Νατοϊκή κάλυψη του ρόλου της Τουρκίας στη Λιβύη και υπόγειες διεργασίες για «διευθετήσεις» σε Αιγαίο – Κύπρο

Κλιμακώνονται, εν μέσω πανδημίας, οι μεθοδεύσεις του ευρωατλαντικού παράγοντα με στόχο τη διευθέτηση ανοικτών ζητημάτων στην Ανατολική Μεσόγειο, με την Τουρκία να διεκδικεί ολοένα και πιο ενισχυμένο ρόλο και μερίδιο στην περιοχή και την κυβέρνηση της ΝΔ να αντιδρά σπασμωδικά αναζητώντας προστασία σε ισχυρούς άσπονδους εταίρους.

Την ώρα που η Αθήνα προσφέρει πρόθυμα βάσεις, πλοία και αεροπλάνα στις κάθε λογής πολεμικές εξορμήσεις των ιμπεριαλιστών, οι πρόσφατες δηλώσεις του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ την «αδειάζουν», στερώντας της και τα στοιχειώδη επιχειρήματα για δήθεν ισχυρή προστατευτική ασπίδα.

Ο Στόλτενμπεργκ καλύπτοντας ανοικτά την τουρκική στρατιωτική εμπλοκή στη Λιβύη, στο πλευρό του Σάρατζ, και ταυτόχρονα κόντρα στην «Ευρωπαϊκή» πρωτοβουλία «Ειρήνη», ξεκαθάρισε πως το εμπάργκο όπλων «δεν σημαίνει ότι η αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση του Φαγέζ αλ Σάρατζ και ο Χάφταρ μπορούν να μπουν στην ίδια εξίσωση. Επομένως, το ΝΑΤΟ είναι έτοιμο να στηρίξει την κυβέρνηση της Τρίπολης». Και για να μην υπάρχει καμιά αμφιβολία για το Νατοϊκό «πράσινο φως» προς την Τουρκία, ξεκαθάρισε ότι «είμαστε 30 χώρες στο ΝΑΤΟ και μπορούμε να έχουμε διάφορες θέσεις σε διαφορετικά θέματα, ωστόσο η Άγκυρα είναι ένας σημαντικός σύμμαχος».

Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών αντέδρασε ψελλίζοντας ότι «οι συγκεκριμένες δηλώσεις …δεν απεδόθησαν ορθώς» και προφανώς δεν εκφράζουν «τις θέσεις της Συμμαχίας …οι οποίες ως γνωστόν υιοθετούνται με ομοφωνία».

Η τοποθέτηση αυτή του Νατοϊκού γραμματέα ήρθε σαν αντιστάθμισμα της 5μερούς τηλεδιάσκεψης των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας – Γαλλίας – Κύπρου – Αιγύπτου – Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, η οποία κατάληξε σε κοινή διακήρυξη που καταγγέλλει τη στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας στη Λιβύη και την καλεί να σταματήσει την υποστήριξη της Τρίπολης με Σύριους μισθοφόρους και να σεβαστεί το εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ. Η Άγκυρα χαρακτήρισε την Κοινή Ανακοίνωση «μία περίπτωση της υποκρισίας μιας ομάδας χωρών που μέσα από τις πολιτικές που ακολουθούν αναζητούν το χάος στην περιφέρεια και την αστάθεια», καταγγέλλοντας ειδικά τη Γαλλία ότι αποσκοπεί στη «δημιουργία ενός τρομοκρατικού κράτους στη Συρία».

Ανάλογα ευχολόγια ενάντια στις τουρκικές παραβιάσεις των χωρικών υδάτων και εναέριου χώρου Ελλάδας και Κύπρου διατύπωσαν σε κοινή δήλωσή τους οι 27 ΥΠΕΞ της ΕΕ καταλήγοντας ότι τα θέματα που σχετίζονται με την οριοθέτηση των οικονομικών ζωνών πρέπει να αντιμετωπιστούν με καλή πίστη μέσω διαλόγου. Ωστόσο αυτήν την κατεύθυνση του «διαλόγου», με τη συνεχή βέβαια επισήμανση του συσχετισμού δυνάμεων, δεν αποκλείει και η Άγκυρα, που επαναλαμβάνει την ετοιμότητά της για «διάλογο πάνω σε ισότιμη βάση». Δηλαδή διεκδικεί ισότιμο μερίδιο σε βάρος της κυριαρχίας των γειτόνων της, στα χνάρια του Ιράκ, της Συρίας και της Λιβύης.
Την ίδια ώρα η Τουρκία προχωρά στο «γκριζάρισμα» του Αιγαίου, επικαλούμενη τη Συνθήκη της Λοζάνης που θέλει να αναθεωρήσει κάνοντας λόγο για παραβίαση εκ μέρους της Ελλάδας του καθεστώτος αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αν. Αιγαίου, όπως αυτό καθορίστηκε το 1923. Πυκνώνει προκλητικά τις υπερπτήσεις πολεμικών αεροπλάνων της πάνω από νησιά του Αν. Αιγαίου, μετατρέποντας σε «διαδικασίες ρουτίνας» τις παραβιάσεις του FIR και του εναέριου χώρου. Καλλιεργεί το εθνικιστικό δηλητήριο πατρονάροντας μη κυβερνητικές δήθεν οργανώσεις (ΜΚΟ) να διεκδικούν χαμένες πατρίδες στην Κρήτη και τα Δωδεκάνησα. Ταυτόχρονα οι ενεργειακοί σχεδιασμοί της Άγκυρας για γεωτρήσεις στην Τουρκολιβυκή ΑΟΖ Νότια της Κρήτης και Ανατολικά της Ρόδου το επόμενο τρίμηνο παραμένουν ενεργοί εγκυμονώντας σοβαρούς κινδύνους ανάφλεξης, παρά την προσωρινή «αποχώρηση» των εταιρειών Exxon Mobil, Eni, Total και λόγω της κατακρήμνισης των τιμών του πετρελαίου.

