Τέταρτο Μνημόνιο: Χαράτσια, κινεζοποίηση και ιμπεριαλιστική επιτροπεία
Από τη γερμανική «Χάντελσμπλατ» πληροφορηθήκαμε, τελικά, το κείμενο του
τέταρτου Μνημόνιου. Δόθηκε -με τον χαρακτηρισμό «εμπιστευτικό»- στους
γερμανούς βουλευτές της επιτροπής Προϋπολογισμού και Ευρωπαϊκών
Υποθέσεων και φυσικά διέρρευσε αμέσως. Αντίθετα, στην Ελλάδα κρατήθηκε
επτασφράγιστο μυστικό και δε διέρρευσε πουθενά. Δεν το πήραν ούτε οι
βουλευτές των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, οι οποίοι περίμεναν το πολυνομοσχέδιο με τα
προαπαιτούμενα για να μάθουν τι θα ψηφίσουν (δεν τους ενδιαφέρει και
πολύ, καθώς είναι αποφασισμένοι να το ψηφίσουν και αυτό, για να
παραμείνουν στην εξουσία).
Το κείμενο έχει τίτλο «Συμπληρωματικό Μνημόνιο Κατανόησης: Ελλάδα» και αποτελεί Σχέδιο Προκαταρκτικής Συμφωνίας, με ημερομηνία 2 Μάη του 2017. Είναι η μέρα που άγρια χαράματα βγήκε ο Τσακαλώτος στο Χίλτον και ανακοίνωσε ότι «υπάρχει άσπρος καπνός για την τεχνική συμφωνία σε όλα τα θέματα», για να ξεκινήσει αμέσως μια εκκωφαντική γκεμπελίστικη εκστρατεία των Τσιπροκαμμένων, που προσπαθούν να αποδείξουν ότι πρόκειται για «μια ισορροπημένη και βιώσιμη συμφωνία», η οποία «οδηγεί το καλοκαίρι του 2018 οριστικά την πατρίδα μας έξω από τα Μνημόνια και την ταπεινωτική πολλές φορές επιτροπεία» (λόγια του Τσίπρα είναι όλα τα εντός εισαγωγικών).
Δεν είναι και τόσο εύκολο να μελετήσει κανείς ένα κείμενο γραμμένο στα αγγλικά, γεμάτο τεχνικούς όρους και «ακατανόητα» ακρωνύμια. Τα ουσιαστικά ζητήματα, όμως, θα σας τα παρουσιάσουμε παρακάτω, αφού σημειώσουμε εισαγωγικά ότι πέφτει -ως συνήθως- πολύς κιτρινισμός από τα αντιπολιτευόμενα ΜΜΕ. Γράφτηκε και ειπώθηκε κατά κόρον, για παράδειγμα, ότι δε γίνεται αναφορά στα περιβόητα αντίμετρα, ενώ στο Μνημόνιο τα «αντίμετρα» αναφέρονται ως «επεκτατικά μέτρα» και αναφέρονται ένα προς ένα, υπό αίρεση φυσικά. Δε χρειαζόμαστε ψέματα για να πολεμήσουμε μια αντιλαϊκή συμφωνία.
Επίσης, ένα κείμενο που κυκλοφόρησε σε ελληνικές φυλλάδες με λίστα 140 προαπαιτούμενων, είναι μεν πιστό στο Συμπληρωματικό Μνημόνιο, όμως πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι κάποια απ' αυτά τα προαπαιτούμενα έχουν ήδη νομοθετηθεί (π.χ. το κόψιμο του ΕΚΑΣ για το 2017).
Από το πρώτο κιόλας κεφάλαιο, που περιγράφει το περιεχόμενό του, το Μνημόνιο σημειώνει ότι «η Ελλάδα πρέπει να στοχεύσει σε ένα μεσοπρόθεσμο πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, που θα επιτευχθεί μέσω ενός συνδυασμού προληπτικών παραμετρικών δημοσιονομικών μέτρων». Αφού σημειώσει ότι «η επιτυχία απαιτεί την ιδιοκτησία της μεταρρυθμιστικής ατζέντας από τις ελληνικές αρχές», αφιερώνει μια αναφορά με έντονα γράμματα στη λεγόμενη «τεχνική βοήθεια», τονίζοντας: «Η επιτυχία του προγράμματος θα απαιτήσει τη σταθερή εφαρμογή των συμφωνημένων πολιτικών για πολλά χρόνια - η οποία απαιτεί την πολιτική δέσμευση, αλλά και την τεχνική δυνατότητα της ελληνικής διοίκησης να την ολοκληρώσει - και γι' αυτό οι αρχές έχουν δεσμευτεί να κάνουν πλήρη χρήση της διαθέσιμης τεχνικής βοήθειας».
Αυτή είναι η «πολιτικά ορθή» διατύπωση για την παράταση της επιτροπείας «για πολλά χρόνια» (με εργαλείο το χρέος, φυσικά, όπως εξηγούμε στη σελίδα 7 αυτού του φύλλου). Αμέσως μετά το Μνημόνιο μπαίνει στο «ζουμί», με το κεφάλαιο «Δημοσιονομική πολιτική».
♦ Ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ θα διατηρηθεί μεσοπρόθεσμα, μέχρι το [2021/22].
