Ούτε τετράμηνο ούτε «ανάσα»…. Οι εκβιασμοί των δανειστών συνεχίζονται

του Πάνου Κοσμά

Ανεξαρτήτως του ποιο είναι το περιεχόμενο και πώς αξιολογείται η συμφωνία στο Eurogroup, ένα είναι βέβαιο: πως ούτε εξασφαλίζει κάποιου είδους τετράμηνη «ανακωχή» ούτε αποτελεί κάποιου είδους «ανάσα». Ξεκινώντας τη διαπραγμάτευση με στόχο μια τετράμηνη ή εξάμηνη χρηματο-δοτική «γέφυρα», δηλαδή χρηματοδότηση για το διάστημα της διαπραγμάτευσης για μια συνολική συμφωνία, η κυβέρνηση συμφώνησε τελικά σε μια προγραμματική «γέφυρα» αποδοχής του γενικού πλαισίου του μνημονίου και του μηχανισμού επιτήρησης, χωρίς όμως να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση των αναγκών του ελληνικού Δημοσίου γι' αυτό το τετράμηνο διάστημα!

Η συμφωνία του Eurogroup προβλέπει ότι θα εκταμιευτούν τα 7,2 δισ. ευρώ της τελευταίας δόσης του τρέχοντος μνημονιακού προγράμματος και θα επιστραφούν τα κέρδη των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα που κατέχουν ύψους 1,9 δισ. ευρώ, αλλά όλα αυτά θα γίνουν προς το τέλος της τετράμηνης περιόδου, ύστερα από μια ενδιάμεση πρώτη αξιολόγηση στα τέλη Απριλίου και αφού ολοκληρωθεί με επιτυχία…η τελευταία αξιολόγηση, δηλαδή αφού οι τροϊκανοί «θεσμοί» αποφανθούν ότι η ελληνική κυβέρνηση εξειδίκευσε σύμφωνα με τις διαθέσεις τους, υλοποίησε τη «λίστα μεταρρυθμίσεων» του Βαρουφάκη και απέφυγε τις «μονομερείς ενέργειες». ...

Μέχρι τότε όμως, αρχίζοντας από αυτήν τη βδομάδα και για ολόκληρο το Μάρτιο, το ελληνικό Δημόσιο έχει σημαντικές υποχρεώσεις πληρωμής τόκων και χρεολυσίων συνολικού ύψους 2,28 δισ. ευρώ (επιστροφές στο ΔΝΤ 1,53 δισ. ευρώ συν 750 εκατ. ευρώ τόκοι), ενώ πρέπει να ανανεώσει τρεις εκδόσεις εντόκων γραμματίων συνολικού ύψους 4,6 δισ. ευρώ. Οι υποχρεώσεις του συνεχίζονται και τους επόμενους μήνες, αν και σε χαμηλότερο ύψος, ανεβάζοντας τις συνολικές υποχρεώσεις για το τετράμηνο σε 7,5 δισ. ευρώ περίπου.

Το αποτέλεσμα είναι πως οι εκβιασμοί των δανειστών με όπλο την πρόκληση χρηματοδοτικής ασφυξίας στο ελληνικό Δημόσιο όχι μόνο δεν έχουν κοπάσει, αλλά επανέρχονται δριμύτεροι και έχουν άμεσο ορίζοντα. Ο Σόιμπλε δηλώνει ότι «αν δεν εκπληρώσετε τις υποχρεώσεις σας θα σας αφήσουμε να χρεοκοπήσετε», ο δε Ντράγκι διαμηνύει ότι δεν θα επιτρέψει αύξηση του ορίου έκδοσης εντόκων γραμματίων του Δημοσίου (που θα ήταν μια απλή χρηματοδοτική λύση) και ότι η Ελλάδα δεν θα ενταχτεί στο πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) που αρχίζει στις 9 Μαρτίου.

Με τη συμφωνία του Eurogroup απομακρύνθηκε ο εκβιασμός της άμεσης κατάρρευσης των τραπεζών, αλλά ήρθε πιο κοντά ο εκβιασμός της εξώθησης στη χρεοκοπία. Ο εκβιασμός άλλαξε «έδαφος» χωρίς καν να απομακρυνθεί χρονικά.

Αυτοεπιβαλλόμενη λιτότητα και «μεταρρυθμίσεις»

Καθώς το πρωτογενές πλεόνασμα έχει μειωθεί λόγω μεγάλης πτώσης των δημόσιων εσόδων τον Ιανουάριο και το Φεβρουάριο και τα ρευστά διαθέσιμα του Δημοσίου έχουν επίσης μειωθεί σε χαμηλά επίπεδα για να αντιμετωπίσει τις άμεσες χρηματοδοτικές ανάγκες του Δημοσίου, η κυβέρνηση προχωρεί σε δέσμευση των διαθεσίμων των οργανισμών του ευρύτερου δημόσιου τομέα: από τον ΟΠΕΚΕΠΕ (αγροτικές επιδοτήσεις) μέχρι τα νοσοκομεία. Με τη «λύση» αυτή, πέρα από το γεγονός ότι συνιστά «εθελούσια λιτότητα», η κυβέρνηση δίνει στους δανειστές και στο μνημονιακό μπλοκ ένα ακόμη όπλο εκβιασμού... εναντίον της, καθώς από τη συμφωνία μαζί τους και τη χρηματοδότηση απ' αυτούς εξαρτάται πλέον και η επιστροφή των διαθεσίμων των δημόσιων οργανισμών, δηλαδή η καταβολή των αγροτικών επιδοτήσεων, η χρηματοδότηση των νοσοκομείων κ.λπ. Με λίγα λόγια, έτσι κάνουμε αντικείμενο... διεκδίκησης και τα διαθέσιμα των δημόσιων οργανισμών! Που σημαίνει ότι η αρχική γραμμή («θα χρεοκοπήσει μια χώρα για μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ;»), που υπαινισσόταν ότι αν δεν έχουμε δεν θα πληρώσουμε, εγκαταλείπεται.

