Για τον αναρχισμό και τις θεωρίες του αυθόρμητου
Σε τι θα μπορούσαμε να συμπυκνώσουμε τα σημαντικότερα στοιχεία του μαρξισμού σ’ αντίθεση με τον αναρχισμό;
α) στο φιλοσοφικό υλισμό και κυρίως στον πρωταρχικό του πυρήνα, που είναι η σχέση της νόησης με το είναι: «H ύλη προηγείται της συνείδησης», αυτή είναι η βασική αλήθεια του υλισμού,
β) στη διαλεκτική, σαν την επιστήμη των γενικών νόμων της κίνησης του εξωτερικού κόσμου και της ανθρώπινης σκέψης,
γ) στην υλιστική αντίληψη της ιστορίας (ιστορικός υλισμός). H ουσία του ιστορικού υλισμού βρίσκεται στο ότι ο οικονομικός παράγοντας αποτελεί το βασικό στοιχείο,
δ) στην ταξική πάλη. «H ιστορία όλων των κοινωνιών είναι ιστορία ταξικών αγώνων»,
ε) στον επαναστατικό και πρωτοποριακό ρόλο της εργατικής τάξης, δηλαδή στην πολιτικοϊστορική διευκρίνηση για τον απελευθερωτικό χαρακτήρα της τάξης,
στ) στην υπεραξία. Στη θεωρία πως οι εργάτες όχι μόνο πωλούν την εργατική τους δύναμη ως εμπόρευμα στους καπιταλιστές, αλλά και πως πληρώνονται ένα μέρος μόνο της ημερήσιας δουλειάς, το άλλο μέρος εργάζονται δωρεάν (απλήρωτη εργασία) δημιουργώντας για τον καπιταλιστή την υπεραξία, πηγή κέρδους, πηγή πλούτου για την καπιταλιστική τάξη,
ζ) στη στρατηγική και τακτική της ταξικής πάλης της εργατικής τάξης. Tο συνδυασμό των άμεσων συμφερόντων της εργατικής τάξης με τα στρατηγικά συμφέροντα, τις συμμαχίες, το ρόλο των συνδικάτων, τη χρησιμοποίηση όλων των επαναστατικών μέσων και μορφών πάλης για την κατάληψη της εξουσίας, την ιστορική πείρα των ταξικών αγώνων στο φως της επικαιρότητας,
η) στο κόμμα. Στη συνειδητή δηλαδή οργάνωση της πρωτοπορίας που χρησιμοποιεί όλα τα παραπάνω στοιχεία όχι για να ερμηνεύσει απλά, αλλά για να αλλάξει τον κόσμο.
Oι αναρχικοί από τον 18ο αιώνα έως σήμερα «δούλεψαν» με βάση όχι τον υλισμό αλλά τον υποκειμενικό ιδεαλισμό και τη μεταφυσική, όταν με εξαίρεση ορισμένες «στιγμές διαύγειας», δεν ξέπεσαν στη συκοφάντηση του σοσιαλισμού με δανεικά από την αστική τάξη επιχειρήματα.
O Λένιν διατύπωσε ως εξής τις διαφορές μαρξισμού και αναρχισμού: «1) Oι μαρξιστές ενώ βάζουν στόχο την πλήρη κατάλυση του κράτους, αναγνωρίζουν ότι αυτό το σκοπό μπορούν να τον επιτύχουν μόνον αφού η σοσιαλιστική επανάσταση εξαφανίσει τις τάξεις και επικρατήσει ο σοσιαλισμός, πράγμα που θα οδηγήσει στο μαρασμό του κράτους. Oι αναρχικοί θέλουν την πλήρη και άμεση κατάργηση του κράτους, χωρίς να κατανοούν με ποιους όρους μπορεί να γίνει αυτό. 2) Oι μαρξιστές πιστεύουν ότι το προλεταριάτο είναι απαραίτητο για να κατακτήσει την πολιτική εξουσία, να καταστρέψει ολοκληρωτικά τον παλιό κρατικό μηχανισμό και να τον αντικαταστήσει με νέο. Oι αναρχικοί απορρίπτουν τη χρησιμότητα της κρατικής εξουσίας που ασκεί το επαναστατικό προλεταριάτο και η επαναστατική δικτατορία. 3) Oι μαρξιστές ζητούν από το προλεταριάτο να προετοιμάζεται για την επανάσταση επωφελούμενο από το υπάρχον κράτος. Oι αναρχικοί το απορρίπτουν».
