ΣΥΜΦΩΝΗΜΕΝΟ ΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ-4 Συζητούν τις λεπτομέρειες
Οταν πριν το τελευταίο Eurogroup, o Tσακαλώτος με τον Χουλιαράκη
συσκέπτονταν με τους εκπροσώπους των ιμπεριαλιστών δανειστών και
έκλειναν συμφωνία για την επιστροφή της τρόικας στην Αθήνα (η οποία
απλώς ανακοινώθηκε στο Eurogroup), ήταν δεδομένο ότι επικύρωσαν τη
συμφωνία για επέκταση του τρίτου Μνημόνιου μετά το 2018 (αυτό
προβλεπόταν στο ίδιο το Μνημόνιο και επαναβεβαιώθηκε στα Eurogroup της
25ης Μάρτη και της 6ης Δεκέμβρη του 2016) και συμφώνησαν και στην
προ-νομοθέτηση μέτρων, μεταξύ των οποίων η μείωση του αφορολόγητου και
το πετσόκομμα των συντάξεων (με μηδενισμό της λεγόμενης «προσωπικής
διαφοράς»).
Τι μένει να καθοριστεί στον εν εξελίξει ή και σε έναν επόμενο γύρο συζητήσεων με την τρόικα; Δεν είμαστε καθόλου βέβαιοι ότι όλα όσα δηλώνονται «ατύπως» από τους υπουργούς και όσα διαρρέουν, είτε από την πλευρά της κυβέρνησης είτε από την πλευρά των ιμπεριαλιστών δανειστών (στην Αθήνα και στις Βρυξέλλες), ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Τα μόνα για τα οποία είμαστε βέβαιοι είναι, πρώτον, ότι δε γίνεται καμιά σκληρή διαπραγμάτευση (τι σκληρή διαπραγμάτευση να κάνουν κάποιοι που έχουν ήδη συμφωνήσει ότι θέλουν πάση θυσία συμφωνία;) και, δεύτερον, ότι εκείνο που πρωτίστως ενδιαφέρει τη συγκυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ είναι ο τρόπος που θα σερβίρει το τέταρτο Μνημόνιο στον ελληνικό λαό (την κοινοβουλευτική της ομάδα μάλλον δεν την φοβάται).
Δε θα σπεύσουμε, λοιπόν, να κάνουμε πρόβλεψη για την τελική «σούμα» που θα προκύψει, όπως δεν το κάναμε ποτέ σε αντίστοιχες περιστάσεις. Οταν τη μια μέρα κυβερνητικά στελέχη διαρρέουν πως οι δανειστές -με αιχμή του ΔΝΤ- ζητούν πετσόκομμα των συντάξεων από το 2018 και την άλλη μέρα βγαίνει ο Τζανακόπουλος και δηλώνει ότι δεν υπάρχει απολύτως καμία συζήτηση για εφαρμογή μέτρων από το 2018, πρέπει να είναι κάποιος πολιτικά αφελής για να πάρει τοις μετρητοίς είτε το ένα είτε το άλλο.
Οπως, επίσης, δε θα πάρουμε τοις μετρητοίς τα περιβόητα «αντίμετρα», που αποτελούν τη νέα καραμέλα της προπαγάνδας των Τσιπραίων. Είναι τόσο κακοσχεδιασμένη αυτή η προπαγάνδα και τέτοιο το χάσμα που χωρίζει (ως προς τη διαμόρφωση αυτής της προπαγάνδας) από τη μια το οικονομικό επιτελείο και από την άλλη του Μαξίμου, που οι ίδιες οι αντιφάσεις τους ξεχειλίζουν και σχολιάζονται πικρόχολα από τον αστικό Τύπο. Ο Τσίπρας έλεγε στη Βουλή στις 24 Φλεβάρη ότι τα «αντίμετρα» θα εφαρμόζονται με βάση «τις προβλέψεις και όχι τα αποτελέσματα», ενώ ο Χουλιαράκης εξηγούσε στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων ότι θα εφαρμόζονται «υπό την προϋπόθεση πως τα δημόσια οικονομικά παραμένουν σε τροχιά επίτευξης των στόχων πρωτογενών πλεονασμάτων».
