Δεν έχει δράκο το παραμύθι με τη διεκδίκηση των γερμανικών επανορθώσεων

Ο εκάστοτε πρόεδρος της Γερμανίας είναι (για να παραφράσουμε τον μακαρίτη Θανάση Κανελλόπουλο) το αποσμητικό στην τουαλέτα της καγκελαρίας. Χωρίς καμιά εκτελεστική αρμοδιότητα, περιορίζεται σε ταξίδια δημόσιων σχέσεων, με τις οποίες προσπαθεί να ωραιοποιήσει την εικόνα του γερμανικού ιμπεριαλισμού. Στο πλαίσιο των καθηκόντων του είναι ν' ακούει υπομονετικά και κάθε «παπάρα» που του λένε οι… «φύλαρχοι» για να ικανοποιήσουν δικές τους πολιτικές ανάγκες. Τ' ακούει, χαμογελάει συγκαταβατικά, λέει δυο-τρεις γενικότητες και φεύγει έχοντας ξεχάσει ό,τι άκουσε.

Ο Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ δεν είναι πρωτάρης. Ηγετικό στέλεχος της σοσιαλδημοκρατίας, έχει φάει την πολιτική με το κουτάλι. Την τελευταία φορά που ήρθε στην Ελλάδα, αρχές Δεκέμβρη του 2016, ήταν ακόμα υπουργός των Εξωτερικών. Στη δήλωση που έκανε on camera ο Τσίπρας, καθώς τον υποδεχόταν στο Μαξίμου, δεν είπε λέξη για γερμανικές επανορθώσεις. Κάτι τέτοια δεν τα σηκώνει η ιμπεριαλιστική γερμανική διπλωματία. Αν έλεγε κάτι ο Τσίπρας, θα έπρεπε να απαντήσει ο Σταϊνμάιερ (είναι γνωστό ότι οι δηλώσεις που θα γίνουν σε τέτοιες συναντήσεις συμφωνούνται προηγουμένως σε διπλωματικό επίπεδο). Ομως, στο δελτίο Τύπου που εξέδωσε το πρωθυπουργικό γραφείο, υπήρχε μια σύντομη τελευταία παράγραφος που ανέφερε: «Τέλος, ο Πρωθυπουργός έθεσε για μια ακόμη φορά το ζήτημα των επανορθώσεων και του αναγκαστικού κατοχικού δανείου».

Γράφαμε τότε, ότι δεν είμαστε καθόλου σίγουροι ότι ο Τσίπρας έθεσε τέτοιο ζήτημα στον γερμανό ΥΠΕΞ. Κι αν του το έθεσε, είναι σίγουρο ότι ο Σταϊνμάιερ θα του απάντησε επαναλαμβάνοντας την πάγια γερμανική θέση. Τη θέση που ο εκπρόσωπος της καγκελαρίας Στέφαν Ζάιμπερτ επανέλαβε, μια μέρα πριν ο Σταϊνμάιερ επισκεφτεί την Ελλάδα ως πρόεδρος της Δημοκρατίας πλέον. «Η θέση της γερμανικής κυβέρνησης στο ζήτημα των πολεμικών επανορθώσεων δεν άλλαξε», είπε ο Ζάιμπερτ, φροντίζοντας να διευκρινίσει ότι «δεν υπάρχει συγκεκριμένο αίτημα από την ελληνική κυβέρνηση». Θα μπορούσε να συμπληρώσει ότι το μόνο αίτημα που υπάρχει ανεπίσημα από την ελληνική κυβέρνηση είναι να συναινέσει η γερμανική κυβέρνηση στη μη περικοπή των συντάξεων από 1.1.2019, όμως οι έμπειροι κυβερνητικοί εκπρόσωποι ξέρουν πού να σταματούν.

Ο εκπρόσωπος της καγκελαρίας πήρε εντολή να κόψει τη φόρα των ελλήνων «φυλάρχων», που άφηναν να διαρρεύσει ότι θα θέσουν μετ' επιτάσεως στον Σταϊνμάιερ ζήτημα γερμανικών επανορθώσεων. Και πέτυχε το στόχο του. «Οι κώλοι έσφιξαν» κατά το κοινώς λεγόμενο. O Tσίπρας, αφού έγλειψε αηδιαστικά τον Σταϊνμάιερ («θερμός φίλος της Ελλάδας και του ελληνικού λαού»!) και τόνισε ότι η επίσκεψή του «μπορεί να αποτελέσει και μια αφορμή για μία νέα αρχή στις ελληνογερμανικές σχέσεις. Να αφήσουμε πίσω μας τις δύσκολες στιγμές που περάσαμε τα προηγούμενα οκτώ χρόνια, να αφήσουμε πίσω μας, εκατέρωθεν, στερεότυπα που δηλητηριάζουν τις σχέσεις μας», άφησε και έναν αόριστο υπαινιγμό στο τέλος: «Αυτό, βεβαίως, δεν σημαίνει ότι πρέπει να ξεχάσουμε ή να κρύψουμε κάτω από το χαλί όποιες διαφορές έρχονται από το μακρινό παρελθόν. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει, όποιες διαφορές έχουμε, να ορίσουμε από κοινού, και με αλληλοσεβασμό και αλληλοεκτίμηση, το πεδίο επίλυσής τους, με βάση πάντοτε το Διεθνές Δίκαιο, που όλοι σεβόμαστε». Δεν υπάρχει μέλος της γερμανικής πολιτικής ηγεσίας που να διαφωνεί. Αλλωστε, οι γερμανοί ιμπεριαλιστές υποστηρίζουν πάγια ότι έχουν λύσει το ζήτημα των πολεμικών επανορθώσεων και του κατοχικού δανείου με βάση το Διεθνές Δίκαιο και γι' αυτό δε χρωστούν δεκάρα!

