστροφικὲς τὶς ἐπιπτώσεις τῆς τὸν πρῶτο καιρό.

Ἐμεῖς, βέβαια, ζοῦμε στὸ νησὶ τῶν Μακάρων. Αὐτὸ ὑποστηρίζει ἡ κυβερνητικῆ προπαγάνδα. Ὁ Μπουμποῦκος ἀνακοινώνει καθημερινᾶ «τεράστιες ἐπενδύσεις», ὁ Μητσοτάκης διασαλπίζει μὲ κάθε εὐκαιρία τὴν ἐπιτυχία τῆς κυβερνητικῆς τοῦ πολιτικῆς, ὁ Σταϊκούρας (ἐκ φύσεως πιο συγκρατημένος) μιλᾶ γιὰ τὴν «ἀλλαγῆ τοῦ πολιτικοῦ κλίματος». Ὁ κόσμος, βέβαια, δὲν ἔχει δει κάποια καλυτέρευση τῆς ζωῆς τοῦ, δὲν ἀντιμετωπίζει μὲ κάποια -συγκρατημένη ἔστω- αἰσιοδοξία τὸ μέλλον, ἀλλὰ… ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ Ἐλληνες, πάντα γκρινιάρηδες καὶ ἀνικανοποίητοι.

Μέχρι που ἔπεσε ἡ «βόμβα» τὴν περασμένη Τρίτη. Ἀπὸ ἔνα ὄργανο «ὑπεράνω ὑποψίας», τὸ Ἑλληνικὸ Δημοσιονομικὸ Συμβούλιο που ἀποτελείται ἀπὸ οἰκονομολόγους, καθηγητάδες καὶ τραπεζίτες.

«Μὲ βάση αὐτὲς τὶς ἀρνητικὲς ἐκτιμήσεις φαίνεται ὅτι ἀπομακρυνόμαστε, πιθανῶς σημαντικᾶ, ἀπὸ τὸν στόχο γιὰ αὔξηση τοῦ ΑΕΠ κατὰ 2,8% τὸ 2020, γεγονὸς που θὰ ἔχει δυσμενεῖς ἐπιπτώσεις στὰ δημοσιονομικᾶ ἀποτελέσματα. Σὲ αὐτῆ τὴν περίπτωση θὰ πρέπει νὰ ἀναζητηθοῦν “μαξιλάρια“ γιὰ τὸν προϋπολογισμό γιὰ τυχὸν ἔκτακτες δαπάνες (πχ στὸ τομέα τῆς ὑγεῖας), ὅπως πιθανῶς ἀξιοποίηση μέρους τῶν ταμειακῶν ἀποθεμάτων ἀσφαλεῖας (cash buffers), ἀλλὰ καὶ ἔγκαιρη συνεννόηση μὲ τοὺς θεσμοῦς γιὰ συμφωνία ρῆτρας διαφυγῆς (escape clause), ὥστε μία ἐλεγχόμενη ἀπόκλιση ἀπὸ τὸ στόχο γιὰ πρωτογενὲς πλεόνασμα 3,5% τοῦ ΑΕΠ νὰ μὴν ὀδηγήσει σὲ περιοριστικᾶ δημοσιονομικᾶ μέτρα τὰ ὀποῖα θὰ ἐπιδεινώσουν περαιτέρω τὴν μακροοικονομικῆ κατάσταση στὴν Ἑλλάδα καὶ θὰ ἀνακόψουν τὴ θετικῆ δυναμικῆ τῶν τελευταίων ἐτῶν», ἀναφέρει τὸ Δημοσιονομικὸ Συμβούλιο σὲ ἔκθεσή τοῦ μὲ τὸν χαρακτηριστικὸ τίτλο: «Ἐπιπτώσεις στὸ ἑλληνικὸ ΑΕΠ μετὰ ἀπὸ πιθανῆ ἀρνητικῆ διαταραχῆ στὸ ΑΕΠ τῆς εὐρωζώνης, βάσει τοῦ ὑποδείγματος μεσοπρόθεσμων μακροοικονομικῶν προβλέψεων τοῦ ΕΔΣ».
Ο στόχος γιὰ ἀνάπτυξη 2,8% τὸ 2020 δὲν πιάνεται. Ὁ κοροναϊός εἶναι ὁ φερετζὲς που ἀνακαλύφθηκε γιὰ νὰ κρυφτεῖ ἡ πραγματικότητα. Γιατὶ ὅταν γράφεις ὅτι ὁ κοροναϊός πιθανὸν νὰ ἐπιφέρει «ἐλαφρᾶ κάμψη στὸ παγκόσμιο ΑΕΠ γιὰ τὸ 2020 κατὰ 0,1%», δὲν  μπορεῖς νὰ ἀποδώσεις στὴν ἴδια αἰτία τὴν πιθανῆ πτώση τοῦ ἑλληνικοῦ ΑΕΠ κάπου μεταξῦ τοῦ 1,88% καὶ τοῦ 2,54%, ἔναντι στόχου 2,8%. Κάτι ἄλλο φταίει καὶ ἀπλᾶ τὸ σκεπάζεις μὲ σκόνη κοροναϊού.

Τὸ ΕΔΣ ἦταν ὁ «λαγός». Ἀπὸ τὴν ἐπομένη ἄρχισε νὰ μπαίνει καὶ ὁ Σταϊκούρας στὴν κουβέντα γιὰ τοὺς «κινδύνους» λόγω covid-19. Καὶ βέβαια, δὲν πρέπει νὰ καταπιοῦμε τὴν παπάρα ὅτι δὲ θὰ ἔχουμε πρόσθετα περιοριστικᾶ μέτρα, προκειμένου νὰ πιαστεῖ τὸ «πρωτογενὲς πλεόνασμα» τοῦ 3,5%. Αὐτὸ δὲ γίνεται μιὰ δεκαετία τῶρα; Γιατὶ  ν' ἀλλάξει φέτος;