Στη λογική της ρεφορμιστικής διαχείρισης της εξουσίας

Μια αποκαλυπτική συνέντευξη έδωσε στα «Νέα» ο δήμαρχος Πετρούπολης και εκ νέου υποψήφιος, Βαγγέλης Σίμος, στέλεχος του Περισσού.  «Κληθήκαμε», είπε, «να διοικήσουμε μέσα στο ασφυκτικό πλαίσιο των Μνημονίων και του μεσοπρόθεσμου και το αντιπαλέψαμε, προσπαθήσαμε να εξαντλήσουμε όλα τα περιθώρια ανακούφισης των λαϊκών οικογενειών της Πετρούπολης». Συνέχισε απαριθμώντας «έργα αρκετών εκατομμυρίων ευρώ», «πολιτική φοροελάφρυνσης, με τα πολύ χαμηλά δημοτικά τέλη, δωρεάν παιδικούς σταθμούς, συμβολική εγγραφή για τις δράσεις πολιτισμού και αθλητισμού» κτλ.

Αν ρίξει κανείς μια ματιά στα προεκλογικά φυλλάδια και άλλων δημάρχων μικρών δήμων (συριζαίων, πασόκων, ακόμα και δεξιών) θα βρει τα ίδια πράγματα, όμως ας δεχτούμε ότι οι δήμαρχοι του Περισσού είναι οι πιο συνεπείς στη διαχείριση, ότι προσπαθούν να επιβαρύνουν όσο λιγότερο γίνεται τα λαϊκά στρώματα. Τι είναι αυτό που περιγράφει ο Σίμος; Είναι μια πολιτική ρεφορμιστικής διαχείρισης της δημοτικής εξουσίας. Στο πλαίσιο των Μνημονίων, φυσικά. Και μάλιστα, με λογική αντιπροσώπευσης: «ο δήμαρχος φροντίζει για το λαό του».

Οι δημοτικές αρχές πλέον είναι «μικρές κυβερνήσεις» στην περιοχή ευθύνης τους. Βάζουν φόρους (δημοτικά τέλη ονομάζονται), διαχειρίζονται υπηρεσίες, όπως π.χ. τα σχολεία, τους παιδικούς σταθμούς κτλ. Οταν το πλαίσιο της κρατικής οικονομικής πολιτικής είναι δεδομένο, οι δημοτικές αρχές δεν μπορούν να κινηθούν έξω απ' αυτό. Θα το υπηρετήσουν θέλοντας και μη. Αυτή είναι η φιλοδοξία των δημάρχων του Περισσού; Να διαχειρίζονται την κρατική πολιτική στο χώρο ευθύνης τους, αλλά να το κάνουν έντιμα και χωρίς λοβιτούρες; Η απάντησή τους, όπως τη δίνει ο Β. Σίμος, είναι καταφατική.

Αυτή η πολιτική που διαχειρίζονται έχει ταξικό στίγμα, το οποίο καθορίζεται από την ταξικότητα του κράτους και της πολιτικής του. Δεν μπορεί για παράδειγμα ένας δήμαρχος του Περισσού να βάλει φόρους στους καπιταλιστές της περιοχής του, ώστε με τα λεφτά που θα εισπράξει να κάνει κοινωνική πολιτική. Εδώ που τα λέμε, δεν το θέλει κιόλας. Ποτέ οι δήμαρχοι του Περισσού δεν ήρθαν σε σύγκρουση με τους καπιταλιστές της περιοχής τους. Υπήρξαν πάντοτε συνεπείς διαχειριστές της ταξικής πολιτικής του αστικού κράτους στο χώρο ευθύνης τους. Το μόνο για το οποίο καμαρώνουν είναι η παραπανίσια κοινωνική ευαισθησία σε σχέση με τους δημάρχους των άλλων αστικών κομμάτων. Ομως, με χαμηλότερες αυξήσεις στα δημοτικά τέλη, σε σχέση με άλλους δήμους, δεν αλλάζει ο ταξικός χαρακτήρας της εφαρμοζόμενης πολιτικής. Απλώς, πασπαλίζεται αυτή η πολιτική με λίγη χρυσόσκονη και ωραιοποιείται.

«Γίνεται να υπάρχει διαχείριση των απορριμμάτων προς όφελος του λαού;», ρωτήθηκε ο Β. Σίμος. Η απάντησή του υπήρξε αποκαλυπτικότατη: «Μπορεί να υπάρξει διαχείριση των απορριμμάτων προς όφελος του λαού, με σεβασμό στο περιβάλλον. Αυτό προϋποθέτει: επιστημονικό κεντρικό σχεδιασμό, ενιαίο κρατικό φορέα κατασκευών που θα υλοποιεί φιλολαϊκά έργα, άλλη οργάνωση της κοινωνίας και ιεράρχηση προτεραιοτήτων, με κύριες την πρόληψη της παραγωγής απορριμμάτων, την προώθηση της ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή, την κομποστοποίηση των οργανικών αποβλήτων και τα υπολείμματα να οδηγούνται σε χώρους ασφαλούς υγειονομικής ταφής αποβλήτων (ΧΥΤΑ)» (η έμφαση δική μας).

