Ορκοι πίστης στην αιωνιότητα της μνημονιακής πολιτικής

Μια ματιά στις φωτογραφίες θα σας θυμίσει ότι ο Ανχελ Γκουρία του ΟΟΣΑ είναι ένας γελωτοποιός της ιμπεριαλιστικής «αυλής», που δίνει το ίδιο σόου κάθε φορά, ανεξάρτητα ποιος είναι αυτός που έχει απέναντί του. Είτε με τον Γιωργάκη Παπανδρέου, είτε με τον Σαμαρά, τον Βενιζέλο, τον Στουρνάρα, είτε με τον Τσίπρα, ο Γκουρία θα παραδώσει με θεατρικό τρόπο κάποια έκθεση του ΟΟΣΑ και θα πει τα ίδια θερμά λόγια για τον πρωθυπουργό ή τον υπουργό στον οποίο παραδίδει την έκθεση. Ο Τσίπρας, βέβαια, συμμετέχοντας «ψυχή τε και σώματι» στο σόου Γκουρία, θέλησε να κάνει το δικό του σόου. Να χρησιμοποιήσει τον Γκουρία ως ζωντανή απόδειξη του success story της κυβέρνησής του. Το έκανε και με τον Γιούνκερ πριν από μερικές μέρες. Οι αστοί πολιτικοί πάντοτε θεωρούσαν το λαό ένα κοπάδι από πρόβατα, χωρίς μνήμη και χωρίς κρίση. Ο Τσίπρας έχει απογειώσει αυτή τη λογική, γι' αυτό και δεν μας προξένησαν καμιά εντύπωση τα όσα ειπώθηκαν στο σόου με τον Γκουρία. Πέρα από το ανύπαρκτο (για τον ελληνικό λαό, όχι για την αστική τάξη) success story, τα όσα ειπώθηκαν δεν είναι χωρίς σημασία.

Τι είναι αυτές οι εκθέσεις που με θεατρικό τρόπο παραδίδει ο Γκουρία στους μνημονιακούς πρωθυπουργούς; Είναι η πορεία υλοποίησης των περιβόητων «εργαλειοθηκών» του ΟΟΣΑ. Ο διεθνής ιμπεριαλιστικός οργανισμός έχει αναλάβει εργολαβικά από τους ιμπεριαλιστές δανειστές να φτιάξει (με δαπάνες που πληρώνει το ελληνικό κράτος!) μια σειρά νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων (αφορούν το εμπόριο, τις υπηρεσίες, τα λεγόμενα κλειστά επαγγέλματα, ακόμα και το εκπαιδευτικό σύστημα). Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε σηκώσει τις αντιμνημονιακές σημαίες την περίοδο που ο Γκουρία ερχόταν και παρέδιδε την πρώτη και τη δεύτερη «εργαλειοθήκη». Ο Σταθάκης έλεγε ότι η «εργαλειοθήκη» έχει γραφεί στην Ελλάδα (δεν είχε άδικο, καθώς ο ΟΟΣΑ είχε δώσει τη δουλειά υπεργολαβία στο ΙΟΒΕ, το «μαγαζί» του ΣΕΒ), ότι «εξυπηρετεί τα πιο στενά οικονομικά συμφέροντα», ότι χαρακτηρίζεται από «τρελές ιδέες» και από «φιλοσοφία ξένη προς χώρα που χρειάζεται να ανασυγκροτήσει την οικονομία της». Καλούσε δε την τότε κυβέρνηση των Σαμαροβενιζέλων «να πετάξει την εργαλειοθήκη».

Ο ίδιος ο Τσίπρας δεν έχανε την ευκαιρία να κατακεραυνώνει τον ΟΟΣΑ. Μ' ένα πρόχειρο ψάξιμο στο αρχείο μας βρήκαμε μια δήλωσή του στις 17 Μάρτη του 2014 (ήταν η περίοδος που ψηφιζόταν στη Βουλή ένα πολυνομοσχέδιο που υλοποιούσε τμήμα της «εργαλειοθήκης»), στην οποία χαρακτήριζε την «εργαλειοθήκη» «μαύρη βίβλο του νεοφιλελευθερισμού» και τα στελέχη του ΟΟΣΑ «νεοφιλελεύθερο ιερατείο».