α) στο φιλοσοφικό υλισμό και κυρίως στον πρωταρχικό του πυρήνα, που είναι η σχέση της νόησης με το είναι: «H ύλη προηγείται της συνείδησης», αυτή είναι η βασική αλήθεια του υλισμού,
β) στη διαλεκτική, σαν την επιστήμη των γενικών νόμων της κίνησης του εξωτερικού κόσμου και της ανθρώπινης σκέψης,
γ) στην υλιστική αντίληψη της ιστορίας (ιστορικός υλισμός). H ουσία του ιστορικού υλισμού βρίσκεται στο ότι ο οικονομικός παράγοντας αποτελεί το βασικό στοιχείο,
δ) στην ταξική πάλη. «H ιστορία όλων των κοινωνιών είναι ιστορία ταξικών αγώνων»,
ε) στον επαναστατικό και πρωτοποριακό ρόλο της εργατικής τάξης, δηλαδή στην πολιτικοϊστορική διευκρίνηση για τον απελευθερωτικό χαρακτήρα της τάξης,
στ) στην υπεραξία. Στη θεωρία πως οι εργάτες όχι μόνο πωλούν την εργατική τους δύναμη ως εμπόρευμα στους καπιταλιστές, αλλά και πως πληρώνονται ένα μέρος μόνο της ημερήσιας δουλειάς, το άλλο μέρος εργάζονται δωρεάν (απλήρωτη εργασία) δημιουργώντας για τον καπιταλιστή την υπεραξία, πηγή κέρδους, πηγή πλούτου για την καπιταλιστική τάξη,
ζ) στη στρατηγική και τακτική της ταξικής πάλης της εργατικής τάξης. Tο συνδυασμό των άμεσων συμφερόντων της εργατικής τάξης με τα στρατηγικά συμφέροντα, τις συμμαχίες, το ρόλο των συνδικάτων, τη χρησιμοποίηση όλων των επαναστατικών μέσων και μορφών πάλης για την κατάληψη της εξουσίας, την ιστορική πείρα των ταξικών αγώνων στο φως της επικαιρότητας,
η) στο κόμμα. Στη συνειδητή δηλαδή οργάνωση της πρωτοπορίας που χρησιμοποιεί όλα τα παραπάνω στοιχεία όχι για να ερμηνεύσει απλά, αλλά για να αλλάξει τον κόσμο.
Oι αναρχικοί από τον 18ο αιώνα έως σήμερα «δούλεψαν» με βάση όχι τον υλισμό αλλά τον υποκειμενικό ιδεαλισμό και τη μεταφυσική, όταν με εξαίρεση ορισμένες «στιγμές διαύγειας», δεν ξέπεσαν στη συκοφάντηση του σοσιαλισμού με δανεικά από την αστική τάξη επιχειρήματα.
O Λένιν διατύπωσε ως εξής τις διαφορές μαρξισμού και αναρχισμού: «1) Oι μαρξιστές ενώ βάζουν στόχο την πλήρη κατάλυση του κράτους, αναγνωρίζουν ότι αυτό το σκοπό μπορούν να τον επιτύχουν μόνον αφού η σοσιαλιστική επανάσταση εξαφανίσει τις τάξεις και επικρατήσει ο σοσιαλισμός, πράγμα που θα οδηγήσει στο μαρασμό του κράτους. Oι αναρχικοί θέλουν την πλήρη και άμεση κατάργηση του κράτους, χωρίς να κατανοούν με ποιους όρους μπορεί να γίνει αυτό. 2) Oι μαρξιστές πιστεύουν ότι το προλεταριάτο είναι απαραίτητο για να κατακτήσει την πολιτική εξουσία, να καταστρέψει ολοκληρωτικά τον παλιό κρατικό μηχανισμό και να τον αντικαταστήσει με νέο. Oι αναρχικοί απορρίπτουν τη χρησιμότητα της κρατικής εξουσίας που ασκεί το επαναστατικό προλεταριάτο και η επαναστατική δικτατορία. 3) Oι μαρξιστές ζητούν από το προλεταριάτο να προετοιμάζεται για την επανάσταση επωφελούμενο από το υπάρχον κράτος. Oι αναρχικοί το απορρίπτουν».
(Μέρος Α- συνεχίζεται)
Σχόλια