Και μιας που αναφερθήκαμε στις εμφανείς διαφοροποιήσεις ανάμεσα στο Μαξίμου και στο οικονομικό επιτελείο ως προς την προπαγάνδα (όχι ως προς την ουσία), να δώσουμε μερικά παραδείγματα. «Εμείς δεν ωραιοποιούμε την κατάσταση, δεν λέμε ότι κερδίσαμε ή τελείωσε η λιτότητα» είπε ο Τσακαλώτος. Δεν άδειασε μόνο διάφορους φαιδρούς τύπου Σπίρτζη και Καμμένου, αλλά τον ίδιο τον Τσίπρα, που δήλωσε στη Βουλή: «Με δύο λόγια, λοιπόν, κλείνει ο κύκλος της λιτότητας και μπαίνουμε σε μια νέα περίοδο»! Για πολιτική συμφωνία πανηγύριζε με non paper το Μαξίμου, μετά την εκτός Eurogroup συμφωνία των Βρυξελλών. Ο Τσακαλώτος, αφού στην αρχή προσπάθησε να πλασάρει την άποψη ότι «υπήρχε μια πολιτική συμφωνία ότι αυτό που συμφωνήθηκε είναι μια καλή βάση για να επιστρέψουν οι θεσμοί και να έρθουν όλα και να δέσουν στο Eurogroup στις 20 Μαρτίου», στη συνέχεια γύρισε το παραμύθι (πριν προλάβουν να τον ρωτήσουν, μάλιστα): «Ο Dijsselbloem είπε στο Eurogroup, ότι δεν ζητάει την πολιτική έγκριση της συμφωνίας από τα κράτη μέλη στο Eurogroup γιατί δεν υπάρχει πολιτική συμφωνία, με αυτή την έννοια που ξέρουμε όλες τις λεπτομέρειες. Αυτό που ζήτησε από το Eurogroup είναι η συμφωνία για την διαδικασία και εγώ δεν μπορώ να σας ρωτήσω αν συμφωνείτε, γιατί δεν ξέρετε καν, ούτε εγώ ξέρω, πού θα είναι η τελική συμφωνία για όλα τα κομμάτια»!
Μέχρι, λοιπόν, να έχουμε συμφωνία (όχι με τη μορφή δηλώσεων, αλλά με τη μορφή επίσημης δήλωσης ή νομοσχεδίου που θα προωθηθεί για ψήφιση από τη Βουλή), σημειώνουμε αυτά που είναι δεδομένα:
♦ Το τρίτο Μνημόνιο θα παραταθεί για μια σειρά ετών, στη διάρκεια των οποίων η δημοσιονομική πολιτική του ελληνικού κράτους θα πρέπει κάθε χρόνο να βάζει στην άκρη για τη μείωση του χρέους το 3,5% του ΑΕΠ της (αυτό είναι το περιβόητο «πρωτογενές πλεόνασμα»). Μένει να μάθουμε πόσα θα είναι αυτά τα χρόνια. Η Γερμανία και η Ολλανδία είχαν ερμηνεύσει τον όρο «μεσοπρόθεσμα», που υπάρχει στο τρίτο Μνημόνιο και στις μετέπειτα αποφάσεις του Eurogroup, ως δεκαετία. Και μικρότερη διάρκεια να συμφωνηθεί ή ένας συνδυασμός δύο περιόδων, με 3,5% και 3%, δεν αλλάζει τίποτα, γιατί όταν θα πλησιάζει το τέλος και αυτής της περιόδου, οι ιμπεριαλιστές δανειστές -με εργαλείο το χρέος- θα έχουν τη δυνατότητα να επιβάλουν νέα παράταση της επιτροπείας.