♦ Ως προαπαιτούμενο η κυβέρνηση υιοθέτησε προϋπολογισμό για το 2017 και ως προαπαιτούμενο θα υιοθετήσει τη Μεσοπρόθεσμη Δημοσιονομική Στρατηγική 2018-21, που θα προσαρμόσει τις δαπάνες σύμφωνα με το πρόγραμμα του ESM και θα καθορίσει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ για το 2019, το 2020 και το 2021.
♦ Αυτά θα υποστηριχτούν με την υιοθέτηση πρόσθετων παραμετρικών μέτρων ύψους 0,3% του ΑΕΠ (540 εκατομμύρια κάνει αυτό) για το 2018.
Εδώ πρέπει να σταθούμε. Αφού το 2016 υπήρξε υπεραπόδοση στον τομέα του «πρωτογενούς πλεονάσματος», που από στόχο 0,5% εκτινάχτηκε στο 4,2% του ΑΕΠ, όπως παραδέχεται και το Μνημόνιο, κι αφού ο στόχος για το 2017 είναι επιτεύξιμος με τα μέτρα που έχουν ήδη ληφθεί, στο πλαίσιο της πρώτης αξιολόγησης, για-τί προσθέτουν επιπλέον μέτρα 0,3% του ΑΕΠ για το 2018; Αυτό μας οδηγεί στο ασφαλές συμπέρασμα πως το ίδιο μπορεί να γίνει και τα επόμενα χρόνια. Δηλαδή, όχι μόνο να μην εφαρμοστούν τα περιβόητα «αντίμετρα», αλλά να ζητηθούν και επιπλέον αντιλαϊκά μέτρα, πέρα απ' αυτά που θα προνομοθετηθούν. Αν η «σιγουριά» των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, που διαβεβαιώνουν ότι «δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, για-τί θα πιάσουμε τους στόχους, με τη φόρα που έχουμε πάρει, είχε την παραμικρή βάση, τότε δε θα είχαμε από τώρα πρόσθετα μέτρα για το 2018.
Λένε με θράσος ότι ο «κόφτης» δεν ενεργοποιήθηκε, όμως αυτό έγινε γιατί οι ίδιοι δέχτηκαν να νομοθετήσουν από τώρα πρόσθετα μέτρα άνω του μισού δισ. ευρώ. Αντί να τους τα επιβάλει ο «κόφτης», τα παίρνουν σε συμφωνία με την τρόικα, και ταυτόχρονα προσπαθούν να κοροϊδέψουν τον ελληνικό λαό. Πρόκειται για «ευθυγράμμιση» προνοιακών επιδομάτων, για «εκλογίκευση» των δαπανών υγείας, για «εκλογίκευση» μισθολογίων στο Δημόσιο και άλλα τέτοια… προοδευτικά μέτρα, που στην προπαγάνδα τους τα κάνουν «γαργάρα».
Αυτό το σημείο λέει καθαρά ότι το Μνημόνιο και η επιτροπεία συνεχίζονται για τουλάχιστον άλλα τρία χρόνια. Γι' αυτό γίνεται λόγος για «πρόγραμμα» και για «συμφωνία των θεσμών» με βάση «ετήσιες αναθεωρήσεις». Και χρονικά να το δούμε, οι κυβερνήσεις Παπανδρέου, Παπαδήμου και Σαμαρά έφεραν Μνημόνια διάρκειας πέντε ετών και οι κυβερνήσεις Τσίπρα προσθέτουν Μνημόνια άλλων έξι ετών, σπάζοντας το ρεκόρ των προηγούμενων.
Η προ-νομοθέτηση περιλαμβάνει:
♦ Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2018-2021.
♦ Συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση που θα επιφέρει καθαρή εξοικονόμηση 1% του ΑΕΠ το 2019-[2021] και μεταρρύθμιση της φορολογίας ατομικού εισοδήματος που θα επιφέρει καθαρή εξοικονόμηση 1% του ΑΕΠ το 2020 και το [2021]. Εδώ υπάρχει μια υποσημείωση που λέει ότι το ΔΝΤ θα αναζητήσει διαβεβαιώσεις από την αντιπολίτευση ότι δε θα ακυρώσει τα μέτρα που θα εφαρμοστούν το 2020.
Υπάρχει επίσης όρος ότι «τα φορολογικά μέτρα (δηλαδή το πετσόκομμα του αφορολόγητου) θα εφαρμοστούν το 2019, αν το ΔΝΤ, σε συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τις ελληνικές αρχές, στο πλαίσιο της τελικής αξιολόγησης του προγράμματος, θεωρήσει ότι, επί τη βάσει μιας προ-εκτίμησης, απαιτείται μια εμπροσθοβαρής εφαρμογή προκειμένου να επιτευχθεί ο συμφωνημένος δημοσιονομικός στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% το 2019, που πρέπει να επιτευχθεί χωρίς επιβλαβή για την ανάπτυξη μέτρα». Δε χρειάζεται να προβληματιζόμαστε για το τι πρόκειται να γίνει: τα πρόσθετα μέτρα ύψους 0,3% του ΑΕΠ για το 2018, αποτελούν πρόκριμα γι' αυτό που θα ζητηθεί μετά από ένα χρόνο, όταν θα γίνει η τελευταία αξιολόγηση του τρίτου Μνημόνιου και θα καθοριστεί το καθεστώς επιτροπείας για τα επόμενα τρία ή τέσσερα χρόνια.
