Η διευθύντρια «απολύθηκε», όλα καλά…

«Η συγκεκριμένη κυρία δεν ανήκει πλέον στο δυναμικό της My Market από την Πέμπτη 7 Μαρτίου». Μ' αυτή τη λακωνική δήλωση έκλεισε η καπιταλιστική επιχείρηση την υπόθεση της περιφερειακής της διευθύντριας, που ξεσήκωσε σάλο με τη γνωστή «ντιρεκτίβα» προς τους εργαζόμενους, οι οποίοι εντέλλονταν να χαμογελούν επειδή έχουν δουλειά και πληρώνονται στην ώρα τους, έστω κι αν παίρνουν 300 ευρώ («θυμίζω ότι το 300 σε σχέση με το μηδέν είναι 300% περισσότερο», υπενθύμιζε απειλητικά η «ντιρεκτίβα» της διευθύντριας).

Δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε ότι μια καπιταλιστική επιχείρηση απέλυσε ένα τέτοιο «σκυλί». Το πιθανότερο είναι να την απέσυρε για ένα διάστημα σε άλλο πόστο του ομίλου, μέχρι να κατακαθήσει ο κουρνιαχτός. Είναι η ίδια εταιρία που μόλις ξέσπασε ο θόρυβος μιλούσε για «ατυχές περιστατικό», το οποίο οφείλεται αποκλειστικά σε πρωτοβουλία του συγκεκριμένου στελέχους της, καθότι «τέτοιες κινήσεις δεν συνάδουν με τη φιλοσοφία της εταιρίας». Οι μισθοί των 300 ευρώ προφανώς συνάδουν με την πολιτική της εταιρίας, αφού είναι νόμιμοι (περί της νομιμότητας μπορούν να διαβεβαιώσουν ο ίδιος ο πρωθυπουργός και η υπουργός Εργασίας).

Περίσσεψε και πάλι η υποκρισία στον αστικό κόσμο. Στο πρόσωπο της προκλητικής διευθύντριας βρέθηκε ο βολικός αποδιοπομπαίος τράγος για να ξεπλυθεί το σύστημα. Λες και δεν ξέρουν πως αυτά που έγραψε το εν λόγω μαντρόσκυλο δεν ήταν κάποια παρέκκλιση από τον κανόνα, αλλά ο κανόνας. Ιδιαίτερα στο χώρο του εμπορίου και της εστίασης. Απλά, το μαντρόσκυλο είχε το θράσος να τα γράψει κιόλας, για να δείξει την προθυμία του στ' αφεντικά. Κι απλά δε σκέφτηκε ότι κάποιος εργαζόμενος ή κάποιος ανταγωνιστής θα τα έβγαζε στη φόρα και θα δημιουργούσε «θέμα».

Αλήθεια, όλοι αυτοί που έβγαλαν την υποκριτική τους αγανάκτηση δεν ξέρουν ότι εργαζόμενοι/ες δουλεύουν οχτάωρο και τους ασφαλίζουν για τετράωρο; Δεν ξέρουν ότι άλλοι προσλαμβάνονται για τετράωρο το οποίο στην πράξη γίνεται εξάωρο; Δεν ξέρουν ότι τα αφεντικά χρησιμοποιούν ρουφιάνους που παριστάνουν τους πελάτες για να δουν πόσο βολικός και πρόσχαρος είναι ο εργαζόμενος ακόμα και απέναντι στον πιο δύστροπο πελάτη; Δεν ξέρουν ότι δεν υπάρχουν πλέον ειδικότητες; Οτι η σερβιτόρα γίνεται και καθαρίστρια, μετά το κλείσιμο του μαγαζιού και συνήθως πέραν του ωράριου; Οτι η ταμίας δουλεύει και στην αποθήκη και στο γέμισμα των ραφιών του σούπερ μάρκετ, τις ώρες που η πελατεία είναι λιγότερη; Οτι η εντατικοποίηση της δουλειάς έχει φτάσει σε εφιαλτικά επίπεδα;

Φυσικά και τα ξέρουν όλα. Ακολουθούν όμως μια πάγια τακτική. Οταν σκοτώνεται ένας διανομέας, αρχίζουν τους θρήνους για τα κακόμοιρα τα παιδιά που δουλεύουν κάτω από τις χειρότερες συνθήκες για να μας φέρουν τις πίτσες και τα σουβλάκια στην πόρτα μας. Οταν μοστράρει ένα προκλητικό μαντρόσκυλο σαν το στέλεχος των My Market, τους καταλαμβάνει ιερή αγανάκτηση για την αξιοπρέπεια των εργαζόμενων που πρέπει να αντιμετωπίζονται ως άνθρωποι. Μ' αυτόν τον τρόπο, με το δημοσιογραφικό θόρυβο, με την υποκριτική αγανάκτηση, με την πρόστυχη ευαισθησία, παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους και την οδηγούν σε αβλαβή μονοπάτια, μέχρι να εκτονωθεί εντελώς. Λένε αυτοί όσα θα ήθελε να πει κάθε εργάτης και κάθε εργάτρια. Ετσι, τα υποκείμενα της Ιστορίας (και αντικείμενα της πιο σκληρής εκμετάλλευσης) μετατρέπονται σε ακροατές, τηλεθεατές και αναγνώστες, κουνώντας επιδοκιμαστικά το κεφάλι σε κάθε υποκριτική έκρηξη οργής του άνκορμαν, του σχολιαστή, του ρεπόρτερ. Κι αφού περάσει η περίοδος της οργής και της καταγγελίας (σ' αυτές τις περιπτώσεις κρατάει συνήθως μερικές μέρες), όλα επιστρέφουν στην κανονικότητα. Δηλαδή, στην αποθέωση της εκμετάλλευσης και της αυθαιρεσίας, στο σφετερισμό από τους καπιταλιστές ακόμα και των στοιχειωδέστερων εργατικών δικαιωμάτων, στο γράψιμο της εργατικής νομοθεσίας στα παλαιότερα των υποδημάτων τους.

Είναι κι αυτό σημάδι της πλήρους οργανωτικής διάλυσης του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος. Οταν απουσιάζει η στοιχειώδης δυνατότητα αντίστασης, τότε οι εργάτες μετατρέπονται σε άτομα που προσπαθούν να διατηρήσουν ακόμα και την πιο κακοπληρωμένη θέση εργασίας, σκύβοντας το κεφάλι σε κάθε αυθαιρεσία των καπιταλιστών. Μόνο η ταξική ανασυγκρότηση του κινήματος μπορεί να δημιουργήσει όρους στοιχειώδους έστω αντίστασης στους καθημερινούς σφετερισμούς εργατικών δικαιωμάτων από την καπιταλιστική εργοδοσία. Αυτή η ανασυγκρότηση δεν περνάει μέσα από τα συνέδρια των αστικοποιημένων συνδικάτων, όπου παίζουν μπουνιές το ΠΑΜΕ με τους μπράβους που κουβαλούν οι άλλοι (π.χ. συνέδριο ΟΙΥΕ), αλλά μέσα από την καθημερινή, επίπονη (και κυρίως συνωμοτική) δουλειά με τους συναδέλφους, για ν' αρχίσουν να αισθάνονται και πάλι μέλη μιας συλλογικότητας, που μπορεί να χαράξει την τακτική της, και όχι άτομα καταδικασμένα στην απόγνωση