Επειδή όμως ούτε με αυτό τον τρόπο μπορούν να καλυφθούν όλες οι χρηματοδοτικές ανάγκες του Δημοσίου, οι δανειστές προσφέρουν και ένα «καρότο». Όπως δήλωσε ο Ντάισελμπλουμ, ίσως ένα μέρος της δόσης να προπληρωθεί το Μάρτιο, αν η κυβέρνηση τηρήσει τις δεσμεύσεις της πρόσφατης συμφωνίας του Eurogroup. Τι σημαίνει αυτό; Αυτά που αποκαλύπτει με τις πληθωρικές δημόσιες εμφανίσεις του ο Γιάνης Βαρουφάκης: ότι την επόμενη Δευτέρα στο Eurogroup η κυβέρνηση θα παρουσιάσει μια πρώτη λίστα με «μεταρρυθμίσεις», ότι τα νομοσχέδια για τα «κόκκινα δάνεια» και τις 100 δόσεις θα τεθούν υπόψη των δανειστών πριν κατατεθούν στη Βουλή (για να μην υπάρξει υπόνοια «μονομέρειας») και ότι θα γίνουν και άλλες κινήσεις «καλής θέλησης» προς την πλευρά των δανειστών (δηλώσεις και πρωτοβουλίες Βαρουφάκη για τις αποκρατικοποιήσεις κ.λπ.).

Επίδειξη «καλής θέλησης»;

Αν επιβεβαιωθεί ότι αυτή είναι η κυβερνητική γραμμή, που παραπέμπει στο «τιμούμε τη συμφωνία» και διαβεβαιώνουμε τους δανειστές και το μνημονιακό μπλοκ για την «καλή μας θέληση» υπερθεματίζοντας για το «πάση θυσία στο ευρώ» (βλέπε δηλώσεις Βαρουφάκη), θα πρόκειται για μια επιλογή χωρίς επιστροφή, προς την πλήρη υποταγή στο μνημονιακό πλαίσιο και την υπογραφή νέου μνημονίου. Θα πρόκειται για μια επιλογή που είναι ενάντια στο πνεύμα της απόφασης της πρόσφατης ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και στις επίσημες δηλώσεις του Αλέξη Τσίπρα και άλλων κεντρικών στελεχών του κόμματος ότι η συμφωνία του Eurogroup δίνει «χρόνο και χώρο» για να ξεκινήσουμε την υλοποίηση των προεκλογικών δεσμεύσεων. Να κινηθούμε δηλαδή στα όρια ή και έξω από τα όρια της συμφωνίας και εκμεταλλευόμενοι την όποια «δημιουργική ασάφεια», με στόχο να συγκροτήσουμε το κοινωνικό μπλοκ και τη διεθνή αλληλεγγύη που θα μας επιτρέψουν τον Ιούνιο να πούμε «όχι» στον εκβιασμό και να προχωρήσουμε στην κατάργηση των μνημονίων.

Μπροστά σε αυτό το κρίσιμο ερώτημα, είναι πλέον πασιφανές ότι ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης κινείται σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση. Με τις «πληθωρικές» του εμφανίσεις στα μίντια, με τις «ρηξικέλευθες» ιδέες» του και με τις εν γένει πρωτοβουλίες του όχι μόνο καταργεί με ρυθμό πολυβόλου τις επίσημες θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ (χρέος, ιδιωτικοποιήσεις), αλλά «καπελώνει» και την ίδια την κυβέρνηση (γραμμή «καλής θέλησης» προς τους δανειστές, δηλώσεις για πάση θυσία στο ευρώ κ.λπ.). Υπάρχουν δύο ενδεχόμενα: είτε κάνει ό,τι κάνει με δική του πρωτοβουλία (οπότε διαμορφώνει όρους για δικό του, φιλελεύθερο πόλο μέσα στην κυβέρνηση) είτε έχει την πολιτική κάλυψη του Αλέξη Τσίπρα (οπότε τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα). Σε κάθε περίπτωση, έχει ήδη, σε διάστημα ενός μήνα, διαμορφώσει ένα πολύ βεβαρημένο «βιογραφικό» και είναι εντελώς ακατάλληλος για να υλοποιήσει τη γραμμή των συλλογικών οργάνων του ΣΥΡΙΖΑ.

Μπροστά στον άμεσο εκβιασμό, η απάντηση πρέπει να είναι «ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος», δηλαδή η στάση πληρωμών στα τοκοχρεολύσια του κρατικού χρέους. Και μπροστά στον συνολικότερο εκβιασμό των δανειστών και τα σχέδια εγκλωβισμού του ΣΥΡΙΖΑ σε σενάρια «οικουμενικής» κυβέρνησης και «εθνικών» συναινέσεων, μόνη λύση είναι η οργανωμένη απειθαρχία σε μια συμφωνία που επιβλήθηκε με το πιστόλι των δανειστών στον κρόταφο.