Προσχέδιο Κρατικού Προϋπολογισμού 2020: Ενα σχέδιο επί χάρτου με σκληρό ταξικό πρόσημο
Τη Δευτέρα κατατέθηκε το Προσχέδιο Κρατικού Προϋπολογισμού 2020, την
Πέμπτη ο Μητσοτάκης είπε πως στα τέλη του χρόνου το πιθανότερο είναι να
μοιράσει και «κοινωνικό μέρισμα» στους αναξιοπαθούντες, το οποίο όμως δεν αναφέρεται στο
Προσχέδιο! Είχε συζητηθεί κατά κόρον το γεγονός ότι στο Προσχέδιο δεν
υπάρχει καμιά πρόβλεψη για το νομοθετημένο από τον Τσίπρα πασχαλινό
επίδομα στους συνταξιούχους (αυτό που οι Τσιπραίοι ονόμασαν «13η
σύνταξη») και ο Μητσοτάκης προσπάθησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις.
Δε θα συζητήσουμε εδώ το αν θα δώσει ή δε θα δώσει «κοινωνικό μέρισμα» και σε ποιους ο Μητσοτάκης. Αυτό που θέλουμε να τονίσουμε είναι ότι για μια ακόμα φορά καταδεικνύεται ότι τα Προσχέδια Προϋπολογισμού (ακόμα και τα τελικά Σχέδια, που ψηφίζονται από τη Βουλή) δεν είναι παρά κωλόχαρτα, τα οποία στην πράξη ποτέ δεν εφαρμόζονται με ακρίβεια. Ακόμα κι αυτά τα κωλόχαρτα, όμως, δείχνουν τις τάσεις στη δημοσιονομική και την κοινωνική πολιτική. Μια ματιά στα βασικά τους μεγέθη και στις μεταβολές τους από χρόνο σε χρόνο αποκαλύπτει το στυγνό ταξικό πρόσωπο της ακολουθούμενης πολιτικής. Απ' αυτή και μόνο την άποψη απαιτείται ο σχολιασμός τους.
Καθώς το ελληνικό κράτος εξακολουθεί να βρίσκεται υπό σκληρή δημοσιονομική επιτροπεία, το μόνο σταθερό μέγεθος σε κάθε Κρατικό Προϋπολογισμό είναι το περιβόητο «πρωτογενές πλεόνασμα». Συμφωνημένο με τους ιμπεριαλιστές δανειστές για μια περίοδο που εκτείνεται μέχρι το 2060, έρχεται να διαμορφώσει όλα τα μεγέθη της δημοσιονομικής πολιτικής. Οπως είναι γνωστό, το «πρωτογενές πλεόνασμα» είναι συμφωνημένο στο 3,5% του ΑΕΠ για κάθε χρόνο μέχρι και το 2022 και στο 2,2% του ΑΕΠ για τα χρόνια από το 2023 μέχρι και το 2060. Μην κάνετε το λάθος να θεωρήσετε ότι μετά το 2022 θα υπάρξει κάποια δημοσιονομική χαλάρωση. Η μείωση του στόχου για το «πρωτογενές πλεόνασμα» έχει να κάνει με την αύξηση των τόκων. Μέχρι το 2022 υπάρχει κάποια περίοδος χάριτος, έτσι που οι ετήσιοι τόκοι για το χρέος να κινούνται γύρω στα 6 με 7 δισ. ευρώ. Γι' αυτό και καθορίστηκε υψηλό «πρωτογενές πλεόνασμα». Από το 2023 λήγει η περίοδος χάριτος, οι ετήσιοι τόκοι αυξάνονται σημαντικά, οπότε αναγκαστικά το «πρωτογενές πλεόνασμα» έπρεπε να μειωθεί (αλλιώς δε θα άντεχε το κράτος). Μ' άλλα λόγια, η δημοσιονομική πολιτική θα είναι εξίσου σκληρή και μετά το 2022.
