Οι "αριστεροί" και ο Μαρξ. Πως να απαντάμε!!

Όλοι σας θα έχετε μιλήσει με κάποιον που σας το παίζει αριστερός, πιθανόν να αισθάνεται αριστερός, δεν ξέρει στην πραγματικότητα τι είναι αριστερός, αλλά λέει ότι είναι αριστερός. Πιθανότατα αυτός θα σας έχει βάλει κάποια ερωτήματα στα οποία καμία λογική απάντηση δεν μπορεί να δοθεί αφού ο συνομιλητής σας έχει ήδη διαμορφώσει τις απόψεις του και δεν σας ακούει. Ή δεν σας καταλαβαίνει. Το χειρότερο είναι όταν ο συνομιλητής σας αναφέρει τη λέξη Μαρξ.
Προφανώς δεν έχει διαβάσει ούτε μια γραμμή από βιβλίο του. Δεν θα τον αναγνώριζε αν τον έβλεπε σε φωτογραφία. Νομίζει ότι είναι Ρώσος συγγενής του Λένιν και στο επάγγελμα καθηγητής πανεπιστημίου. Εδώ μερικές από τις πιο συνηθισμένες ατάκες που θα ακούσετε και διάφοροι τρόποι για να απαντήσετε:

«Εντάξει, κι εγώ συμφωνώ με αυτά που λέει ο Μαρξ στη θεωρία, αλλά στην πράξη δεν εφαρμόζονται»

Εδώ ξεκινάς με μια ειρωνική κολακεία, την οποία δεν θα καταλάβει: «Όπως σίγουρα θα έχεις διαβάσει, ο Μαρξ στα γραπτά του έκανε κυρίως επιστημονική κριτική στον καπιταλισμό. Θέλεις να μου πεις ότι ο καπιταλισμός δεν εφαρμόζεται στην πράξη; Μαζί σου». Εδώ κάπου τον έχεις βάλει να σκέφτεται ότι μπορεί να είπε βλακεία. Αλλά δεν θα τα παρατήσει εύκολα, θα συνεχίσει:

«Μιλάω για την δικαιοσύνη και την ισότητα που λέει ότι πρέπει να είμαστε ίσοι. Κι εγώ αυτό θέλω, αλλά δεν γίνεται στην πραξη».

Μην μπεις στον κόπο να του πεις ότι η ισοπεδωτική ισότητα είναι στην ουσία ανισότητα, ούτε να αναφέρεις το «ο καθένας ανάλογα με τις δυνατότητές του, στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του». Δεν το ‘χει. Κάνε μια απλή ερώτηση: Ωραία, εσύ αφού θέλεις ισότητα και δικαιοσύνη, πιστεύεις ότι μπορείς να τα έχεις αυτά στον καπιταλισμό; Αν ψελλίσει τίποτα για σκανδιναβικό μοντέλο βάλτον να σου το αναλύσει. Θα διαπιστώσεις ότι δεν έχει ιδέα από αυτό, απλά κάπου άκουσε ότι εκεί το επίπεδο διαβίωσης και το κράτος πρόνοιας είναι καλύτερα.

«Ναι, αλλά πες μου μια χώρα που να έχουν εφαρμοστεί»

Εδώ έχεις δύο επιλογές. 
Η πρώτη είναι να κάτσει να αναλύσεις ότι έγιναν προσπάθειες σε πολλές χώρες του κόσμου, με πρωτοποριακά επιτεύγματα, ότι ο λαός προσπάθησε με διάφορους τρόπους να έρθει στην εξουσία, αλλά για πολλούς λόγους αυτό δεν εδραιώθηκε. 
Η δεύτερη, αγαπημένη μου προσωπικά, είναι να τον ρωτήσεις αν ξέρει καμία πόλη-κράτος, αυτοκρατορία ή βασίλειο στην αρχαία εποχή που να είχε καπιταλισμό. Ενδεχομένως να νομίζει ότι τρολλάρεις οπότε ίσως χρειαστεί να εξηγήσεις λίγο ότι η ιστορία δεν είναι στατική μπλα μπλα μπλα.