Επειδή θ' ακούσουμε διάφορα το επόμενο διάστημα, κυρίως από πλευράς Βούτση και Βουλής (το ζήτημα των γερμανικών επανορθώσεων εξακολουθεί να «πουλάει» προεκλογικά, έστω και λιγότερο σε σχέση με τα πρώτα μνημονιακά χρόνια, όταν τη χώρα σάρωνε ένα κύμα αντιγερμανισμού), να θυμίσουμε ότι το θέμα το έχει κλείσει ο ίδιος ο Τσίπρας, στην πρώτη επίσκεψή του στο Βερολίνο ως πρωθυπουργός.

Ηταν Μάρτης του 2015. Στις 10 εκείνου του μήνα η Κωνσταντοπούλου οργάνωσε στη Βουλή συζήτηση-φιέστα για τις γερμανικές επανορθώσεις. Πήρε το λόγο και ο Τσίπρας για να πει: «θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι η ελληνική κυβέρνηση θα εργαστεί ώστε να τηρηθούν όλες οι ανεκπλήρωτες υποχρεώσεις προς την Ελλάδα και τον ελληνικό λαό. Και όπως εμείς δεσμευόμαστε να τηρήσουμε τις υποχρεώσεις μας έτσι οφείλουν να πράξουν και όλες οι πλευρές (…) Η νέα ελληνική κυβέρνηση θα στηρίξει πραγματικά  και με όλες της τις δυνάμεις, την πρωτοβουλία για την ανασύσταση, ανασυγκρότηση και αναβάθμιση της Επιτροπής για την Διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών προς την Ελλάδα. Θα την στηρίξουμε αληθινά και ουσιαστικά και όχι για επικοινωνιακούς λόγους. (…) Να δικαιώσουν αυτό το ανεκπλήρωτο ηθικό αλλά και υλικό ιστορικό χρέος».

Δέκα μέρες αργότερα βρέθηκε στο Βερολίνο. Κι εκεί, μπροστά στη Μέρκελ, δήλωσε στην εισαγωγική του κιόλας ομιλία: «Το θέμα του κατοχικού δανείου και των γερμανικών επανορθώσεων δεν είναι για μας ένα ζήτημα που αφορά πρωτίστως, μια υλική διεκδίκηση.  Είναι ένα ηθικό πρωτίστως θέμα και πιστεύω ότι πρέπει να εργαστούμε οι δύο χώρες προκειμένου να αντιμετωπίσουμε αυτό το ηθικό θέμα, που δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αφορά και τον ελληνικό και το γερμανικό λαό». Κι όταν δημοσιογράφος του Γερμανικού Πρακτορείου Ειδήσεων έθεσε σχετική ερώτηση, ο Τσίπρας επανέλαβε την κωλοτούμπα με πιο θεαματικό τρόπο: «Θέλω να επαναλάβω ότι αυτή η πρωτοβουλία για την ανάδειξη εκ νέου του αιτήματος  για πολεμικές επανορθώσεις και του θέματος του αναγκαστικού δανείου δεν είναι κάτι καινούριο, έγινε και από την προηγούμενη κυβέρνηση και δεν αφορά κάποια υλική διεκδίκηση (…) Είναι ένα διμερές ζήτημα ξεχωριστό που για εμάς έχει πρωτίστως ηθική και όχι υλική αξία. Οι παρανοήσεις όμως πολλές φορές δημιουργούν στερεότυπα που πρέπει να σπάσουμε»! «Εχουμε ήδη πει και αυτό επαναλαμβάνω,  ότι η Γερμανία θεωρεί πως το  θέμα των επανορθώσεων από πολιτικής και νομικής πλευράς έχει ολοκληρωθεί», σχολίασε λακωνικότατα και σαφέστατα η Μέρκελ, μπροστά στον Τσίπρα που δεν είπε λέξη.

Το «ηθικό ζήτημα» λύθηκε και καμάρωνε γι' αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ στο πρόγραμμα που έφτιαξε για τις εκλογές του Σεπτέμβρη 2015: «Στον τομέα της νέας γενιάς προωθήθηκε η ίδρυση του Ελληνογερμανικού Ιδρύματος Νεολαίας (σχολικές και εξωσχολικές ανταλλαγές, πολιτιστικές και άλλες συνεργασίες) σε συνεργασία με το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικογένειας, Νεότητας, Γυναικών και Τρίτης Ηλικίας της Γερμανίας στη βάση της αρχής της ισοτιμίας». Πρόκειται για την «προσφορά» που έκανε η Μέρκελ, σε αντάλλαγμα της δήλωσης του Τσίπρα στο Βερολίνο ότι το ζήτημα των επανορθώσεων για τα ναζιστικά εγκλήματα και καταστροφές έχει μόνο… ηθική σημασία.

ΥΓ. Κάποιος να πει στον Τσίπρα ότι το momentum δεν έχει σχέση με το moment. Δεν είναι η «συγκυρία», αλλά η «ορμή». Για να μη λέει «σε αυτό το momentum το ιδιαίτερο», όπως είπε υποδεχόμενος τον γερμανό πρόεδρο!