Τα τελευταία γίνονται ήδη σε ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες, που έχουν λύσει εδώ και δεκαετίες το πρόβλημα. Προς όφελος του μεγάλου κεφαλαίου, βέβαια, που διαχειρίζεται όλη αυτή τη διαδικασία, ενώ ο λαός πληρώνει τα «απαραίτητα» δημοτικά τέλη. Επομένως, μια αποτελεσματική (από τεχνική άποψη) διαχείριση των απορριμμάτων δεν απαιτεί καμιά κοινωνική αλλαγή. Μπορεί να την κάνει ο καπιταλισμός, ανοίγοντας πεδίο κερδοφορίας στο κεφάλαιο.

Τι εννοεί, όμως, ο Β. Σίμος όταν μιλά για «επιστημονικό κεντρικό σχεδιασμό» και «ενιαίο κρατικό φορέα κατασκευών», στο πλαίσιο μιας «άλλης οργάνωσης της κοινωνίας»; Εννοεί «ξεπέρασμα» του καπιταλισμού και πέρασμα στον κομμουνισμό (στην πρώτη βαθμίδα του); Τότε γιατί δεν το λέει; Φοβάται μήπως αυτό ακουστεί «ακραίο κομμουνιστικό» στο εκλογικό του ακροατήριο και χάσει ψήφους; Και πώς γίνεται, μια διαδικασία που την κάνει τεχνικά και ο καπιταλισμός (με τους δικούς του όρους) να μετατίθεται σε μια «άλλη οργάνωση της κοινωνίας»; Εκείνο που περιγράφει το στέλεχος του Περισσού δεν είναι παρά ένας καπιταλισμός που κάποιες δραστηριότητες (όπως π.χ. τη διαχείριση των απορριμμάτων ή την κατασκευή των υποδομών) θα τις διεξάγει μέσω κρατικών επιχειρήσεων.

Αυτό το μοντέλο έχει ήδη εφαρμοστεί σε όλες τις καπιταλιστικές χώρες (και στη χώρα μας σ' ένα βαθμό). Και δεν ήταν απαλλαγμένο από καπιταλιστική κερδοσκοπία, αφού καπιταλιστικές επιχειρήσεις έπαιρναν τις υπεργολαβίες (κάπως έτσι παρήχθη ο πολιτικός όρος «διαπλοκή»). Σιγά-σιγά εγκαταλείφθηκε, στο πλαίσιο μιας συντηρητικής ανασυγκρότησης του καπιταλισμού. Το σύστημα πέρασε στις περιβόητες ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα) και στις Συμβάσεις Παραχώρησης (απευθείας παράδοση κρατικών τομέων στους ιδιώτες καπιταλιστές, με συμβάσεις που έχουν διάρκεια δεκαετιών). Και στην αρχική εκδοχή, όμως, και σ' αυτή που εφαρμόζεται σήμερα, δεν έχουμε τίποτ' άλλο εκτός από καπιταλισμό. Καθαρόαιμο καπιταλισμό.

Κι εμείς είμαστε αντίθετοι στις ιδιωτικοποιήσεις, εξηγώντας όμως με σαφήνεια τους λόγους της αντίθεσής μας, που είναι η επιβάρυνση των λαϊκών στρωμάτων για τη χρήση των υπηρεσιών (π.χ. διόδια στους αυτοκινητόδρομους, υψηλότερα δημοτικά τέλη για τα απορρίμματα κτλ.) και η χειροτέρευση των εργασιακών σχέσεων στους συγκεκριμένους τομείς οικονομικής δραστηριότητας, η οποία θα επιδράσει στη χειροτέρευση των εργασιακών σχέσεων γενικά. Ο Περισσός, όμως, από τη μια παίζει με λογάκια όπως «άλλη οργάνωση της κοινωνίας» και από την άλλη επαγγέλλεται προγραμματικά το μοντέλο της καπιταλιστικής διαχείρισης που εφαρμοζόταν πριν από την επέλαση του λεγόμενου νεοφιλελευθερισμού και τη συντηρητική ανασυγκρότηση της οικονομικής λειτουργίας των αστικών κρατών. Μοντέλο το οποίο είχε ιδεολογικοποιήσει η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία. Το έδαφος που εγκατέλειψε η σοσιαλδημοκρατία φιλοδοξεί να καταλάβει ο Περισσός. Αυτό προσπαθεί απεγνωσμένα να το καλύψει, μέσα από μια -συχνά αριστερίστικη ρητορική (δεν είναι τυχαίο ότι έχει υιοθετήσει τον πυρήνα της τροτσκιστικής πολεμικής ενάντια στη στρατηγική και την τακτική του κομμουνιστικού κινήματος και της Διεθνούς κατά τις δεκαετίες που ακολούθησαν την Οκτωβριανή Επανάσταση)- όταν όμως καλούνται να τοποθετηθούν στελέχη του που διαχειρίζονται το αστικό κράτος σε μικροκλίμακα (δήμοι), τότε η διαχειριστική λογική προβάλλει ανάγλυφη, διασκορπίζοντας την αριστερίστικη ρητορική.