Τα «αντίμετρα» αναφέρονται αναλυτικά (για τον ΕΝΦΙΑ η κυβέρνηση λέει ψέματα ότι θα μειωθεί κατά 300 εκατ., γιατί το Μνημόνιο αναφέρει ότι η μείωση θα είναι 0,1% του ΑΕΠ, δηλαδή 180 εκατ. ευρώ). Υπάρχει, όμως, ο εξής όρος: «Οι ελληνικές αρχές συμφωνούν επίσης να νομοθετήσουν το επεκτατικό πακέτο. Αυτό θα εφαρμοστεί αρχίζοντας από το 2019, βασισμένο σε εκτιμήσεις και συμφωνία όλων των θεσμών, σε διαβούλευση με τις ελληνικές αρχές κατά την τελική αξιολόγηση του προγράμματος, ακολουθώντας μια διαφανή διαδικασία, με το ποσό που θα εφαρμοστεί να είναι σύμφωνο με την υπεραπόδοση που θα δείξουν οι προβολές των θεσμών σε σχέση με τους συμφωνημένους μεσοπρόθεσμους στόχους -με την υπόθεση ότι τα περιοριστικά μέτρα θα έχουν ήδη οικοδομηθεί στο βασικό σενάριο- προκειμένου να εξασφαλίσουν την επίτευξη των στόχων. Οι αρχές θα εξασφαλίσουν μια γραπτή ανεξάρτηση νομική γνωμάτευση που θα βεβαιώνει ότι η φύση και της μεταρρύθμισης στη φορολογία εισοδήματος και το περιοριστικό πακέτο που θα κατοχυρωθούν νομοθετικά είναι συμβατά με το Ελληνικό Σύνταγμα. Οι αρχές θα εξασφαλίσουν μια νομική γνωμάτευση ότι η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση είναι ευθυγραμμισμένη με το Ελληνικό Σύνταγμα και τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων».
Τα «αντίμετρα», λοιπόν, δεν είναι απλώς υπό αίρεση, αλλά υπό την αίρεση του συνόλου της τρόικας. Δε θα έχει κανένα πρόβλημα το ΔΝΤ, σε συνεννόηση με τον Σόιμπλε που εκπροσωπεί όλους τους ευρωπαίους ιμπεριαλιστές δανειστές, να κάνει τις γνωστές «προβολές» του, να «βρει» ότι υπάρχει πρόβλημα αν εφαρμοστούν τα «αντίμετρα» και να τα κόψει (συνολικά ή εν μέρει) ή να τα στείλει χρονικά πιο πίσω. Ζήτημα παζαριού είναι όλα, όπως γνωρίζουμε από την μέχρι τώρα μνημονιακή ιστορία (μη εξαιρουμένης της περιόδου των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ). Εχουμε πει, βέβαια, ότι και στο σύνολό τους να εφαρμοστούν τα «αντίμετρα», δεν προκύπτει το «μηδενικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα» που λένε οι Τσιπραίοι. Εκείνο που προκύπτει είναι μια αναδιανομή σε βάρος των εργαζόμενων, με σκληρά ταξικά χαρακτηριστικά.
Η απαίτηση για γραπτές γνωμοδοτήσεις που θα πιστοποιούν ότι όλα τα αντιλαϊκά μέτρα είναι συμβατά με το Σύνταγμα είναι ένας ακόμα εξευτελισμός στον οποίο οι ιμπεριαλιστές δανειστές υποχρεώνουν το ελληνικό αστικό κράτος. Αυτή τη γνωμοδότηση φαίνεται πως ζήτησαν από το Ελεγκτικό Συνέδριο και οι δεξιοί, που κυριαρχούν σ' αυτό το ανώτατο αστικό δικαστήριο, τους την έτριψαν τη μούρη. Θα βρουν, όμως, τον τρόπο να δώσουν στους ιμπεριαλιστές τη γραπτή εγγύηση που ζητούν (το έχουν κάνει και άλλη φορά). Ομως, ακόμα και αν υπάρξει πρόβλημα με κάποια δικαστική απόφαση στο μέλλον, μετά από προσφυγή, το Μνημόνιο έχει πρόβλεψη ότι η κυβέρνηση θα πάρει συμψηφιστικά (πρόσθετα) μέτρα, ώστε να εξουδετερώσει την όποια δημοσιονομική επίπτωσή της.
Ταμείο ιδιωτικοποιήσεων, λοιπόν. Ετσι αναφέρεται εισαγωγικά, έτσι αναφέρεται και στο σχετικό κεφάλαιο του Μνημόνιου, που φέρει τον τίτλο «Ιδιωτικοποίηση», το οποίο ξεκινά ως εξής: «Η ιδιωτικοποίηση μπορεί να βοηθήσει να γίνει η οικονομία περισσότερο αποτελεσματική και να συνεισφέρει στη μείωση του δημόσιου χρέους». Ο νοών νοείτω…
Αναλυτικότερα προβλέπεται:
♦ «Η εφαρμογή του συμφωνημένου προγράμματος του ΤΑΙΠΕΔ (μέσω απευθείας πώλησης, παραχωρήσεων, τιτλοποιήσεων ή άλλων μορφών ρευστοποίησης), που θα αφορά όλα τα περιουσιακά του στοιχεία, είναι κλειδί για την τόνωση των ιδιωτικών επενδύσεων, την αύξηση της αποτελεσματικότητας και την εξασφάλιση χρηματοδότησης στο κράτος». Για να μην μακρυγορούμε, βγαίνουν στο σφυρί το 17% της ΔΕΗ, το 11% της ΕΥΔΑΠ, το 23% της ΕΥΑΘ, το τελευταίο 5% του ΟΤΕ, το 65% της ΔΕΠΑ, το 35% των ΕΛΠΕ, το 30% του «Ελ. Βενιζέλος» και όλα τα ακίνητα-φιλέτα που μπορούν να πουληθούν. Ηδη, την περασμένη Τετάρτη ξεκίνησε η εκποίηση του 17% της ΔΕΗ, με την προκήρυξη από το ΤΑΙΠΕΔ της πρόσληψης συμβούλου.
