Απολιγνιτοποίηση: Πιο βαθιά η ενεργειακή εξάρτηση

Τον (κάθε άλλο παρά μακρινό) Ιούνη του 2005, το ΤΕΕ οργάνωσε διημερίδα με θέμα «Λιγνίτης και φυσικό αέριο στην ηλεκτροπαραγωγή της χώρας». Μολονότι η εισήγηση αποδεχόταν την πολιτική της ΕΕ για την «απελευθέρωση» της παραγωγής ηλεκτρενέργειας και τη χρήση φυσικού αερίου, τόνιζε ότι «η Εθνική Ενεργειακή Πολιτική επιβάλλει την κατά προτεραιότητα συνέχιση στην αξιοποίηση των εγχώριων ορυκτών ενεργειακών πόρων». Του λιγνίτη δηλαδή.

Μερικά χρόνια πίσω, στις 20 Γενάρη του 1999, η διοίκηση της ΔΕΗ σε ανακοίνωσή της καμάρωνε για την επίτευξη ρεκόρ στην εξόρυξη λιγνίτη, μετά από 46 χρόνια λειτουργίας των ορυχείων στις περιοχές Αλιβερίου, Πτολεμαΐδας-Αμυνταίου και Μεγαλόπολης. Σημείωνε ότι η η Ελλάδα κατέχει τη δεύτερη θέση στην ΕΕ και την τρίτη σε όλη την Ευρώπη, με παραγωγή περίπου 60 εκατομμύρια τόνους το χρόνο και ενημέρωνε ότι   τα αποθέματα λιγνίτη στην Ελλάδα - που αποτελεί τον πιο σημαντικό εθνικό πόρο που εξασφαλίζει στη χώρα μας ενεργειακή αυτονομία και εξοικονόμηση πολύτιμου συναλλάγματος - επαρκούν για ακόμη 50 χρόνια (η ανακοίνωση αναφερόταν στα υπό εκμετάλλευση αποθέματα που δεν ξεπερνούσαν το 25% του συνόλου των υπαρχόντων αποθεμάτων). Κατέληγε, δε, πως στο πλαίσιο της αναπτυξιακής πολιτικής της ΔΕΗ εντάσσεται η αξιοποίηση και άλλων λιγνιτικών κοιτασμάτων παράλληλα με την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων.

Το 2008 η Κομισιόν έστειλε τελεσίγραφο στην ελληνική κυβέρνηση, απαιτώντας να «απελευθερώσει» την εξόρυξη λιγνίτη, δίνοντας πρόσβαση στα κοιτάσματα και σε ιδιώτες.

Το 2010 ξέσπασε σάλος, όταν κυκλοφόρησε η είδηση ότι η «οικολόγα» υπουργός του Γιωργάκη, Τίνα Μπιρμπίλη, ετοιμαζόταν να δώσει την εκμετάλλευση των λιγνιτικών κοιτασμάτων της Ελασσώνας σε ιδιώτες.

Το 2016, η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ συμφώνησε με την τρόικα, αντί της πώλησης της «μικρής ΔΕΗ», που είχε αποφασιστεί επί Σαμαρά, να πουλήσει σε ιδιώτες τέσσερις λιγνιτικές μονάδες (δύο στη Φλώρινα και δύο στη Μεγαλόπολη).