♦ Μέχρι τα τέλη του 2016, ο τσακαλώτος δήλωνε ότι δεν μπορεί η ελληνική οικονομία να παράγει τόσο υψηλά «πρωτογενή πλεονάσματα» για σειρά ετών. Οτι θα γονατίσει. Επικαλούνταν μάλιστα το ΔΝΤ, τα στελέχη του οποίου έκαναν την ίδια εκτίμηση και πρότειναν ελάφρυνση του χρέους. Οταν το ΔΝΤ άλλαξε τη ρητορική του (πρώτα συμφώνησαν ο Τόμσεν με τον Σόιμπλε και όλα επισημοποιήθηκαν στη συνάντηση Μέρκελ-Λαγκάρντ) και υποστήριξε ότι συμφωνεί με τόσο υψηλά «πρωτογενή πλεονάσματα», υπό τον όρο ότι θα ληφθούν πρόσθετα μέτρα, ο Τσακαλώτος «κατάπιε» αυτά που έλεγε. Οταν ο Σταϊκούρας τον «κάρφωσε» θυμίζοντάς του τι έλεγε παλιά, ο Τσακαλώτος το βούλωσε.
♦ Η διασφάλιση αυτών των υψηλών «πρωτογενών πλεονασμάτων» θα γίνει κυρίως με πετσόκομμα του αφορολόγητου και των συντάξεων. Μένει να μάθουμε σε τι ποσά θα ανέλθει αυτό το πετσόκομμα και ποια θα είναι η χρονική του κλιμάκωση. Οπως φάνηκε από τη δήλωση που έκανε ο Τσακαλώτος το βράδυ της περασμένης Τετάρτης (τη μοίρασε μετά ως non paper), το ΔΝΤ έχει όντως ζητήσει μέτρα 2%, όμως «αυτό το λέει χωρίς να έχει ενσωματώσει τα στοιχεία μετά το Νοέμβριο». Επομένως, πασχίζουν μπας και κατεβάσουν λίγο αυτό το ποσοστό.
♦ Ως προς τη χρονική κλιμάκωση δεν μπορούμε να πούμε τίποτα. Η κυβέρνηση μιλά για μέτρα «από το 2019». Υπάρχει, όμως, δημοσιονομικό κενό και για το 2018, που με κάποια μέτρα πρέπει να το καλύψουν. Το ΔΝΤ διέρρευσε ότι ζητά πετσόκομμα συντάξεων από το 2018. Η Λαγκάρντ δήλωσε στο Βερολίνο ότι το συνταξιοδοτικό δεν έχει κλείσει. Η εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών δήλωσε ότι το συνταξιοδοτικό «είναι μία από τις μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στο τρέχον πρόγραμμα, άρα πρέπει να εκπληρωθεί στο τρέχον πρόγραμμα» (το 2018 δηλαδή). Ο Σόιμπλε είχε εμφανιστεί πιο… λαρτζ: «Κατανοώ ότι για πολιτικούς λόγους η Ελλάδα δεν μπορεί να προχωρήσει σε νέες μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει αργότερα». Μένει να μάθουμε την κατάληξη, όμως έχει καμιά σημασία αν το πετσόκομμα θα γίνει το 2019 και όχι το 2018
Τι μένει να καθοριστεί στον εν εξελίξει ή και σε έναν επόμενο γύρο συζητήσεων με την τρόικα; Δεν είμαστε καθόλου βέβαιοι ότι όλα όσα δηλώνονται «ατύπως» από τους υπουργούς και όσα διαρρέουν, είτε από την πλευρά της κυβέρνησης είτε από την πλευρά των ιμπεριαλιστών δανειστών (στην Αθήνα και στις Βρυξέλλες), ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Τα μόνα για τα οποία είμαστε βέβαιοι είναι, πρώτον, ότι δε γίνεται καμιά σκληρή διαπραγμάτευση (τι σκληρή διαπραγμάτευση να κάνουν κάποιοι που έχουν ήδη συμφωνήσει ότι θέλουν πάση θυσία συμφωνία;) και, δεύτερον, ότι εκείνο που πρωτίστως ενδιαφέρει τη συγκυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ είναι ο τρόπος που θα σερβίρει το τέταρτο Μνημόνιο στον ελληνικό λαό (την κοινοβουλευτική της ομάδα μάλλον δεν την φοβάται).
Δε θα σπεύσουμε, λοιπόν, να κάνουμε πρόβλεψη για την τελική «σούμα» που θα προκύψει, όπως δεν το κάναμε ποτέ σε αντίστοιχες περιστάσεις. Οταν τη μια μέρα κυβερνητικά στελέχη διαρρέουν πως οι δανειστές -με αιχμή του ΔΝΤ- ζητούν πετσόκομμα των συντάξεων από το 2018 και την άλλη μέρα βγαίνει ο Τζανακόπουλος και δηλώνει ότι δεν υπάρχει απολύτως καμία συζήτηση για εφαρμογή μέτρων από το 2018, πρέπει να είναι κάποιος πολιτικά αφελής για να πάρει τοις μετρητοίς είτε το ένα είτε το άλλο.
