Με το παραμύθι του «ελληνικού γιαουρτιού» ως προϊόντος ΠΓΕ: Κοροϊδεύουν τους φτωχούς κτηνοτρόφους
Αναφερόμασταν στην προσπάθεια της κυβέρνησης των Τσιπροκαμμένων να εξαπατήσουν τους φτωχούς κτηνοτρόφους, που μαραζώνουν εξαιτίας των αθρόων εισαγωγών γάλακτος (νωπού και συμπυκνωμένου), με την εξαγγελία ότι θα κατατεθεί στην Κομισιόν φάκελος με αίτημα να πιστοποιηθεί το «ελληνικό γιαούρτι» ως προϊόν Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ενδειξης (ΠΓΕ). Η ομάδα εργασίας για το «ελληνικό γιαούρτι», που είχε συγκροτηθεί με απόφαση του Αποστόλου στις αρχές Αυγούστου του 2017, εισηγήθηκε σ’ αυτόν να ετοιμαστεί ο φάκελος από τον αναπληρωτή καθηγητή του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών Θ. Μασούρα και ότι ο πρώην υπουργός είχε αποδεχτεί αυτή την πρόταση και είχε ζητήσει από το πρώην ηγετικό δίδυμο του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ (Γ. Καρέτσο πρόεδρο και Αθ. Βλάχο διευθύνοντα σύμβουλο) να χρηματοδοτήσει ο φορέας από τον προϋπολογισμό του τη σύνταξη του φακέλου.
Εχουμε πλέον στα χέρια μας την πρόταση του αναπληρωτή καθηγητή Θ. Μασούρα και την πρόταση της ομάδας εργασίας για το «ελληνικό γιαούρτι» που επιβεβαιώνουν τη θέση μας ότι τόσο ο Αποστόλου όσο και διάδοχός του στον υπουργικό θώκο της πλατείας Βάθη Στ. Αραχωβίτης, με την πρότασή τους για το φάκελο για το «ελληνικό γιαούρτι» προσπαθούν να εξαπατήσουν τους φτωχούς κτηνοτρόφους, ισχυριζόμενοι ότι δήθεν θα ενισχύσουν την ελληνική παραγωγή νωπού γάλακτος και το εισόδημα των κτηνοτρόφων.
Καταρχάς, να ξεκαθαρίσουμε ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να χαρακτηριστεί ένα προϊόν ως ΠΓΕ*, σύμφωνα με τον κανονισμό 1151/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Αυτό είναι απαραίτητο, γιατί τόσο η ομάδα εργασίας για το «ελληνικό γιαούρτι» όσο και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης συσκοτίζουν τα πράγματα, ισχυριζόμενες ότι το ελληνικό γιαούρτι μπορεί να πιστοποιηθεί ως προϊόν ΠΓΕ.
Η διάταξη της παραγράφου 2 του άρθρου 5 του κανονισμού 1151/2012, με τίτλο «Απαιτήσεις για τις ονομασίες προέλευσης και τις γεωγραφικές ενδείξεις», προβλέπει:
«2. Για τον σκοπό του παρόντος κανονισμού, ως “γεωγραφική ένδειξη“ νοείται η ονομασία που ταυτοποιεί ένα προϊόν:
α) το οποίο κατάγεται από συγκεκριμένο τόπο, περιοχή ή χώρα.
β) του οποίου ένα συγκεκριμένο ποιοτικό χαρακτηριστικό, η φήμη ή άλλο χαρακτηριστικό μπορεί να αποδοθεί κυρίως στην γεωγραφική του προέλευση και
γ) του οποίου ένα τουλάχιστον από τα στάδια παραγωγής εκτελείται εντός της οριοθετημένης γεωγραφικής περιοχής».
Είναι, λοιπόν, φανερό, ότι το ελληνικό γιαούρτι μπορεί να πιστοποιηθεί από την Κομισιόν ως ΠΓΕ μόνο στην περίπτωση που το γάλα είναι ελληνικό και όχι εισαγόμενο. Το σημειώνουμε γιατί -όπως θα δούμε παρακάτω- αυτοί που συνέταξαν το πόρισμα της ομάδας εργασίας ισχυρίζονται ότι μπορεί να χρησιμοποιείται και εισαγόμενο γάλα!