♦ Τα προαπαιτούμενα είναι: η παράταση της ζωής του ΤΑΙΠΕΔ για τρία χρόνια. Η έγκριση από το ΚΥΣΟΙΠ του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων του ΤΑΙΠΕΔ (επισυνάπτεται ως Παράρτημα στο Μνημόνιο). Οι προκηρύξεις για πρόσληψη συμβούλων για το ξεπούλημα των βασικών επιχειρήσεων του ΤΑΙΠΕΔ, που κατονομάζονται: ΕΛΠΕ, ΔΕΗ, ΔΕΠΑ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΟΤΕ, Διεθνές Αεροδρόμιο Αθήνας. Ο διαγωνισμός για την κατασκευή σταθμών διοδίων στην Εγνατία.
♦ Υπάρχει και το εξής ανατριχιαστικά αποικιοκρατικό προαπαιτούμενο: «Στο Ελληνικό οι Αρχές θα: (α) επιλύσουν τα δασικά και αρχαιολογικά ζητήματα, (β) διορίσουν την Ειδική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων σε συνεργασία με τους επενδυτές, (γ) υιοθετήσουν ένα αναθεωρημένο νομοθετικό πλαίσιο αναφορικά με τη χορήγηση αδειών καζίνο στην περιοχή της Αττικής». Γι' αυτό και ο Φλαμπουράρης έβαλε μια υπάλληλό του να στείλει τη χουντικής έμπνευσης διαταγή στο Δασάρχη Πειραιά (δείτε αναλυτικά στη σελίδα 16).
Υπάρχουν και άλλα προαπαιτούμενα και άλλες εντολές για το επόμενο χρονικό διάστημα, όμως ο χώρος δεν επιτρέπει να καταπιαστούμε με όλα. Περιοριζόμαστε, λοιπόν, στην αναλυτική αναφορά στο Υπερταμείο, που αναφέρεται εκ νέου ως «νέο Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων και Επενδύσεων» και περιγράφεται ως εξής: «Η γενική αρμοδιότητα του Ταμείου είναι να διαχειριστεί πολύτιμα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία και να προστατεύσει, δημιουργήσει και τελικά να μεγιστοποιήσει την αξία τους, την οποία θα ρευστοποιεί μέσω ιδιωτικοποιήσεων και άλλων μέσων. Το Ταμείο έχει έδρα στην Ελλάδα και διοικείται από τις ελληνικές αρχές υπό την εποπτεία των αρμόδιων Ευρωπαϊκών Θεσμών». Μεγαλύτερη σαφήνεια δε θα μπορούσε να υπάρξει. Οσο γι' αυτά που δήλωσε ο Τσακαλώτος, εύκολα μπορείτε να τα κρίνετε…
Προβλέπονται πολλές ακόμα αντεργατικές και αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις στο τέταρτο Μνημόνιο. Από την πρόβλεψη «φαστ τρακ» δικαστικών αποφάσεων που θα βγάζουν παράνομες τις απεργίες, μέχρι την καθιέρωση υποχρεωτικού ποσοστού απαρτίας 50% των εργαζόμενων στα πρωτοβάθμια σωματεία για τη λήψη απόφασης για απεργία (βασικό παραδοτέο για την επόμενη αξιολόγηση). Από την υιοθέτηση της Εκθεσης του ΟΟΣΑ για την Παιδεία (προαπαιτούμενο) μέχρι την κινητικότητα των δημόσιων υπάλληλων. Δεν είναι μόνο η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών των αυταπασχολούμενων, που μονοπωλεί τη δημόσια συζήτηση
Το κείμενο έχει τίτλο «Συμπληρωματικό Μνημόνιο Κατανόησης: Ελλάδα» και αποτελεί Σχέδιο Προκαταρκτικής Συμφωνίας, με ημερομηνία 2 Μάη του 2017. Είναι η μέρα που άγρια χαράματα βγήκε ο Τσακαλώτος στο Χίλτον και ανακοίνωσε ότι «υπάρχει άσπρος καπνός για την τεχνική συμφωνία σε όλα τα θέματα», για να ξεκινήσει αμέσως μια εκκωφαντική γκεμπελίστικη εκστρατεία των Τσιπροκαμμένων, που προσπαθούν να αποδείξουν ότι πρόκειται για «μια ισορροπημένη και βιώσιμη συμφωνία», η οποία «οδηγεί το καλοκαίρι του 2018 οριστικά την πατρίδα μας έξω από τα Μνημόνια και την ταπεινωτική πολλές φορές επιτροπεία» (λόγια του Τσίπρα είναι όλα τα εντός εισαγωγικών).
