Η ΕΕΣΥΠ και ο ρόλος της (μέρος 1)

Κατ' αρχάς, ΕΕΣΥΠ σημαίνει "Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας". Πρόκειται για έναν φορέα, ο οποίος ιδρύθηκε το 2016 (επί της πρώτης "αριστερής" κυβέρνησης της χώρας) και συνήθως αναφέρεται ως "υπερταμείο". Βέβαια, κάποτε αποκαλούσαμε "υπερταμείο" το ΤΑΙΠΕΔ αλλά σήμερα το ΤΑΙΠΕΔ δεν είναι παρά μια θυγατρική τής ΕΕΣΥΠ. Αυτή και μόνη η λεπτομέρεια αρκεί για να προκαλέσει δέος. Αν τώρα προσθέσουμε ότι, πλην του ΤΑΙΠΕΔ, στις άμεσες θυγατρικές τής ΕΕΣΥΠ ανήκουν η ΕΤΑΔ (Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου) και το ΤΧΣ (Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας), γίνεται σαφές ότι τα πράγματα γίνονται πολύ σοβαρά.

Απεικόνιση των λοιπών θυγατρικών τής ΕΕΣΥΠ (από την Ετήσια Οικονομική Έκθεση 2017)

Η ΕΕΣΥΠ έχει αναλάβει σημαντικό ρόλο, αφενός, ως προς τη βελτίωση της λειτουργίας των δημόσιων επιχειρήσεων και την ενίσχυση της αποδοτικότητάς τους, αφετέρου, ως προς τη δημιουργία πόρων οι οποίοι θα κατευθύνονται σε επενδύσεις. Σε αυτή την αποστολή της ΕΕΣΥΠ, πρέπει να προστεθεί και ο έμμεσος ρόλος της στην αναπτυξιακή προσπάθεια, καθώς η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των δημόσιων επιχειρήσεων θα έχει θετικό αντίκτυπο στις επενδυτικές και καταναλωτικές αποφάσεις του ιδιωτικού τομέα, καθώς και σε άλλα κρίσιμα μεγέθη όπως η ιδιωτική κατανάλωση, ο σχηματισμός παγίου κεφαλαίου, η απασχόληση, η πρόσβαση σε χρηματοδότηση και η εν γένει ανταγωνιστικότητα και εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας.

Όλα αυτά ακούγονται μια χαρά. Ποιός δεν θα ήθελε να γίνει ένα συμμάζεμα στο σκορποχώρι τής κρατικής διοίκησης; Ποιός θα ήταν αντίθετος σε έναν φορέα, ο οποίος θα παρακολουθούσε την λειτουργία και την απόδοση της κρατικής περιουσίας, συμβάλλοντας έτσι στην "βελτίωση της αποτελεσματικότητας των δημόσιων επιχειρήσεων"; Δυστυχώς, όμως, τίποτε δεν είναι τόσο ειδυλλιακό όσο δείχνει. Πράγματι, η ΕΕΣΥΠ εγγυάται την αξιοποίηση της κρατικής περιουσίας. Σ' αυτό συμφωνούμε. Εκεί όπου διαφωνούμε είναι στο περιεχόμενο του όρου "αξιοποίηση".

Για να αντιληφθούμε πλήρως την ουσία τού πράγματος, ας πάμε πρώτα να δούμε πώς λειτουργεί η ΕΕΣΥΠ. Κατ' αρχάς, να ξεκαθαρίσουμε ότι, βάσει νόμου, η κυβέρνηση δεν έχει δικαίωμα επέμβασης οιασδήποτε μορφής στην ΕΕΣΥΠ, η οποία απολαμβάνει πλήρους ανεξαρτησίας. Με απλά λόγια: το κράτος παραχωρεί την περιουσία του σε κάποιον διαχειριστή, τον οποίο απαγορεύεται να ελέγξει! Πόσο αντέχει η λογική σας κάτι τέτοιο;

Πάμε παρακάτω. Πώς διοικείται η ΕΕΣΥΠ; Στην κορυφή υπάρχει ένα Εποπτικό Συμβούλιο, τα μέλη του οποίου ορίζονται μεν με απόφαση του υπουργού οικονομικών αλλά αφού έχουν πρώτα εγκριθεί από τους "θεσμούς" (είναι χαρακτηριστικό ότι στο πρώτο Εποπτικό Συμβούλιο συμμετείχαν τρεις έλληνες, ένας γάλλος συνεργάτης τής Λαγκάρντ κι ένας ισπανός πρώην υφυπουργός οικονομικών). Στην συνέχεια, αυτό το συμβούλιο εκλέγει τα πέντε μέλη τού Διοικητικού Συμβουλίου, τα οποία διοικούν την εταιρεία. Και, τέλος, το Διοικητικό Συμβούλιο ορίζει τους επί κεφαλής των θυγατρικών (ΤΑΙΠΕΔ, ΕΤΑΔ, ΤΧΣ, ΔΕΚΟ κλπ).

Παρένθεση με σημαντική λεπτομέρεια. Για την εκλογή των τριών από τα πέντε μέλη τού Διοικητικού Συμβουλίου, το Εποπτικό Συμβούλιο λαμβάνει υπ' όψη του τις υποδείξεις τής ελληνικής κυβέρνησης, χωρίς να απαιτείται η σύμφωνη γνώμη των "θεσμών". Για τα υπόλοιπα δυο μέλη λαμβάνει υπ' όψη του τις υποδείξεις των "θεσμών", χωρίς να απαιτείται η γνώμη τής κυβέρνησης. Μη βιαστείτε, όμως, να σκεφτείτε ότι μπορούμε ως χώρα να κάνουμε ό,τι θέλουμε με πλειοψηφία 3/5 στο Δ.Σ., διότι όλες οι αποφάσεις απαιτούν υπερψήφιση από 4 τουλάχιστον μέλη προκειμένου να υλοποιηθούν. Με απλά λόγια: χωρίς την σύμφωνη γνώμη των δανειστών, δεν μπορούμε να κάνουμε το παραμικρό. Κλείνει η παρένθεση.

Παρά την προκλητική ασυλία, πέρυσι τον Αύγουστο, η ΕΕΣΥΠ αποφάσισε να ασφαλίσει τα στελέχη της από κάθε ευθύνη, με ασφαλιστήριο συμβόλαιο κόστους 200.000 ευρώ ετησίως, το οποίο έχει όριο ευθύνης τα 50 εκατομμύρια και καλύπτει τα μέλη του Εποπτικού και του Διοικητικού Συμβουλίου αλλά και όλους τους εργαζόμενους, εφ' όσον ενεργούν στο πλαίσιο των καθηκόντων τους στην εταιρεία. Καλή η ασυλία αλλά δεν βλάφτει να φυλάμε λίγο παραπάνω τα νώτα μας...