Σε τηλεφωνική επικοινωνία μας, το πρωί της περασμένης Πέμπτης, με τον διευθύνοντα σύμβουλο του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ Αθ. Μπακαλέξη, τον ακούσαμε να μας λέει ότι ο όρος «προϊόν ΠΓΕ» θα χρησιμοποιείται δυνητικά μόνο από εκείνους που θα παράγουν γιαούρτι με νωπό ελληνικό γάλα! Ομως, σύμφωνα με το άρθρο 4 του Κανονισμού 1151/2012, η πιστοποίηση ενός προϊόντος ως ΠΓΕ δεν είναι δυνητική και μόνο για ορισμένους παραγωγούς (π.χ. μόνο για εκείνους που χρησιμοποιούν νωπό ελληνικό γάλα). Παραθέσαμε παραπάνω την παράγραφο 2 του άρθρου 5, που είναι σαφής. Ακόμα πιο σαφής είναι η παράγραφος β του άρθρου 4 του Κανονισμού 1151/2012, που αναφέρεται στο στόχο που επιδιώκεται με την καθιέρωση των προϊόντων ΠΟΠ και ΠΓΕ:
«Αρθρο 4 – Στόχος
Θεσπίζεται σύστημα προστατευόμενων ονομασιών προέλευσης και προστατευόμενων γεωγραφικών ενδείξεων ώστε να βοηθηθούν οι παραγωγοί προϊόντων συνδεόμενων με μια γεωγραφική περιοχή με τους εξής τρόπους: (…)
β) με την εξασφάλιση ενιαίας προστασίας των ονομασιών ως δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας στην επικράτεια της Ενωσης» (οι εμφάσεις δικές μας).
Από αυτές τις διατάξεις του Κανονισμού (δεν είναι οι μόνες) αποδεικνύεται ότι για να πιστοποιηθεί ως προϊόν ΠΓΕ το ελληνικό γιαούρτι πρέπει να παράγεται με τη χρήση μόνο νωπού ελληνικού γάλακτος, χάρη στη χρήση του οποίου μπορεί να αποδοθούν στο προϊόν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του και η φήμη του. Παραπέρα, δεν μπορεί να συνυπάρχουν ελληνικό γιαούρτι με χρήση και εισαγόμενου γάλακτος και ελληνικό γιαούρτι ΠΓΕ (με χρήση μόνο νωπού ελληνικού γάλακτος), όπως ισχυρίστηκε ο διευθύνων σύμβουλος του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ.
Επισημάναμε στον Αθ. Μπακαλέξη ότι δεν μπορεί να πιστοποιηθεί το ελληνικό γιαούρτι ως προϊόν ΠΓΕ, εάν δεν καταργηθεί η ΚΥΑ (Κοινή Υπουργική Απόφαση) που υπέγραψαν στις 5 Αυγούστου του 2016 οι τότε αναπληρωτές υπουργοί Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης, Τρ. Αλεξιάδης και Μ. Μπόλαρης. Με αυτή την ΚΥΑ νομιμοποιήθηκε η χρήση εβαπορέ γάλακτος στην παρασκευή γιαουρτιού και θεωρήθηκε ότι ο όρος «ελληνικό γιαούρτι» αναφέρεται στον τρόπο παρασκευής. Ετσι, μ’ αυτή την ΚΥΑ μπήκε η ταφόπλακα στη διεκδίκηση της αναγόρευσης του ελληνικού γιαουρτιού σε προϊόν ΠΓΕ. Ο Μπακαλέξης μας απάντησε ότι αυτή η ΚΥΑ δε θα καταργηθεί και ότι έχει προφορική εντολή από τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης να προχωρήσει στη σύνταξη προδιαγραφών για το ελληνικό γιαούρτι. Ετσι τον τίτλο ΠΓΕ θα χρησιμοποιούν – δυνητικά- μόνο εκείνοι οι παραγωγοί ελληνικού γιαουρτιού που θα χρησιμοποιούν ελληνικό νωπό γάλα!
Φαίνεται ότι το άρθρο μας της προηγούμενης εβδομάδας προκάλεσε σοβαρά προβλήματα στη νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, γι’ αυτό και βάζει τον διευθύνοντα σύμβουλο του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ να αυτοσχεδιάζει, θυμίζοντας «παιδική χαρά» (χαρακτηριστικό του στιλ της συριζαίικης διακυβέρνησης). Συγχέει τις διατάξεις για το παραδοσιακό γιαούρτι, που προβλέπονται στην ΚΥΑ του Αυγούστου του 2016, με τις διατάξεις του Κανονισμού 1151/2012 για τα προϊόντα που πιστοποιούνται ως ΠΓΕ!