Δεν είναι και τόσο εύκολο να μελετήσει κανείς ένα κείμενο γραμμένο στα αγγλικά, γεμάτο τεχνικούς όρους και «ακατανόητα» ακρωνύμια. Τα ουσιαστικά ζητήματα, όμως, θα σας τα παρουσιάσουμε παρακάτω, αφού σημειώσουμε εισαγωγικά ότι πέφτει -ως συνήθως- πολύς κιτρινισμός από τα αντιπολιτευόμενα ΜΜΕ. Γράφτηκε και ειπώθηκε κατά κόρον, για παράδειγμα, ότι δε γίνεται αναφορά στα περιβόητα αντίμετρα, ενώ στο Μνημόνιο τα «αντίμετρα» αναφέρονται ως «επεκτατικά μέτρα» και αναφέρονται ένα προς ένα, υπό αίρεση φυσικά. Δε χρειαζόμαστε ψέματα για να πολεμήσουμε μια αντιλαϊκή συμφωνία.
Επίσης, ένα κείμενο που κυκλοφόρησε σε ελληνικές φυλλάδες με λίστα 140 προαπαιτούμενων, είναι μεν πιστό στο Συμπληρωματικό Μνημόνιο, όμως πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι κάποια απ' αυτά τα προαπαιτούμενα έχουν ήδη νομοθετηθεί (π.χ. το κόψιμο του ΕΚΑΣ για το 2017).
Τέταρτο Μνημόνιο
Για να μην παίζουμε με τις λέξεις, πρέπει να πούμε ευθύς εξαρχής ότι το Συμπληρωματικό Μνημόνιο ισοδυναμεί με τέταρτο Μνημόνιο, αφού παρατείνει την ισχύ του τρέχοντος Μνημόνιου (με νέους όρους), τουλάχιστον μέχρι το 2021, ενδεχομένως και μέχρι το 2022 (το 2021/2022 βρίσκεται μέσα σε αγκύλες, σημάδι του ότι είναι ακόμα ανοιχτό και θα αποφασιστεί στο Eurogroup στις 22 Μάη).Από το πρώτο κιόλας κεφάλαιο, που περιγράφει το περιεχόμενό του, το Μνημόνιο σημειώνει ότι «η Ελλάδα πρέπει να στοχεύσει σε ένα μεσοπρόθεσμο πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, που θα επιτευχθεί μέσω ενός συνδυασμού προληπτικών παραμετρικών δημοσιονομικών μέτρων». Αφού σημειώσει ότι «η επιτυχία απαιτεί την ιδιοκτησία της μεταρρυθμιστικής ατζέντας από τις ελληνικές αρχές», αφιερώνει μια αναφορά με έντονα γράμματα στη λεγόμενη «τεχνική βοήθεια», τονίζοντας: «Η επιτυχία του προγράμματος θα απαιτήσει τη σταθερή εφαρμογή των συμφωνημένων πολιτικών για πολλά χρόνια - η οποία απαιτεί την πολιτική δέσμευση, αλλά και την τεχνική δυνατότητα της ελληνικής διοίκησης να την ολοκληρώσει - και γι' αυτό οι αρχές έχουν δεσμευτεί να κάνουν πλήρη χρήση της διαθέσιμης τεχνικής βοήθειας».
Αυτή είναι η «πολιτικά ορθή» διατύπωση για την παράταση της επιτροπείας «για πολλά χρόνια» (με εργαλείο το χρέος, φυσικά, όπως εξηγούμε στη σελίδα 7 αυτού του φύλλου). Αμέσως μετά το Μνημόνιο μπαίνει στο «ζουμί», με το κεφάλαιο «Δημοσιονομική πολιτική».
♦ Ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ θα διατηρηθεί μεσοπρόθεσμα, μέχρι το [2021/22].
♦ Ως προαπαιτούμενο η κυβέρνηση υιοθέτησε προϋπολογισμό για το 2017 και ως προαπαιτούμενο θα υιοθετήσει τη Μεσοπρόθεσμη Δημοσιονομική Στρατηγική 2018-21, που θα προσαρμόσει τις δαπάνες σύμφωνα με το πρόγραμμα του ESM και θα καθορίσει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ για το 2019, το 2020 και το 2021.
♦ Αυτά θα υποστηριχτούν με την υιοθέτηση πρόσθετων παραμετρικών μέτρων ύψους 0,3% του ΑΕΠ (540 εκατομμύρια κάνει αυτό) για το 2018.
Εδώ πρέπει να σταθούμε. Αφού το 2016 υπήρξε υπεραπόδοση στον τομέα του «πρωτογενούς πλεονάσματος», που από στόχο 0,5% εκτινάχτηκε στο 4,2% του ΑΕΠ, όπως παραδέχεται και το Μνημόνιο, κι αφού ο στόχος για το 2017 είναι επιτεύξιμος με τα μέτρα που έχουν ήδη ληφθεί, στο πλαίσιο της πρώτης αξιολόγησης, για-τί προσθέτουν επιπλέον μέτρα 0,3% του ΑΕΠ για το 2018; Αυτό μας οδηγεί στο ασφαλές συμπέρασμα πως το ίδιο μπορεί να γίνει και τα επόμενα χρόνια. Δηλαδή, όχι μόνο να μην εφαρμοστούν τα περιβόητα «αντίμετρα», αλλά να ζητηθούν και επιπλέον αντιλαϊκά μέτρα, πέρα απ' αυτά που θα προνομοθετηθούν. Αν η «σιγουριά» των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, που διαβεβαιώνουν ότι «δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, για-τί θα πιάσουμε τους στόχους, με τη φόρα που έχουμε πάρει, είχε την παραμικρή βάση, τότε δε θα είχαμε από τώρα πρόσθετα μέτρα για το 2018.