Προκειμένου να διευκολυνθούν οι κυβερνήσεις να ασκήσουν κοινωνική δημαγωγία, η τρόικα (που ασκεί κυριαρχικό δημοσιονομικό έλεγχο) επιτρέπει να γίνονται διάφορα «μπαλαμούτια» στον Προϋπολογισμό, υπό τον όρο ότι αυτά δεν καταλήγουν σε χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής. Στο Προσχέδιο που κατέθεσε η κυβέρνηση Μητσοτάκη «βγάζει μάτια» η πρόβλεψη για ανάπτυξη 2,8% το 2020. Ιδιες εξωπραγματικές προβλέψεις έκανε και η κυβέρνηση Τσίπρα. Προέβλεπε, για παράδειγμα, ανάπτυξη 2,3% για φέτος. Το πρώτο εξάμηνο έκλεισε με 1,5%. Για να φτάσει η αύξηση του ΑΕΠ το 2% σε ετήσια βάση, όπως προβλέπει στο Προσχέδιο η κυβέρνηση Μητσοτάκη, θα πρέπει το δεύτερο εξάμηνο του 2019 να υπάρχει ανάπτυξη 2,5%. Πόσο εφικτό είν' αυτό; Σύντομα θα το δείξει η… νεκροψία. Την ίδια αξία έχει έχει και το 2,8% που προβλέπουν για το 2020 οι Κούληδες. Τους χρειάζεται η υπερεκτίμηση, προκειμένου να εμφανιστούν αυξημένα τα έσοδα και να μην αναγκαστούν να αρχίσουν από τώρα τις περικοπές.
Ακόμα κι έτσι, όμως, ο Κρατικός Προϋπολογισμός του 2020, όπως παρουσίαζεται στο Προσχέδιο-κωλόχαρτο, είναι ένας ακόμα μνημονιακός προϋπολογισμός. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, μάλιστα, στις παρεμβάσεις που είχε δικαίωμα να κάνει έδειξε ότι είναι αποφασισμένη να κάνει ακόμα πιο αντιλαϊκό τον Προϋπολογισμό. Θυμόμαστε όλοι πως όταν ο Μητσοτάκης παρουσίασε στη ΔΕΘ αυτές τις παρεμβάσεις, απέφυγε να δώσει οποιαδήποτε κοστολόγησή τους. Στο Προσχέδιο, όμως, ήταν αναγκασμένοι να τις κοστολογήσουν. Και ιδού το αποτέλεσμα στον Πίνακα που εμπεριέχεται στο Προσχέδιο.
Οι φοροαπαλλαγές στο κεφάλαιο (φόρος κερδών και φόρος στα διανεμόμενα κέρδη) ξεπερνούν το 50% του συνόλου των παρεμβάσεων. Για το κεφάλαιο και τους κεφαλαιοκράτες μείωση φόρων ύψους 635 εκατ. ευρώ, για τους μισθωτούς και συνταξιούχους μείωση φόρου σημαντικά λιγότερο από 281 εκατ. ευρώ (η μείωση του εισαγωγικού συντελεστή για το πρώτο κλιμάκιο εισοδήματος, μέχρι 10.000 ευρώ, δεν αφορά μόνο μισθωτούς και συνταξιούχους, αλλά και τους κάθε είδους εισοδηματίες, τους καπιταλιστές για τη λεγόμενη επιχειρηματική αμοιβή, τους ελευθεροεπαγγελματίες, γενικά κάθε φορολογούμενο). Οσο για τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών από το δεύτερο εξάμηνο του 2020, είναι ένα ακόμα δώρο στους καπιταλιστές, ενώ για τους εργάτες δε σημαίνει αύξηση μισθού (αυτό είναι το τυράκι στη φάκα), αλλά μείωση συντάξεων, όταν φτάσει η ώρα να συνταξιοδοτηθούν.
Ακόμα κι αν θεωρήσουμε ότι υπάρχουν κάποια μέτρα ελάφρυνσης (αυτά που διαφημίζει η κυβέρνηση και αναφέραμε παραπάνω), την ίδια στιγμή έχουμε παγίδες που θα στείλουν κόσμο στα φορολογικά «πέναλτι» (οριζόντια αύξηση του ορίου αγορών με πλαστικό χρήμα στο 30% του ετήσιου εισοδήματος, προκειμένου μισθωτοί και συνταξιούχοι να κατοχυρώσουν το αφορολόγητο) και νέα «αναμόρφωση» και επέκταση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, που θα αποφέρουν 784 εκατ. ευρώ (αύξηση του ΕΝΦΙΑ, του Τέλους Ακίνητης Περιουσίας και των φόρων μεταβίβασης ακινήτων). Μόνο αυτό το μέτρο θα καλύψει τα 2/3 από τα μέτρα φοροελαφρύνσεων, που όπως είδαμε αφορούν κυρίως το κεφάλαιο. Ετσι, μέσα σ' έναν αντιλαϊκό μνημονιακό προϋπολογισμό θα έχουμε μια ακόμα αναδιανομή εισοδημάτων προς όφελος του κεφαλαίου και σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων.
Δεν τελειώσαμε, όμως. Ο ΦΠΑ, ο κατ' εξοχήν αντιλαϊκός φόρος που τον πληρώνει η μεγάλη καταναλωτική μάζα, τα λαϊκά στρώματα, με κάθε αγορά προϊόντων ή υπηρεσιών, αναμένεται να είναι αυξημένος κατά 500 εκατ. ευρώ! Ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων (πάλι μισθωτοί και συνταξιούχοι είναι η πλειοψηφία που τον πληρώνει) προβλέπεται αυξημένος κατά 290 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων (αυτός που πληρώνουν οι επιχειρήσεις) προβλέπεται μειωμένος κατά 460 εκατ. ευρώ!