Και «ξαφνικά», εδώ και δυο μήνες ζούμε στον αστερισμό της απολιγνιτοποίησης. Ο Χατζηδάκης έκανε την ιδεολογική προετοιμασία με καθημερινά ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά σόου, στα οποία διακήρυσσε με το γνωστό ύφος του ιεροκήρυκα: «Μας συμφέρει να κλείσουμε τις λιγνιτικές μονάδες και να πληρώνουμε τους εργαζόμενους για να κάθονται, παρά να τις λειτουργούμε». Ακολούθησε ο Μητσοτάκης από το βήμα της διάσκεψης για το κλίμα που οργάνωσε ο ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της πρόσφατης γενικής συνέλευσής του: πλήρης απολιγνιτοποίηση μέχρι το 2028! Στο υπουργικό συμβούλιο της περασμένης Δευτέρας, εγκρίθηκε Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, με την οποία «συστήνεται η Διυπουργική Επιτροπή που θα εκπονήσει το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) που θα πρέπει να ολοκληρωθεί το αμέσως επόμενο διάστημα,  ώστε να υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέχρι το τέλος του έτους. Το νέο ΕΣΕΚ θα ενσωματώνει –μεταξύ άλλων- και τις δεσμεύσεις που ανέλαβε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την πρόσφατη Σύνοδο του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή». Σύμφωνα με τον υφυπουργό Θωμά (ο οποίος από το άδυτο  της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Κομισιόν μετακόμισε στο Μαξίμου με συγκεκριμένη αποστολή), «η  δίκαιη απολιγνιτοποίηση της χώρας υπό το πρίσμα των νέων δεδομένων που δημιουργεί η αύξηση των δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων CO2, η αξιοποίηση του εγχώριου δυναμικού των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, η ουσιαστική βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και η επίτευξη εξοικονόμησης ενέργειας θα αποτελέσουν τους κύριους ενεργειακούς πυλώνες του ΕΣΕΚ».

Τι έγινε και εκεί που στου λιγνίτη την ποδιά σφάζονταν παλικάρια, ξαφνικά φτάνουμε στο στόχο της εγκατάλειψης της λιγνιτικής παραγωγής μέσα σε ελάχιστα χρόνια; Με τι θα αντικατασταθεί αυτό το τεράστιο παραγωγικό δυναμικό, που στηρίζεται σε μια φτηνή ενεργειακή πρώτη ύλη, με τεράστια αποθέματα στη χώρα μας;

Τα περί περιβαλλοντικής ευαισθησίας είναι προκλητική πρόφαση. Αυτοί ετοιμάζονται να ανασκάψουν το Ιόνιο, την Ηπειρο, την Αιτωλοακαρνανία, προκαλώντας μια τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή, για αβέβαια αποτελέσματα. Αυτοί προκαλούν τεράστια δασική και περιβαλλοντική καταστροφή για να φτιάξουν πάρκα με ανεμογεννήτριες σε όλα τα βουνά της χώρας, καταστρέφοντας ακόμα και περιοχές μεγάλου φυσικού κάλλους. Και να τελειώνει το παραμυθάκι με τις ΑΠΕ. Αυτές είναι μόνο για να κονομάνε διάφοροι επιτήδειοι, απομυζώντας κρατικές επιδοτήσεις, καθώς και τα μονοπώλια που πωλούν τον εξοπλισμό. Στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας δεν μπορούν να προσφέρουν παρά ένα ασήμαντο ποσοστό. Ασε που εξαρτώνται από συγκυριακούς παράγοντες (ηλιοφάνεια, άνεμοι) και δεν μπορούν να προσφέρουν τίποτα στην απαραίτητη ευστάθεια του συστήματος.

Ο λιγνίτης, ο εθνικός αυτός πλούτος, θα αντικατασταθεί από φυσικό αέριο και πετρέλαιο (και από εισαγωγές ηλεκτρενέργειας από τρίτες χώρες). Η απολιγνιτοποίηση είναι ένα ακόμα έγκλημα κατά της ανεξαρτησίας της χώρας μας, υπαγορευμένο στην παρασιτική και κομπραδόρικη ελληνική αστική τάξη από το μονοπωλιακό κεφάλαιο και τα ιμπεριαλιστικά κράτη που στηρίζουν τα συμφέροντά του. Η επιστημονική κοινότητα (και όχι τα λαμόγια του «περιβαλλοντισμού») έχει αποφανθεί ότι η εκμετάλλευση του λιγνίτη μπορεί να αντιστοιχηθεί με την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας. Οι παλιές μονάδες μπορούν να αντικατασταθούν με νέες, αντιρρυπαντικής τεχνολογίας και η εξόρυξη μπορεί να γίνει με όρους αποκατάστασης του περιβάλλοντος χώρου.