Λένε με θράσος ότι ο «κόφτης» δεν ενεργοποιήθηκε, όμως αυτό έγινε γιατί οι ίδιοι δέχτηκαν να νομοθετήσουν από τώρα πρόσθετα μέτρα άνω του μισού δισ. ευρώ. Αντί να τους τα επιβάλει ο «κόφτης», τα παίρνουν σε συμφωνία με την τρόικα, και ταυτόχρονα προσπαθούν να κοροϊδέψουν τον ελληνικό λαό. Πρόκειται για «ευθυγράμμιση» προνοιακών επιδομάτων, για «εκλογίκευση» των δαπανών υγείας, για «εκλογίκευση» μισθολογίων στο Δημόσιο και άλλα τέτοια… προοδευτικά μέτρα, που στην προπαγάνδα τους τα κάνουν «γαργάρα».
Μέτρα και «αντίμετρα»
Το «προ-νομοθετημένο πακέτο» περιγράφεται επακριβώς. Πριν την περιγραφή του, όμως, υπάρχει η εξής επισήμανση: «Εάν οι ετήσιες εκτιμήσεις του προϋπολογισμού επιβεβαιώνουν ότι τα παραπάνω μέτρα οδηγούν σε μόνιμη δημοσιονομική υπεραπόδοση σε σχέση με τους στόχους του προγράμματος, οι αρχές μπορούν -κατόπιν συμφωνίας με τους θεσμούς- να αποφασίσουν τη χρήση του διαθέσιμου δημοσιονομικού χώρου για την ενδυνάμωση της κοινωνικής προστασίας (ιδιαίτερα του προγράμματος Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος) και/ή να μειώσουν τα φορολογικά βάρη με τον όρο ότι η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων είναι βέβαιη. Η ελληνική κυβέρνηση θα παρακολουθεί τους δημοσιονομικούς κινδύνους,περιλαμβανόμενων των δικαστικών αποφάσεων, και θα παίρνει συμψηφιστικά μέτρα όπως απαιτείται για την επίτευξη των μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών στόχων στο πλαίσιο της Μεσοπρόθεσμης Δημοσιονομικής Στρατηγικής και των ετήσιων αναθεωρήσεών της».Αυτό το σημείο λέει καθαρά ότι το Μνημόνιο και η επιτροπεία συνεχίζονται για τουλάχιστον άλλα τρία χρόνια. Γι' αυτό γίνεται λόγος για «πρόγραμμα» και για «συμφωνία των θεσμών» με βάση «ετήσιες αναθεωρήσεις». Και χρονικά να το δούμε, οι κυβερνήσεις Παπανδρέου, Παπαδήμου και Σαμαρά έφεραν Μνημόνια διάρκειας πέντε ετών και οι κυβερνήσεις Τσίπρα προσθέτουν Μνημόνια άλλων έξι ετών, σπάζοντας το ρεκόρ των προηγούμενων.
Η προ-νομοθέτηση περιλαμβάνει:
♦ Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2018-2021.
♦ Συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση που θα επιφέρει καθαρή εξοικονόμηση 1% του ΑΕΠ το 2019-[2021] και μεταρρύθμιση της φορολογίας ατομικού εισοδήματος που θα επιφέρει καθαρή εξοικονόμηση 1% του ΑΕΠ το 2020 και το [2021]. Εδώ υπάρχει μια υποσημείωση που λέει ότι το ΔΝΤ θα αναζητήσει διαβεβαιώσεις από την αντιπολίτευση ότι δε θα ακυρώσει τα μέτρα που θα εφαρμοστούν το 2020.
Υπάρχει επίσης όρος ότι «τα φορολογικά μέτρα (δηλαδή το πετσόκομμα του αφορολόγητου) θα εφαρμοστούν το 2019, αν το ΔΝΤ, σε συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τις ελληνικές αρχές, στο πλαίσιο της τελικής αξιολόγησης του προγράμματος, θεωρήσει ότι, επί τη βάσει μιας προ-εκτίμησης, απαιτείται μια εμπροσθοβαρής εφαρμογή προκειμένου να επιτευχθεί ο συμφωνημένος δημοσιονομικός στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% το 2019, που πρέπει να επιτευχθεί χωρίς επιβλαβή για την ανάπτυξη μέτρα». Δε χρειάζεται να προβληματιζόμαστε για το τι πρόκειται να γίνει: τα πρόσθετα μέτρα ύψους 0,3% του ΑΕΠ για το 2018, αποτελούν πρόκριμα γι' αυτό που θα ζητηθεί μετά από ένα χρόνο, όταν θα γίνει η τελευταία αξιολόγηση του τρίτου Μνημόνιου και θα καθοριστεί το καθεστώς επιτροπείας για τα επόμενα τρία ή τέσσερα χρόνια.