Οπως, επίσης, δε θα πάρουμε τοις μετρητοίς τα περιβόητα «αντίμετρα», που αποτελούν τη νέα καραμέλα της προπαγάνδας των Τσιπραίων. Είναι τόσο κακοσχεδιασμένη αυτή η προπαγάνδα και τέτοιο το χάσμα που χωρίζει (ως προς τη διαμόρφωση αυτής της προπαγάνδας) από τη μια το οικονομικό επιτελείο και από την άλλη του Μαξίμου, που οι ίδιες οι αντιφάσεις τους ξεχειλίζουν και σχολιάζονται πικρόχολα από τον αστικό Τύπο. Ο Τσίπρας έλεγε στη Βουλή στις 24 Φλεβάρη ότι τα «αντίμετρα» θα εφαρμόζονται με βάση «τις προβλέψεις και όχι τα αποτελέσματα», ενώ ο Χουλιαράκης εξηγούσε στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων ότι θα εφαρμόζονται «υπό την προϋπόθεση πως τα δημόσια οικονομικά παραμένουν σε τροχιά επίτευξης των στόχων πρωτογενών πλεονασμάτων».
Και μιας που αναφερθήκαμε στις εμφανείς διαφοροποιήσεις ανάμεσα στο Μαξίμου και στο οικονομικό επιτελείο ως προς την προπαγάνδα (όχι ως προς την ουσία), να δώσουμε μερικά παραδείγματα. «Εμείς δεν ωραιοποιούμε την κατάσταση, δεν λέμε ότι κερδίσαμε ή τελείωσε η λιτότητα» είπε ο Τσακαλώτος. Δεν άδειασε μόνο διάφορους φαιδρούς τύπου Σπίρτζη και Καμμένου, αλλά τον ίδιο τον Τσίπρα, που δήλωσε στη Βουλή: «Με δύο λόγια, λοιπόν, κλείνει ο κύκλος της λιτότητας και μπαίνουμε σε μια νέα περίοδο»! Για πολιτική συμφωνία πανηγύριζε με non paper το Μαξίμου, μετά την εκτός Eurogroup συμφωνία των Βρυξελλών. Ο Τσακαλώτος, αφού στην αρχή προσπάθησε να πλασάρει την άποψη ότι «υπήρχε μια πολιτική συμφωνία ότι αυτό που συμφωνήθηκε είναι μια καλή βάση για να επιστρέψουν οι θεσμοί και να έρθουν όλα και να δέσουν στο Eurogroup στις 20 Μαρτίου», στη συνέχεια γύρισε το παραμύθι (πριν προλάβουν να τον ρωτήσουν, μάλιστα): «Ο Dijsselbloem είπε στο Eurogroup, ότι δεν ζητάει την πολιτική έγκριση της συμφωνίας από τα κράτη μέλη στο Eurogroup γιατί δεν υπάρχει πολιτική συμφωνία, με αυτή την έννοια που ξέρουμε όλες τις λεπτομέρειες. Αυτό που ζήτησε από το Eurogroup είναι η συμφωνία για την διαδικασία και εγώ δεν μπορώ να σας ρωτήσω αν συμφωνείτε, γιατί δεν ξέρετε καν, ούτε εγώ ξέρω, πού θα είναι η τελική συμφωνία για όλα τα κομμάτια»!
