BREXIT Τελευταίο (;) επεισόδιο ενός κουραστικού σίριαλ με παγκόσμιες επιπτώσεις

Λευκός καπνός για συμφωνία σχετικά με το Brexit βγήκε στη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 17 Οκτωβρίου, με τη συμμετοχή του πρωθυπουργού της Βρετανίας Μπ. Τζόνσον. Οι 27 ηγέτες στήριξαν ομόφωνα τη συμφωνία που παρουσίασε ο Τζόνσον μαζί με τον πρόεδρο της Κομισιόν Γιούνκερ.

Είχαν προηγηθεί μαραθώνιες διαβουλεύσεις (βλ. παζάρια και εκβιασμοί) τόσο στις Βρυξέλες όσο και στο Λονδίνο, οι οποίες πολλές φορές έφθασαν στο σημείο να καταρρεύσουν, υπό το φόβο του άτακτου Brexit στις 31 Οκτωβρίου.

Βέβαια δεν είναι η πρώτη φορά που Ηνωμένο Βασίλειο και Ε.Ε. καταλήγουν σε μια συμφωνία για το Brexit αφού και η προηγούμενη Συντηρητική πρωθυπουργός Τ. Μέι είχε συμφωνήσει σε δεσμευτικό κείμενο, το οποίο όμως είχε απορριφθεί τρεις φορές από το κοινοβούλιο, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί σε παραίτηση και να αντικατασταθεί από τον Μπ. Τζόνσον.

Με δεδομένη την πολιτική κατάσταση στη Βρετανία μόνο σίγουρη δεν μπορεί να θεωρείται η έγκριση και αυτής της συμφωνίας από τους Βρετανούς βουλευτές.

Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει μέχρι τώρα γνωστά, τα βασικά σημεία της συμφωνίας, τα οποία αφορούν κυρίως το ακανθώδες θέμα των σχέσεων μεταξύ Ιρλανδίας και Βόρειας Ιρλανδίας στη μετά Brexit εποχή, είναι:

1. Οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί θα συνεχίσουν να ισχύουν για τα προϊόντα στη Βόρεια Ιρλανδία. Αυτό σημαίνει ελέγχους στα σύνορα.
2. Η Βόρεια Ιρλανδία θα παραμείνει τελωνειακά στο Ηνωμένο Βασίλειο. Επομένως θα επωφελείται από την εμπορική πολιτική του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά θα παραμείνει σημείο εισόδου για την ενιαία αγορά. Έτσι, οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου θα επιβάλλουν δασμούς σε τρίτες χώρες, εφόσον τα προϊόντα που εισέρχονται στη Βόρεια Ιρλανδία δεν κινδυνεύουν να εισαχθούν στην ενιαία αγορά, δηλαδή δεν θα μεταφέρονται στη Δημοκρατία της Ιρλανδία που ανήκει στην Ε.Ε. Σε διαφορετική περίπτωση θα επιβάλλονται δασμοί της Ε.Ε.
3. Ως προς τον ΦΠΑ το σχέδιο προβλέπει ότι θα διατηρηθεί η ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς, με τον παράλληλο σεβασμό των επιθυμιών του Ηνωμένου Βασιλείου για την ψηφιακή αγορά.
4. Τέλος, θα υπάρχει μηχανισμός συγκατάθεσης της Βόρειας Ιρλανδίας. Τέσσερα χρόνια μετά την εφαρμογή των διευθετήσεων, το κοινοβούλιο της Βόρειας Ιρλανδίας θα αποφασίσει με απλή πλειοψηφία αν θα παραμείνουν οι ρυθμίσεις αυτές. Η μεταβατική περίοδος θα διαρκέσει μέχρι το τέλος του 2020, αλλά μπορεί να παραταθεί για άλλο ένα ή δύο χρόνια, εάν υπάρξει κοινή συμφωνία.
   Ο επικεφαλής Ευρωπαίος διαπραγματευτής για το Brexit Μισέλ Μπαρνιέ δήλωσε πως οι διαπραγματεύσεις ήταν “κατά καιρούς δύσκολες” και ότι η θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταρτίστηκε από “κοινού και ήταν ενιαία”.
   Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον εξέφρασε την πεποίθηση ότι “αυτή η συμφωνία είναι μια πολύ καλή συμφωνία για την Ε.Ε. και το Ηνωμένο Βασίλειο. Είναι μια λογική, δίκαιη έκβαση…το Ηνωμένο Βασίλειο αποχωρεί ολόκληρο και πλήρες στις 31 Οκτωβρίου”. Με το βλέμμα στην σαββατιάτικη κρίσιμη ψηφοφορία στο κοινοβούλιο δήλωσε πως “πραγματικά ελπίζω τώρα…ότι οι συνάδελφοί μου βουλευτές στο Ουεστμίνστερ θα ενωθούν για να περάσουν αυτή τη συμφωνία”.

★★★

Στο Λονδίνο στρέφονται πλέον όλα τα βλέμματα, καθώς το βρετανικό κοινοβούλιο καλείται να εγκρίνει ή να απορρίψει τη συμφωνία που επετεύχθη για το Brexit. Σε περίπτωση θετικής έκβασης για το Βρετανό πρωθυπουργό, στη συνέχεια θα πρέπει να εγκριθεί όποιο εφαρμοστικό νομοσχέδιο απαιτείται, πριν τις 31 Οκτωβρίου.

Ο κυβερνητικός σχεδιασμός για τη συνεδρίαση του Σαββάτου είναι να κάνει ο πρωθυπουργός μια δήλωση στο Κοινοβούλιο για την έκβαση των διαπραγματεύσεων στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και στη συνέχεια οι βουλευτές να συζητήσουν και να ψηφίσουν είτε για την έγκριση μιας συμφωνίας είτε για την έγκριση μιας εξόδου χωρίς συμφωνία, σε μια διαδικασία που θα διαρκέσει 90 λεπτά.

Άρα τα δύσκολα είναι ακόμη μπροστά για τον Βρετανό πρωθυπουργό, καθώς ήδη το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα της Βόρειας Ιρλανδίας (DUP), που στηρίζει την κυβέρνηση, το Εργατικό Κόμμα και το Εθνικό Κόμμα της Σκωτίας (SNP) απορρίπτουν τη νέα συμφωνία για το Brexit.

Από τη μεριά του ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος Τζέρεμι Κόρμπιν δήλωσε πως η συμφωνία “που ξεπουλά τα πάντα, δεν θα ενώσει την χώρα και πρέπει να απορριφθεί. Ο καλύτερος τρόπος για την επίλυση του Brexit είναι να δοθεί στον πληθυσμό ο τελευταίος λόγος μέσω της λαϊκής ψήφου”. Ο Κόρμπιν αναμένεται να ταχθεί υπέρ της διεξαγωγής δεύτερου δημοψηφίσματος στη Βρετανία για να επικυρωθεί η νέα συμφωνία. Στη συνέχεια αναφέρθηκε σε επιμέρους ζητήματα της συμφωνίας, στοχεύοντας για άλλη μία φορά προς την αμερικάνικη πλευρά, λέγοντας πως οι προτάσεις θέτουν σε κίνδυνο την “ασφάλεια των τροφίμων, την περικοπή περιβαλλοντικών στάνταρ και των δικαιωμάτων των εργαζομένων και την έκθεση του συστήματος υγείας στον κίνδυνο να καταληφθεί από αμερικανικές ιδιωτικές εταιρίες”.