Παιχνίδι εκλογικών σκοπιμοτήτων με την ψήφο των αποδήμων

Το ότι η κυβέρνηση της ΝΔ έσπευσε, από την αρχή της θητείας της, να ανοίξει το θέμα της νομοθέτησης της ψήφου των αποδήμων προχωρώντας ταχύρυθμα τον κύκλο των πολιτικών διαβουλεύσεων με τα άλλα κοινοβουλευτικά κόμματα (συναντήσεις του Κυρ. Μητσοτάκη με τους πολιτικούς αρχηγούς, συνεδρίαση διακομματικής επιτροπής για την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού στο υπουργείο Εσωτερικών) δεν συνδέεται, βέβαια, με μια “αποκατάσταση της αδικίας” που γίνεται στους Έλληνες του εξωτερικού, όπως ισχυρίστηκε δημαγωγικά ο Κυρ. Μητσοτάκης, άλλα με άλλους όχι και τόσο κρυφούς υπολογισμούς που έχει κάνει το κόμμα της ΝΔ για να διατηρήσει και μελλοντικά την πολιτική κυριαρχία του.
Καθώς μπροστά υπάρχει η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας, με ενδεχόμενες εκλογικές παρενέργειες που θα μπορούσε να φέρει, η πραγματοποίηση των επόμενων βουλευτικών εκλογών με το σύστημα απλής αναλογικής που ψήφισε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο δυσκολεύει την εκλογή αυτοδύναμης κυβέρνησης με πιθανότερη συνέπεια να υπάρξει διενέργεια πρόωρων δεύτερων βουλευτικών εκλογών με νέο εκλογικό νόμο (που θα φέρει προς ψήφιση, επίσης σύντομα η κυβέρνηση της ΝΔ, όπως έχει αναγγείλει από τον Σεπτέμβριο), ο Κυρ. Μητσοτάκης φροντίζει να διαμορφώσει έγκαιρα εκλογικούς συσχετισμούς που θα ευνοήσουν περισσότερο το κόμμα του. Σε αυτή την επιδίωξη οφείλεται, ουσιαστικά, η γρήγορη ανακίνηση του θέματος της ψήφισης του νόμου για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος των αποδήμων Ελλήνων.
Η πρόβλεψη για την “άσκηση του εκλογικού δικαιώματος υπό των εκτός της Επικρατείας ευρισκόμενων εκλογέων” με νόμο έχει θεσπιστεί από το Σύνταγμα του 1975 (άρθρο 51). Με τη Συνταγματική αναθεώρηση του 2001 ορίστηκε πως ο νόμος αυτός θα πρέπει να ψηφισθεί “με πλειοψηφία δύο τρίτων του όλου αριθμού των βουλευτών” (με τουλάχιστον, δηλαδή, 200 ψήφους στη σημερινή Βουλή) και ότι δεν αποτελεί κώλυμα να ασκείται από του απόδημους το εκλογικό δικαίωμα “με επιστολική ψήφο ή άλλο πρόσφορο μέσο”.

★★★

Ο νόμος που προέβλεπε το Σύνταγμα για το εκλογικό δικαίωμα των αποδήμων δεν προχώρησε όλα τα προηγούμενα χρόνια, προφανώς και γιατί η θέσπισή του συνεπάγεται αλλαγή του εκλογικού σώματος με επιπτώσεις στους κοινοβουλευτικούς πολιτικούς συσχετισμούς, επιπτώσεις που προσκρούουν στους κομματικούς ανταγωνισμούς.
Στη θέσπιση του νόμου εμπλέκονται μια σειρά ζητήματα με άμεση σημασία στη διαμόρφωση εκλογικών αποτελεσμάτων. Όπως:
-Το ζήτημα ποιος από τους απόδημους θα έχει δικαίωμα ψήφου: Οποιοσδήποτε είναι στο εξωτερικό και είναι στους εκλογικούς καταλόγους ανεξάρτητα πόσα χρόνια είναι απόδημος και αν είναι πρώτης ή δεύτερης ή και τρίτης γενιάς μετανάστης; Αυτό θα έχει σοβαρή επίδραση στη διαμόρφωση του μεγέθους του εκλογικού σώματος.
-Το ζήτημα πώς εκπροσωπούνται οι εκλογείς του εξωτερικού: Με βουλευτές των εκλογικών περιφερειών στην Ελλάδα όπου είναι εγγεγραμμένοι, με βουλευτές εκλογικών περιφερειών εξωτερικού, με βουλευτές Επικρατείας;
-Το ζήτημα πώς θα ψηφίζουν οι απόδημοι. Με επιστολική ψήφο ή σε εκλογικά τμήματα στην χώρα διαμονής τους στο εξωτερικό;
-Το ζήτημα πώς υπολογίζεται η ψήφος των αποδήμων στο τελικό εκλογικό αποτέλεσμα. Προσμετράται με τον ίδιο τρόπο όπως οι ψήφοι των διαμενόντων στην Ελλάδα ή γίνεται διαφοροποίηση τους;
Η υπόσχεση του Κυρ. Μητσοτάκη σε ομογενείς πως όσοι έχουν ελληνική ιθαγένεια θα έχουν δικαίωμα ψήφου με επιστολική ψήφο ξεσήκωσε ισχυρές αντιδράσεις, καθώς ελληνική ιθαγένεια έχει ή μπορεί να διεκδικήσει μεγάλος αριθμός πολιτών ελληνικής καταγωγής, με δεδομένο οτι ισχύει στο ελληνικό δίκαιο το λεγόμενο και “δίκαιο του αίματος”, ότι, δηλαδή, την ελληνική ιθαγένεια μπορεί να αποκτήσει όποιος έχει ένα τουλάχιστον γονέα με ελληνική ιθαγένεια. Αυτό θα επιφέρει μια εκτεταμένη διόγκωση του εκλογικού σώματος.
Η ΝΔ με αυτές τις προτάσεις της, που τις προβάλλει ως “διευκόλυνση” των Ελλήνων του εξωτερικού είναι εμφανές ότι αποβλέπει σε αλλαγή της σύνθεσης του εκλογικού σώματος. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατηγορεί ότι η ΝΔ θέλει να επωφεληθεί από τις ομογενειακές κοινότητες των ΗΠΑ και της Αυστραλίας και να εκμεταλλευθεί την εκεί επιρροή της Εκκλησίας για να ενισχύσει τα εκλογικά ποσοστά της. Η δήλωση του εκπρόσωπου του ΣΥΡΙΖΑ στη συνεδρίαση της διακομματικής επιτροπής για την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού ότι “το εκλογικό σώμα είναι αυτό που έχει το δικαίωμα να αλλάζει την κυβέρνηση και όχι η κυβέρνηση αυτή να έχει το δικαίωμα να αλλάζει το εκλογικό σώμα” είναι αρκετά εύγλωττη για το ποιο είναι το περιεχόμενο της κομματικής αντιπαράθεσης όσον αφορά τη νομοθέτηση της άσκησης του εκλογικού δικαιώματος των αποδήμων.