Μέχρι, λοιπόν, να έχουμε συμφωνία (όχι με τη μορφή δηλώσεων, αλλά με τη μορφή επίσημης δήλωσης ή νομοσχεδίου που θα προωθηθεί για ψήφιση από τη Βουλή), σημειώνουμε αυτά που είναι δεδομένα:
♦ Το τρίτο Μνημόνιο θα παραταθεί για μια σειρά ετών, στη διάρκεια των οποίων η δημοσιονομική πολιτική του ελληνικού κράτους θα πρέπει κάθε χρόνο να βάζει στην άκρη για τη μείωση του χρέους το 3,5% του ΑΕΠ της (αυτό είναι το περιβόητο «πρωτογενές πλεόνασμα»). Μένει να μάθουμε πόσα θα είναι αυτά τα χρόνια. Η Γερμανία και η Ολλανδία είχαν ερμηνεύσει τον όρο «μεσοπρόθεσμα», που υπάρχει στο τρίτο Μνημόνιο και στις μετέπειτα αποφάσεις του Eurogroup, ως δεκαετία. Και μικρότερη διάρκεια να συμφωνηθεί ή ένας συνδυασμός δύο περιόδων, με 3,5% και 3%, δεν αλλάζει τίποτα, γιατί όταν θα πλησιάζει το τέλος και αυτής της περιόδου, οι ιμπεριαλιστές δανειστές -με εργαλείο το χρέος- θα έχουν τη δυνατότητα να επιβάλουν νέα παράταση της επιτροπείας.
♦ Μέχρι τα τέλη του 2016, ο τσακαλώτος δήλωνε ότι δεν μπορεί η ελληνική οικονομία να παράγει τόσο υψηλά «πρωτογενή πλεονάσματα» για σειρά ετών. Οτι θα γονατίσει. Επικαλούνταν μάλιστα το ΔΝΤ, τα στελέχη του οποίου έκαναν την ίδια εκτίμηση και πρότειναν ελάφρυνση του χρέους. Οταν το ΔΝΤ άλλαξε τη ρητορική του (πρώτα συμφώνησαν ο Τόμσεν με τον Σόιμπλε και όλα επισημοποιήθηκαν στη συνάντηση Μέρκελ-Λαγκάρντ) και υποστήριξε ότι συμφωνεί με τόσο υψηλά «πρωτογενή πλεονάσματα», υπό τον όρο ότι θα ληφθούν πρόσθετα μέτρα, ο Τσακαλώτος «κατάπιε» αυτά που έλεγε. Οταν ο Σταϊκούρας τον «κάρφωσε» θυμίζοντάς του τι έλεγε παλιά, ο Τσακαλώτος το βούλωσε.
♦ Η διασφάλιση αυτών των υψηλών «πρωτογενών πλεονασμάτων» θα γίνει κυρίως με πετσόκομμα του αφορολόγητου και των συντάξεων. Μένει να μάθουμε σε τι ποσά θα ανέλθει αυτό το πετσόκομμα και ποια θα είναι η χρονική του κλιμάκωση. Οπως φάνηκε από τη δήλωση που έκανε ο Τσακαλώτος το βράδυ της περασμένης Τετάρτης (τη μοίρασε μετά ως non paper), το ΔΝΤ έχει όντως ζητήσει μέτρα 2%, όμως «αυτό το λέει χωρίς να έχει ενσωματώσει τα στοιχεία μετά το Νοέμβριο». Επομένως, πασχίζουν μπας και κατεβάσουν λίγο αυτό το ποσοστό.
♦ Ως προς τη χρονική κλιμάκωση δεν μπορούμε να πούμε τίποτα. Η κυβέρνηση μιλά για μέτρα «από το 2019». Υπάρχει, όμως, δημοσιονομικό κενό και για το 2018, που με κάποια μέτρα πρέπει να το καλύψουν. Το ΔΝΤ διέρρευσε ότι ζητά πετσόκομμα συντάξεων από το 2018. Η Λαγκάρντ δήλωσε στο Βερολίνο ότι το συνταξιοδοτικό δεν έχει κλείσει. Η εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών δήλωσε ότι το συνταξιοδοτικό «είναι μία από τις μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στο τρέχον πρόγραμμα, άρα πρέπει να εκπληρωθεί στο τρέχον πρόγραμμα» (το 2018 δηλαδή). Ο Σόιμπλε είχε εμφανιστεί πιο… λαρτζ: «Κατανοώ ότι για πολιτικούς λόγους η Ελλάδα δεν μπορεί να προχωρήσει σε νέες μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει αργότερα». Μένει να μάθουμε την κατάληξη, όμως έχει καμιά σημασία αν το πετσόκομμα θα γίνει το 2019 και όχι το 2018
Σχόλια