Μετά απ' αυτά τα λίγα ενδεικτικά στοιχεία, κάθε παραπέρα σχόλιο καθίσταται περιττό.
Δε θα συζητήσουμε εδώ το αν θα δώσει ή δε θα δώσει «κοινωνικό μέρισμα» και σε ποιους ο Μητσοτάκης. Αυτό που θέλουμε να τονίσουμε είναι ότι για μια ακόμα φορά καταδεικνύεται ότι τα Προσχέδια Προϋπολογισμού (ακόμα και τα τελικά Σχέδια, που ψηφίζονται από τη Βουλή) δεν είναι παρά κωλόχαρτα, τα οποία στην πράξη ποτέ δεν εφαρμόζονται με ακρίβεια. Ακόμα κι αυτά τα κωλόχαρτα, όμως, δείχνουν τις τάσεις στη δημοσιονομική και την κοινωνική πολιτική. Μια ματιά στα βασικά τους μεγέθη και στις μεταβολές τους από χρόνο σε χρόνο αποκαλύπτει το στυγνό ταξικό πρόσωπο της ακολουθούμενης πολιτικής. Απ' αυτή και μόνο την άποψη απαιτείται ο σχολιασμός τους.
Καθώς το ελληνικό κράτος εξακολουθεί να βρίσκεται υπό σκληρή δημοσιονομική επιτροπεία, το μόνο σταθερό μέγεθος σε κάθε Κρατικό Προϋπολογισμό είναι το περιβόητο «πρωτογενές πλεόνασμα». Συμφωνημένο με τους ιμπεριαλιστές δανειστές για μια περίοδο που εκτείνεται μέχρι το 2060, έρχεται να διαμορφώσει όλα τα μεγέθη της δημοσιονομικής πολιτικής. Οπως είναι γνωστό, το «πρωτογενές πλεόνασμα» είναι συμφωνημένο στο 3,5% του ΑΕΠ για κάθε χρόνο μέχρι και το 2022 και στο 2,2% του ΑΕΠ για τα χρόνια από το 2023 μέχρι και το 2060. Μην κάνετε το λάθος να θεωρήσετε ότι μετά το 2022 θα υπάρξει κάποια δημοσιονομική χαλάρωση. Η μείωση του στόχου για το «πρωτογενές πλεόνασμα» έχει να κάνει με την αύξηση των τόκων. Μέχρι το 2022 υπάρχει κάποια περίοδος χάριτος, έτσι που οι ετήσιοι τόκοι για το χρέος να κινούνται γύρω στα 6 με 7 δισ. ευρώ. Γι' αυτό και καθορίστηκε υψηλό «πρωτογενές πλεόνασμα». Από το 2023 λήγει η περίοδος χάριτος, οι ετήσιοι τόκοι αυξάνονται σημαντικά, οπότε αναγκαστικά το «πρωτογενές πλεόνασμα» έπρεπε να μειωθεί (αλλιώς δε θα άντεχε το κράτος). Μ' άλλα λόγια, η δημοσιονομική πολιτική θα είναι εξίσου σκληρή και μετά το 2022.
Προκειμένου να διευκολυνθούν οι κυβερνήσεις να ασκήσουν κοινωνική δημαγωγία, η τρόικα (που ασκεί κυριαρχικό δημοσιονομικό έλεγχο) επιτρέπει να γίνονται διάφορα «μπαλαμούτια» στον Προϋπολογισμό, υπό τον όρο ότι αυτά δεν καταλήγουν σε χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής. Στο Προσχέδιο που κατέθεσε η κυβέρνηση Μητσοτάκη «βγάζει μάτια» η πρόβλεψη για ανάπτυξη 2,8% το 2020. Ιδιες εξωπραγματικές προβλέψεις έκανε και η κυβέρνηση Τσίπρα. Προέβλεπε, για παράδειγμα, ανάπτυξη 2,3% για φέτος. Το πρώτο εξάμηνο έκλεισε με 1,5%. Για να φτάσει η αύξηση του ΑΕΠ το 2% σε ετήσια βάση, όπως προβλέπει στο Προσχέδιο η κυβέρνηση Μητσοτάκη, θα πρέπει το δεύτερο εξάμηνο του 2019 να υπάρχει ανάπτυξη 2,5%. Πόσο εφικτό είν' αυτό; Σύντομα θα το δείξει η… νεκροψία. Την ίδια αξία έχει έχει και το 2,8% που προβλέπουν για το 2020 οι Κούληδες. Τους χρειάζεται η υπερεκτίμηση, προκειμένου να εμφανιστούν αυξημένα τα έσοδα και να μην αναγκαστούν να αρχίσουν από τώρα τις περικοπές.