Τα «αντίμετρα» αναφέρονται αναλυτικά (για τον ΕΝΦΙΑ η κυβέρνηση λέει ψέματα ότι θα μειωθεί κατά 300 εκατ., γιατί το Μνημόνιο αναφέρει ότι η μείωση θα είναι 0,1% του ΑΕΠ, δηλαδή 180 εκατ. ευρώ). Υπάρχει, όμως, ο εξής όρος: «Οι ελληνικές αρχές συμφωνούν επίσης να νομοθετήσουν το επεκτατικό πακέτο. Αυτό θα εφαρμοστεί αρχίζοντας από το 2019, βασισμένο σε εκτιμήσεις και συμφωνία όλων των θεσμών, σε διαβούλευση με τις ελληνικές αρχές κατά την τελική αξιολόγηση του προγράμματος, ακολουθώντας μια διαφανή διαδικασία, με το ποσό που θα εφαρμοστεί να είναι σύμφωνο με την υπεραπόδοση που θα δείξουν οι προβολές των θεσμών σε σχέση με τους συμφωνημένους μεσοπρόθεσμους στόχους -με την υπόθεση ότι τα περιοριστικά μέτρα θα έχουν ήδη οικοδομηθεί στο βασικό σενάριο- προκειμένου να εξασφαλίσουν την επίτευξη των στόχων. Οι αρχές θα εξασφαλίσουν μια γραπτή ανεξάρτηση νομική γνωμάτευση που θα βεβαιώνει ότι η φύση και της μεταρρύθμισης στη φορολογία εισοδήματος και το περιοριστικό πακέτο που θα κατοχυρωθούν νομοθετικά είναι συμβατά με το Ελληνικό Σύνταγμα. Οι αρχές θα εξασφαλίσουν μια νομική γνωμάτευση ότι η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση είναι ευθυγραμμισμένη με το Ελληνικό Σύνταγμα και τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων».
Τα «αντίμετρα», λοιπόν, δεν είναι απλώς υπό αίρεση, αλλά υπό την αίρεση του συνόλου της τρόικας. Δε θα έχει κανένα πρόβλημα το ΔΝΤ, σε συνεννόηση με τον Σόιμπλε που εκπροσωπεί όλους τους ευρωπαίους ιμπεριαλιστές δανειστές, να κάνει τις γνωστές «προβολές» του, να «βρει» ότι υπάρχει πρόβλημα αν εφαρμοστούν τα «αντίμετρα» και να τα κόψει (συνολικά ή εν μέρει) ή να τα στείλει χρονικά πιο πίσω. Ζήτημα παζαριού είναι όλα, όπως γνωρίζουμε από την μέχρι τώρα μνημονιακή ιστορία (μη εξαιρουμένης της περιόδου των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ). Εχουμε πει, βέβαια, ότι και στο σύνολό τους να εφαρμοστούν τα «αντίμετρα», δεν προκύπτει το «μηδενικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα» που λένε οι Τσιπραίοι. Εκείνο που προκύπτει είναι μια αναδιανομή σε βάρος των εργαζόμενων, με σκληρά ταξικά χαρακτηριστικά.
Η απαίτηση για γραπτές γνωμοδοτήσεις που θα πιστοποιούν ότι όλα τα αντιλαϊκά μέτρα είναι συμβατά με το Σύνταγμα είναι ένας ακόμα εξευτελισμός στον οποίο οι ιμπεριαλιστές δανειστές υποχρεώνουν το ελληνικό αστικό κράτος. Αυτή τη γνωμοδότηση φαίνεται πως ζήτησαν από το Ελεγκτικό Συνέδριο και οι δεξιοί, που κυριαρχούν σ' αυτό το ανώτατο αστικό δικαστήριο, τους την έτριψαν τη μούρη. Θα βρουν, όμως, τον τρόπο να δώσουν στους ιμπεριαλιστές τη γραπτή εγγύηση που ζητούν (το έχουν κάνει και άλλη φορά). Ομως, ακόμα και αν υπάρξει πρόβλημα με κάποια δικαστική απόφαση στο μέλλον, μετά από προσφυγή, το Μνημόνιο έχει πρόβλεψη ότι η κυβέρνηση θα πάρει συμψηφιστικά (πρόσθετα) μέτρα, ώστε να εξουδετερώσει την όποια δημοσιονομική επίπτωσή της.