«Ναι, καλά όλα αυτά στα λόγια, αλλά όπου εφαρμόστηκαν απέτυχαν»

Εύκολη απάντηση: «Μα καλά πριν από λίγο δεν μου είπες ότι δεν έχουν εφαρμοστεί πουθενά;»

«Και αν είναι όλοι ίσοι τότε πως θα γίνεται να παίρνει τα ίδια ο ικανός με τον ανίκανο;»

Και πάλι πρέπει να αποφύγεις την ανάλυση που δεν θα καταλάβει. Μπορείς να το κάνεις με μια απλή ερώτηση: «Δηλαδή στον καπιταλισμό οι ικανοί αμοίβονται; Γιατί εγω μπορώ να σου πω άπειρες περιπτώσεις ικανών που είναι άνεργοι, φτωχοί, αδικημένοι». Του γκρέμισες τον κόσμο με μια απλή κίνηση.

«Ναι ρε εντάξει, ο Μαρξ τα έλεγε αυτά αλλά ο ίδιος ήταν πλούσιος»

Με κάτι τέτοια πάνε να το παίξουν ψαγμένοι. Τον ρωτάς αν έχει διαβάσει καμιά βιογραφία του Μαρξ. Αν σου πει ναι, τότε του απαντάς «ε, τότε θα ξέχασες ότι πουλούσε και τα έπιπλά του για να ζήσει». Αν σου πει όχι, τότε τον ρωτάς να σου πει πού διάβασε ότι ο Μαρξ ήταν πλούσιος. Αν πάει να αποφύγει, επιμένεις. «Πες μου που το διάβασες; Πες μου…»

«Ναι μωρέ, αυτός ήταν άνετος, καθόταν στο γραφείο του και έγραφε φιλοσοφίες. Καμία σχέση με την πραγματική ζωή»

Εδώ του υπενθυμίζεις –γιατί σίγουρα θα ξέρει- ότι ο Μαρξ ζούσε εξόριστος και κυνηγημένος ώσπου κατέφυγε στο Λονδίνο. Ότι ποτέ δεν σταμάτησε να εμπλέκεται ενεργά στην πολιτική. Επίσης του υπενθυμίζεις ότι εργαζόταν ως ανταποκριτής σε διάφορες εφημερίδες. Του χαλάς την εικόνα που είχε για αυτόν, σαν έναν χλιδάνεργο της εποχής του, αλλά δεν πειράζει.

«Ο Μαρξ τα έγραφε σε άλλη εποχή, τώρα αν ζούσε δεν θα έγραφε τα ίδια»

Εδώ του δίνεις δίκιο. Του λες επι λέξει: «συμφωνώ απόλυτα». Και μετά έρχεται το λεκτικό ράπισμα: «Θα έκανε ακόμα πιο συστηματική, πιο ριζοσπαστική και πιο αναλυτική κριτική του καπιταλισμού καθώς θα είχε και την ευκαιρία να μελετήσει ακόμα περισσότερες μορφές εμφάνισης του καπιταλισμού, ακόμα πιο πολλές πτυχές του συγκεκριμένου συστήματος. Του έχεις δώσει δίκιο, δεν θα ανταπαντήσει. Ίσως πιστέψει ότι κάπου σε στρίμωξε.

ΥΓ. Κανένα αφιέρωμα για τον θάνατο του Μαρξ. Πολύ απλά γιατί ο Μαρξ δεν πέθανε. Ζει στους αγώνες όσων ονειρεύονται έναν κόσμο χωρίς εκμετάλλευση. Ζει στα μάτια αυτών που πεθαίνουν για έναν κόσμο στον οποίο η ευτυχία του άλλου θα είναι προϋπόθεση για την δική σου ευτυχία.