Πράγματι, σύμφωνα με την ΚΥΑ των Μπόλαρη-Αλεξιάδη, οι παραγωγοί παροδοσιακού γιαουρτιού (αυτού που έχει πέτσα) χρησιμοποιούν νωπό γάλα, γιατί διαφορετικά δεν μπορεί να δημιουργηθεί υμένας (πέτσα). Το παροδοσιακό γιαούρτι, όμως, πρέπει να καταναλώνεται σύντομα, γιατί νερώνει και ξυνίζει (τα βακτήρια συνεχίζουν τη ζύμωση). Οι γαλακτοβιομήχανοι, όμως, που χρησιμοποιούν εβαπορέ γάλα (όχι από τον Αύγουστο του 2016, που νομιμοποιήθηκε η χρήση του, αλλά πολύ προτύτερα, ίσως από τις αρχές του 2000) θέλουν να παράγουν γιαούρτι με μεγάλη διάρκεια ζωής και όχι παραδοσιακό γιαούρτι.
Ας δούμε τώρα μερικά αποσπάσματα από το πόρισμα της ομάδας εργασίας για το ελληνικό γιαούρτι:
♦ «Οπως έχει συμφωνηθεί, στην αίτηση δεν θα περιλαμβάνονται τύποι γιαουρτιού αποκλειστικά από ελληνικό γάλα». Εννοούν, προφανώς, ότι έχει συμφωνηθεί, όχι μόνο από τα μέλη της ομάδας εργασίας (σ’ αυτή συμμετέχει και ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων - ΣΕΒΓΑΠ) αλλά και από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Και έχει συμφωνηθεί, γιατί θέλουν να ισχύει η ΚΥΑ του Αυγούστου του 2016, που νομιμοποιεί την απεριόριστη χρήση εβαπορέ γάλακτος.
♦ «…συνεπώς δεν κρίνεται αναγκαία η τεκμηρίωση του δεσμού μεταξύ της ποιότητας των τελικών προϊόντων και των εγγενών χαρακτηριστικών της οριοθετημένης ζώνης». Εννοούν τη σύνδεση της πρώτης ύλης με τη χλωρίδα, τις φυλές ζώων, τα εδαφολογικά στοιχεία κ.λ.π. Αυτή η αποσύνδεση, όμως, είναι πολύ ουσιαστική. Στην ουσία αναιρείται το βασικό χαρακτηριστικό ενός προϊόντος, με βάση το οποίο αυτό μπορεί να πιστοποιηθεί ως προϊόν ΠΓΕ. Το αναιρούν γιατί η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και ο ΣΕΒΓΑΠ δε θέλουν να πιστοποιηθεί το ελληνικό γιαούρτι ως προϊόν ΠΓΕ, προκειμένου να διαιωνίζεται η χρήση εβαπορέ γάλακτος στην παραγωγή του.
♦ «Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω αλλά και την ισχύουσα σήμερα κατάσταση προέλευσης του γάλακτος για την παραγωγή γιαουρτιού (…) αποφασίστηκε από τα μέλη της Ομάδας που συμμετείχαν στις συσκέψεις να υπάρχει δυνατότητα το γάλα για την παραγωγή του ελληνικού γιαουρτιού να προέρχεται και από χώρες εκτός Ελλάδας»! Οι συντάκτες του πορίσματος επιχειρούν, εμμέσως πλην σαφώς, να δικαιολογήσουν τη χρήση εισαγόμενου εβαπορέ και νωπού γάλακτος με τη μειωμένη παραγωγή νωπού γάλακτος όλων των τύπων (αγελαδινό, πρόβειο, γίδινο). Η παραγωγή νωπού γάλακτος μειώθηκε κατακόρυφα ως συνέπεια της πολιτικής που άσκησαν διαχρονικά οι κυβερνήσεις όλων των αποχρώσεων και οι γαλακτοβιομήχανοι, τα συμφέροντα των οποίων υπηρετούσαν και υπηρετούν οι κυβερνήσεις.