Γενικό ξεπούλημα
«Εγιναν και θετικά πράγματα» έλεγε στους δημοσιογράφους ο Τσακαλώτος όταν ανακοίνωσε την υπογραφή της προκαταρκτικής συμφωνίας. «Κερδίσαμε, αρκετές επιχειρήσεις που ήταν στο ΤΑΙΠΕΔ πηγαίνουν στην ΕΔΗΣ (Υπερταμείο) που υπάρχει μια εντελώς διαφορετική λογική». Ηδη από την εισαγωγή του τέταρτου Μνημόνιου, στην παράγραφο με τίτλο «Ανάπτυξη, ανταγωνιστικότητα και επενδύσεις», σημειώνεται: «Οι αρχές θα συνεχίσουν να εφαρμόζουν ένα φιλόδοξο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και έχει ιδρυθεί ένα νέο ανεξάρτητο Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων και Επενδύσεων, που υποστηρίζει μια περισσότερο αποτελεσματική χρήση των πόρων».Ταμείο ιδιωτικοποιήσεων, λοιπόν. Ετσι αναφέρεται εισαγωγικά, έτσι αναφέρεται και στο σχετικό κεφάλαιο του Μνημόνιου, που φέρει τον τίτλο «Ιδιωτικοποίηση», το οποίο ξεκινά ως εξής: «Η ιδιωτικοποίηση μπορεί να βοηθήσει να γίνει η οικονομία περισσότερο αποτελεσματική και να συνεισφέρει στη μείωση του δημόσιου χρέους». Ο νοών νοείτω…
Αναλυτικότερα προβλέπεται:
♦ «Η εφαρμογή του συμφωνημένου προγράμματος του ΤΑΙΠΕΔ (μέσω απευθείας πώλησης, παραχωρήσεων, τιτλοποιήσεων ή άλλων μορφών ρευστοποίησης), που θα αφορά όλα τα περιουσιακά του στοιχεία, είναι κλειδί για την τόνωση των ιδιωτικών επενδύσεων, την αύξηση της αποτελεσματικότητας και την εξασφάλιση χρηματοδότησης στο κράτος». Για να μην μακρυγορούμε, βγαίνουν στο σφυρί το 17% της ΔΕΗ, το 11% της ΕΥΔΑΠ, το 23% της ΕΥΑΘ, το τελευταίο 5% του ΟΤΕ, το 65% της ΔΕΠΑ, το 35% των ΕΛΠΕ, το 30% του «Ελ. Βενιζέλος» και όλα τα ακίνητα-φιλέτα που μπορούν να πουληθούν. Ηδη, την περασμένη Τετάρτη ξεκίνησε η εκποίηση του 17% της ΔΕΗ, με την προκήρυξη από το ΤΑΙΠΕΔ της πρόσληψης συμβούλου.
♦ Τα προαπαιτούμενα είναι: η παράταση της ζωής του ΤΑΙΠΕΔ για τρία χρόνια. Η έγκριση από το ΚΥΣΟΙΠ του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων του ΤΑΙΠΕΔ (επισυνάπτεται ως Παράρτημα στο Μνημόνιο). Οι προκηρύξεις για πρόσληψη συμβούλων για το ξεπούλημα των βασικών επιχειρήσεων του ΤΑΙΠΕΔ, που κατονομάζονται: ΕΛΠΕ, ΔΕΗ, ΔΕΠΑ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΟΤΕ, Διεθνές Αεροδρόμιο Αθήνας. Ο διαγωνισμός για την κατασκευή σταθμών διοδίων στην Εγνατία.
♦ Υπάρχει και το εξής ανατριχιαστικά αποικιοκρατικό προαπαιτούμενο: «Στο Ελληνικό οι Αρχές θα: (α) επιλύσουν τα δασικά και αρχαιολογικά ζητήματα, (β) διορίσουν την Ειδική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων σε συνεργασία με τους επενδυτές, (γ) υιοθετήσουν ένα αναθεωρημένο νομοθετικό πλαίσιο αναφορικά με τη χορήγηση αδειών καζίνο στην περιοχή της Αττικής». Γι' αυτό και ο Φλαμπουράρης έβαλε μια υπάλληλό του να στείλει τη χουντικής έμπνευσης διαταγή στο Δασάρχη Πειραιά (δείτε αναλυτικά στη σελίδα 16).
Υπάρχουν και άλλα προαπαιτούμενα και άλλες εντολές για το επόμενο χρονικό διάστημα, όμως ο χώρος δεν επιτρέπει να καταπιαστούμε με όλα. Περιοριζόμαστε, λοιπόν, στην αναλυτική αναφορά στο Υπερταμείο, που αναφέρεται εκ νέου ως «νέο Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων και Επενδύσεων» και περιγράφεται ως εξής: «Η γενική αρμοδιότητα του Ταμείου είναι να διαχειριστεί πολύτιμα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία και να προστατεύσει, δημιουργήσει και τελικά να μεγιστοποιήσει την αξία τους, την οποία θα ρευστοποιεί μέσω ιδιωτικοποιήσεων και άλλων μέσων. Το Ταμείο έχει έδρα στην Ελλάδα και διοικείται από τις ελληνικές αρχές υπό την εποπτεία των αρμόδιων Ευρωπαϊκών Θεσμών». Μεγαλύτερη σαφήνεια δε θα μπορούσε να υπάρξει. Οσο γι' αυτά που δήλωσε ο Τσακαλώτος, εύκολα μπορείτε να τα κρίνετε…
Προβλέπονται πολλές ακόμα αντεργατικές και αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις στο τέταρτο Μνημόνιο. Από την πρόβλεψη «φαστ τρακ» δικαστικών αποφάσεων που θα βγάζουν παράνομες τις απεργίες, μέχρι την καθιέρωση υποχρεωτικού ποσοστού απαρτίας 50% των εργαζόμενων στα πρωτοβάθμια σωματεία για τη λήψη απόφασης για απεργία (βασικό παραδοτέο για την επόμενη αξιολόγηση). Από την υιοθέτηση της Εκθεσης του ΟΟΣΑ για την Παιδεία (προαπαιτούμενο) μέχρι την κινητικότητα των δημόσιων υπάλληλων. Δεν είναι μόνο η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών των αυταπασχολούμενων, που μονοπωλεί τη δημόσια συζήτηση
Σχόλια