★★★

Γύρω από τα παραπάνω επίμαχα ζητήματα που άπτονται αυτής της νομοθέτησης αρθρώνονται και οι προτάσεις που έχουν διατυπώσει τα κοινοβουλευτικά κόμματα. Το ΚΙΝΑΛ μετά τη συνάντηση της Φ. Γεννηματά με τον Κυρ. Μητσοτάκη εμφανίζεται να συγκλίνει στα ουσιαστικά σημεία με την κυβερνητική πρόταση. Ο Κυρ. Βελόπουλος της “Ελληνικής λύσης” με ρατσιστικό τόνο δήλωσε ότι “συμφωνεί επί της αρχής”. Ο Γ. Βαρουφάκης του Μέρα25 δήλωσε πως στο διάλογο για την ψήφο των αποδήμων “εμείς δεν πάμε με κόκκινες γραμμές αλλά με διάθεση συνεργασίας”. Ενώ το ΚΚΕ έθεσε τους όρους του για την άσκηση του δικαιώματος της ψήφου των αποδήμων και δήλωσε πως “η οριστική στάση του θα καθοριστεί από το πώς θα έρθει το νομοσχέδιο”.
Είναι εμφανής η επικοινωνιακή προσπάθεια της κυβέρνησης να δείξει πως μετά τον πρώτο κύκλο συζητήσεων επήλθε “μια συναίνεση όλων πλην ΣΥΡΙΖΑ” και ότι “απομονώθηκε” το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ο Κυρ. Μητσοτάκης παρουσιάζεται από τη μια να θέτει ως “κόκκινη γραμμή” το ζήτημα του πώς θα προσμετράται η ψήφος των αποδήμων στο τελικό εκλογικό αποτέλεσμα, ζήτημα όπου εμφανίζεται μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ να διαφωνεί. Από την άλλη πλευρά, παρουσιάζεται σαν “διαλλακτικός” για να συζητήσει όρους που θέτουν τα άλλα κόμματα, συμπεριλαμβανόμενου και του ΚΚΕ καθώς οι ψήφοι του ΚΙΝΑΛ και της “Ελληνικής λύσης” δεν επαρκούν στη ΝΔ (ΝΔ, ΚΙΝΑΛ, “Ελληνική λύση” έχουν αθροιστικά 199 ψήφους στη Βουλή).
Δεν κρύβεται η έγνοια της ΝΔ να συγκεντρώσει, έστω και με επιμέρους υποχωρήσεις, τις 200 ψήφους που απαιτεί ο νόμος για την ψήφο των αποδήμων. Προφανώς, γιατί εκτιμά, ότι και με μικρή υποχώρηση σε όρους άσκησης του εκλογικού δικαιώματος των αποδήμων θα έχει εκλογικό όφελος από την ψήφο τους, ενώ επιπλέον θα επιφέρει μια “απομόνωση” του ΣΥΡΙΖΑ και μέσα από την επίτευξη μιας συναίνεσης με τα μικρότερα κόμματα για την ψήφο των αποδήμων θα οικοδομήσει και προϋποθέσεις για συναίνεση στην εκλογή του Πρόεδρου της Δημοκρατίας, που θα γίνει μετά από λίγους μήνες. Δεν είναι τυχαίο ότι στη συνάντησή του με τη Φ. Γεννηματά για το θέμα των αποδήμων ο Κυρ. Μητσοτάκης συζήτησε και το θέμα της επερχόμενης εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας.
Είναι ολοφάνερο πως η κυβερνητική πρωτοβουλία για να ψηφισθεί νόμος για την ψήφο των αποδήμων δεν έχει διόλου να κάνει με “ευαισθησία” για την άσκηση ενός δημοκρατικού δικαιώματος που οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ αρνήθηκαν 44 χρόνια τώρα αλλά με την σκοπιμότητα της ΝΔ που βλέπει ότι τώρα μέσα από την “κατάλληλη” νομοθέτηση θα καταφέρει να διατηρήσει και να ενισχύσει την εκλογική πρωτοκαθεδρία της και την παραμονή της στην κυβερνητική εξουσία σε βάθος χρόνου.