Ακόμα κι έτσι, όμως, ο Κρατικός Προϋπολογισμός του 2020, όπως παρουσίαζεται στο Προσχέδιο-κωλόχαρτο, είναι ένας ακόμα μνημονιακός προϋπολογισμός. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, μάλιστα, στις παρεμβάσεις που είχε δικαίωμα να κάνει έδειξε ότι είναι αποφασισμένη να κάνει ακόμα πιο αντιλαϊκό τον Προϋπολογισμό. Θυμόμαστε όλοι πως όταν ο Μητσοτάκης παρουσίασε στη ΔΕΘ αυτές τις παρεμβάσεις, απέφυγε να δώσει οποιαδήποτε κοστολόγησή τους. Στο Προσχέδιο, όμως, ήταν αναγκασμένοι να τις κοστολογήσουν. Και ιδού το αποτέλεσμα στον Πίνακα που εμπεριέχεται στο Προσχέδιο.
Οι φοροαπαλλαγές στο κεφάλαιο (φόρος κερδών και φόρος στα διανεμόμενα κέρδη) ξεπερνούν το 50% του συνόλου των παρεμβάσεων. Για το κεφάλαιο και τους κεφαλαιοκράτες μείωση φόρων ύψους 635 εκατ. ευρώ, για τους μισθωτούς και συνταξιούχους μείωση φόρου σημαντικά λιγότερο από 281 εκατ. ευρώ (η μείωση του εισαγωγικού συντελεστή για το πρώτο κλιμάκιο εισοδήματος, μέχρι 10.000 ευρώ, δεν αφορά μόνο μισθωτούς και συνταξιούχους, αλλά και τους κάθε είδους εισοδηματίες, τους καπιταλιστές για τη λεγόμενη επιχειρηματική αμοιβή, τους ελευθεροεπαγγελματίες, γενικά κάθε φορολογούμενο). Οσο για τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών από το δεύτερο εξάμηνο του 2020, είναι ένα ακόμα δώρο στους καπιταλιστές, ενώ για τους εργάτες δε σημαίνει αύξηση μισθού (αυτό είναι το τυράκι στη φάκα), αλλά μείωση συντάξεων, όταν φτάσει η ώρα να συνταξιοδοτηθούν.
Ακόμα κι αν θεωρήσουμε ότι υπάρχουν κάποια μέτρα ελάφρυνσης (αυτά που διαφημίζει η κυβέρνηση και αναφέραμε παραπάνω), την ίδια στιγμή έχουμε παγίδες που θα στείλουν κόσμο στα φορολογικά «πέναλτι» (οριζόντια αύξηση του ορίου αγορών με πλαστικό χρήμα στο 30% του ετήσιου εισοδήματος, προκειμένου μισθωτοί και συνταξιούχοι να κατοχυρώσουν το αφορολόγητο) και νέα «αναμόρφωση» και επέκταση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, που θα αποφέρουν 784 εκατ. ευρώ (αύξηση του ΕΝΦΙΑ, του Τέλους Ακίνητης Περιουσίας και των φόρων μεταβίβασης ακινήτων). Μόνο αυτό το μέτρο θα καλύψει τα 2/3 από τα μέτρα φοροελαφρύνσεων, που όπως είδαμε αφορούν κυρίως το κεφάλαιο. Ετσι, μέσα σ' έναν αντιλαϊκό μνημονιακό προϋπολογισμό θα έχουμε μια ακόμα αναδιανομή εισοδημάτων προς όφελος του κεφαλαίου και σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων.
Δεν τελειώσαμε, όμως. Ο ΦΠΑ, ο κατ' εξοχήν αντιλαϊκός φόρος που τον πληρώνει η μεγάλη καταναλωτική μάζα, τα λαϊκά στρώματα, με κάθε αγορά προϊόντων ή υπηρεσιών, αναμένεται να είναι αυξημένος κατά 500 εκατ. ευρώ! Ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων (πάλι μισθωτοί και συνταξιούχοι είναι η πλειοψηφία που τον πληρώνει) προβλέπεται αυξημένος κατά 290 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων (αυτός που πληρώνουν οι επιχειρήσεις) προβλέπεται μειωμένος κατά 460 εκατ. ευρώ!
Μετά απ' αυτά τα λίγα ενδεικτικά στοιχεία, κάθε παραπέρα σχόλιο καθίσταται περιττό.
Σχόλια