Σ’ αυτό το τερατούργημα (προϊόν ΠΓΕ που θα παράγεται και με μη ελληνικό γάλα!) δε συμφώνησαν μόνο τα μέλη της Ομάδας. Συμφώνησε και ο πρώην υπουργός Β. Αποστόλου. Και όπως μας είπε ο διευθύνων σύμβουλος του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, και ο νέος υπουργός Στ. Αραχωβίτης συμφωνεί να μην καταργηθεί η ΚΥΑ του Αυγούστου του 2016, που νομιμοποιεί τη χρήση εβαπορέ γάλακτος στην παραγωγή γιαουρτιού.
Εάν δεν είχε συμφωνήσει ο Αποστόλου στη σύνταξη φακέλου με αυτά τα χαρακτηριστικά, οι συντάκτες του πορίσματος δε θα προεξοφλούσαν ότι η προετοιμασία του φακέλου για το ελληνικό γιαούρτι θα δοθεί στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Γράφει το πόρισμα: «Τα ανωτέρω θα πρέπει να ληφθούν υπόψη από την αιτούσα ομάδα αλλά και από τους ερευνητές του ΓΠΑ προκειμένου να μην αναλωθούν σε έρευνα που πιθανόν να μην προσθέτει ουσιαστικά στοιχεία στο φάκελο». Ποια είναι τα μη ουσιαστικά στοιχεία που θα μπορούσαν να προστεθούν στο φάκελο; Ολα εκείνα τα στοιχεία, με βάση την προβολή των οποίων μπορεί το ελληνικό γιαούρτι να πιστοποιηθεί ως προϊόν ΠΓΕ!
Πού βρίσκεται η σύνταξη του φακέλου;
Ο αναπληρωτής καθηγητής του ΓΠΑ Θ. Μασούρας ζήτησε ως αμοιβή για την ετοιμασία του φακέλου 40.000 ευρώ. Η ομάδα εργασίας και ο Αποστόλου συμφώνησαν να δοθούν στον καθηγητή τα 40.000 ευρώ από τον προϋπολογισμό του ΕΛΓΟ–ΔΗΜΗΤΡΑ, παρά την πρόβλεψη της νομοθεσίας (Ν. 4412/2016) ότι για δαπάνη πάνω από 20.000 ευρώ πρέπει να γίνεται πρόχειρος μειοδοτικός διαγωνισμός.
Ο καθηγητής και ο Αποστόλου, καθώς και οι Γ. Καρέτσος και Αθ. Βλάχος που διοικούσαν τότε τον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ έκριναν ότι η ανάθεση της προετοιμασίας του φακέλου στον καθηγητή Μασούρα θα περάσει εύκολα από το ΔΣ του φορέα. Ομως, στη συνεδρίαση του ΔΣ, που έγινε λίγες μέρες πριν την «καρατόμηση» των Καρέτσου και Βλάχου, η πρόταση για λήψη απόφασης δεν πέρασε, γιατί εγέρθηκαν σημαντικά ζητήματα: ότι δεν μπορεί να κατατεθεί φάκελος για την αναγόρευση του ελληνικού γιαουρτιού σε προϊόν ΠΓΕ όσο επιτρέπεται η χρήση εβαπορέ γάλακτος, ότι δεν μπορεί να γίνει ανάθεση γιατί η δαπάνη είναι πάνω από 20.000 ευρώ και ότι δεν ρωτήθηκαν οι αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες, εάν μπορεί ο ίδιος ο φορέας να ετοιμάσει αυτόν τον φάκελο.
Οπως γράψαμε την προηγούμενη εβδομάδα, έγινε νέα συνεδρίαση του ΔΣ του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, χωρίς όμως ο νέος διευθύνων σύμβουλος (Αθ. Μπακαλέξης) να καταθέσει εισήγηση. Ετσι, το ΔΣ δεν αποφάσισε σε ποιον θα ανατεθεί η προετοιμασία του φακέλου. Μετά τα σοβαρά προβλήματα που δημιούργησε και με δεδομένο ότι δεν μπορεί να πιστοποιηθεί ως προϊόν ΠΓΕ το ελληνικό γιαούρτι, που εδώ και δυο δεκαετίες παράγεται και με μαζική χρήση εβαπορέ γάλακτος (κατάσταση για τη διαιώνιση της οποίας συμφώνησαν από κοινού η ομάδα εργασίας και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης), εκτιμούμε ότι η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου θα «τρενάρει» την υποβολή του περιβόητου φακέλου για το ελληνικό γιαούρτι.
Σχόλια