Στο μεταξύ, ταυτόχρονα με τους λεονταρισμούς και την επίδειξη στρατιωτικής δύναμης, προφανώς σύμφωνα με τις αμερικανονατοϊκές υποδείξεις -και πιέσεις εν μέσω οικονομικής κρίσης-, που αποσκοπούν να «αγκυρώσουν» την Τουρκία στο δυτικό στρατόπεδο, πυκνώνουν οι παρασκηνιακές διεργασίες για την επανεκκίνηση δια­πραγματεύσεων στο Κυπριακό και των λεγόμενων μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης στο Αιγαίο και Κύπρο, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για «δίκαιη» ή επώδυνη μοιρασιά. Αυτό σηματοδοτούν τόσο η πρόσφατη ακύρωση των ναυτικών ασκήσεων Ελλάδας -Καταιγίδα- και Τουρκίας -Mavi Vatan (Γαλάζια Πατρίδα)- αντίστοιχα με τον Έλληνα υπουργό Άμυνας να διαπιστώνει ότι υπάρχουν περιθώρια συνεννόησης με τη γείτονα, και τα διπλωματικά ανοίγματα της Άγκυρας προς την ΕΕ ακόμα και προς το Ισραήλ.

Είναι χαρακτηριστικό το μήνυμα του Τσαβούσογλου προς τις Βρυξέλλες, με αφορμή τη «Μέρα της Ευρώπης», που αναφέρει ότι «την προσεχή περίοδο, τόσο τα κράτη – μέλη όσο και η διεθνής κοινότητα θα χρειαστούν μια πιο ισχυρή ΕΕ, χωρίς αποκλεισμούς». Στο μήνυμά του επισημαίνει: «Με την ένταξή της, η υποψήφια Τουρκία είναι έτοιμη να συνεισφέρει με κάθε τρόπο ώστε η ΕΕ να γίνει ένας σταθερός, υπεύθυνος και με αρχές παγκόσμιος παίκτης» και καταλήγει πως «Η Τουρκία είναι ανοιχτή σε κάθε ειλικρινή και ουσιαστική συνεργασία για το κοινό μας μέλλον».

Την ίδια περίοδο οι ιμπεριαλιστές πυκνώνουν τη στρατιωτική τους παρουσία στη Μεσόγειο. Πέρα από την Ευρωπαϊκή επιχείρηση «EUNAVFOR MED IRΕNΕ» η οποία με πρόσχημα την εφαρμογή του εμπάργκο όπλων στην Λιβύη με τη συμμετοχή πλοίων, αεροπλάνων Γαλλίας, Ιταλίας και Ελλάδας, το Παρίσι προωθεί την «ενίσχυση της διμερούς αμυντικής συνεργασίας» με την Λευκωσία. Οι Υπουργοί Άμυνας Γαλλίας και Κύπρου αποφάσισαν πρόσφατα την «εντονότερη παρουσία του γαλλικού Πολεμικού Ναυτικού στην περιοχή της κυπριακής ΑΟΖ», και επιβεβαίωσαν την «υλοποίηση του προγραμματισμού των δράσεων για το β’ εξάμηνο του 2020, οι οποίες έχουν συμφωνηθεί σε διάφορα επίπεδα και αφορούν και την πραγματοποίηση κοινών στρατιωτικών ασκήσεων».

Σε αντίβαρο της έντονης γαλλικής δραστηριότητας ενισχύονται οι εμπορικοί και πολιτικοί γερμανοτουρκικοί δεσμοί που επέδρασαν και στην απόφαση της Μάλτας να μην συμμετάσχει τελικά στην ευρωπαϊκή επιχείρηση «Ειρήνη». Μαλτέζικα δημοσιεύματα χαρακτήρισαν αυτήν την απόφαση «πράξη εξευμενισμού προς την Τουρκία», μιλώντας για τις ελπίδες της Μάλτας ότι δεν θα γίνει κι εκείνη χώρα υποδοχής χιλιάδων κατατρεγμένων.

Σοβαρά επεισόδια σημειώνονται στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας, σύμφωνα με τον κυπριακό Τύπο, «που σχετίζονται με την πολεμική δραστηριότητα ΗΠΑ και Ρωσίας στη Συρία». Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα καταγράφηκε σε περιοχές που δεσμεύουν οι ρωσικές δυνάμεις για ναυτικές ασκήσεις με πραγματικά πυρά στα όρια εντός του FIR Λευκωσίας και στα όριά του με το FIR της Δαμασκού, «διαδικασία αναχαίτισης δύο αμερικανικών κατασκοπευτικών αεροσκαφών από ρωσικά μαχητικά που απογειώθηκαν από βάσεις στη Συρία». Τα αμερικανικά κατασκοπευτικά απογειώνονται σχεδόν καθημερινά είτε από τη Σούδα στην Κρήτη είτε από τη Σιγκονέλα στην Ιταλία και πραγματοποιούν πτήσεις νότια και νοτιοανατολικά της Κύπρου, με εμφανή στόχο τις δυνάμεις σε στεριά, θάλασσα και αέρα σε σχέση με τις εξελίξεις στη Συρία.