Ο ΟΟΣΑ έπαιξε σημαντικό ρόλο, ως βοηθητικός μηχανισμός των ιμπεριαλιστών δανειστών, σε όλη τη διάρκεια της μνημονιακής περιόδου. Ο Γκουρία ήρθε στην Αθήνα τον Μάρτη του 2010 και έκανε προπαγάνδα υπέρ του ΔΝΤ. «Είναι αδύνατον να χρεοκοπήσει μια χώρα που το οικονομικό επιτελείο της προέρχεται από τον ΟΟΣΑ», δήλωνε σε δείπνο που του παρέθεσε ο Γιωργάκης στη σκιά της Ακρόπολης, αναφερόμενος στους παριστάμενους Παπακωνσταντίνου και Κατσέλη, πρώην στελέχη του ΟΟΣΑ. Φυσικά, δεν ήρθε μόνο για να λέει μπούρδες. Παρέδωσε στον Λοβέρδο «προτάσεις για την αναμόρφωση του Ασφαλιστικού» και τη θέσπιση «μεγαλύτερης ευελιξίας» στην αγορά εργασίας. Οι δύο πρώτοι εφαρμοστικοί νόμοι του Μνημονίου ήταν οι αντιασφαλιστικοί νόμοι 3863 και 3865 του 2010, που κατέθεσαν οι Λοβέρδος και Παπακωνσταντίνου.

Τον Αύγουστο του 2011, ο Γκουρία ξαναήρθε στην Ελλάδα. Οργανώθηκε τότε μια φιέστα στην οποία παρουσίασε την έκθεση του ΟΟΣΑ, η οποία «προέβλεπε» ότι η Ελλάδα θα επιστρέψει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης το 2012! «Ο ΟΟΣΑ διαψεύδει τις Κασσάνδρες περί χρεοκοπίας της χώρας», δήλωνε ο νέος υπουργός Οικονομικών Ε. Βενιζέλος, ενώπιον του Γκουρία που τον επιβεβαίωσε, χαρακτηρίζοντας την έκθεση του ΟΟΣΑ «ψήφο εμπιστοσύνης για την Ελλάδα και την κυβέρνηση, που έχουν υλοποιήσει ένα εντυπωσιακό εύρος μεταρρυθμίσεων»! Οπως βλέπετε, οι ομοιότητες με τη φιέστα Τσίπρα-Γκουρία είναι καταπληκτικές. Η… αξιοπιστία της έκθεσης του ΟΟΣΑ το 2011 αποτελεί μέτρο της «αξιοπιστίας» της αντίστοιχης έκθεσής του το 2018.

Οι «προβλέψεις» του ΟΟΣΑ υπακούουν πάντοτε σε πολιτικές σκοπιμότητες, αυτό όμως δεν σημαίνει πως οι αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις του είναι εξίσου αναξιόπιστες. Αυτές εφαρμόστηκαν απ' όλες τις μνημονιακές κυβερνήσεις. Μετά τους πρώτους σαρωτικούς αντιασφαλιστικούς νόμους (Λοβέρδου-Παπακωνσταντίνου), ήρθε η ώρα της Εκπαίδευσης. Ο Γκουρία συναντήθηκε με τη Διαμαντοπούλου και της παρέδωσε «προτάσεις» για τις αλλαγές που χρειάζεται το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, εστιάζοντας κυρίως στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. «Στην ανώτατη εκπαίδευση υπάρχουν θέματα που έχουν να κάνουν με τις εγγραφές και τις αποφοιτήσεις, όπως και τη σύνδεση των σπουδών με την αγορά εργασίας», δήλωνε με νόημα ο Γκουρία. Σε λιγότερο από ένα μήνα, η έκθεση του ΟΟΣΑ είχε πάρει τη μορφή του νόμου 4009/2011, γνωστού ως «νόμος Διαμαντοπούλου»!

Το Νοέμβρη του 2013 ξανά στην Αθήνα ο Γκουρία. Αυτή τη φορά κουβαλούσε την «εργαλειοθήκη», η οποία είχε πληρωθεί από το ελληνικό κράτος 900.000 ευρώ!  Ο Γκουρία συναντήθηκε με τον Σαμαρά, τον Βενιζέλο, τον Στουρνάρα, τον Χατζηδάκη και τον Προβόπουλο (τότε διοικητή της ΤτΕ) και -καταπώς το συνηθίζει- μοίραζε συγχαρητήρια: «Εχετε κάνει εξαιρετική δουλειά», έλεγε, τονίζοντας πως η Ελλάδα κατέλαβε την πρώτη θέση παγκοσμίως στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις! Οποία σύμπτωση. Τα ίδια είπε και τώρα: «κύριε Πρωθυπουργέ, επιτρέψτε μου μέσω υμών να συγχαρώ το σύνολο του ελληνικού λαού για μία πραγματικά εντυπωσιακή προσπάθεια σταθεροποίησης». Ο Τσίπρας βέβαια είχε σπεύσει να συγχαρεί πρώτος τον Γκουρία και να του ζητήσει να πάρει νέα εργολαβία από το ελληνικό κράτος: «Θέλω να σας συγχαρώ για την εξαιρετική δουλειά που κάνετε και να σας προσκαλέσω να ανανεώσουμε τη συνεργασία μας στην αναζήτηση των κατάλληλων μεταρρυθμίσεων, αυτή τη φορά όχι –επαναλαμβάνω- για την Ελλάδα της κρίσης, αλλά για την Ελλάδα της ανάπτυξης και της δημιουργίας». Και έδωσε ο ίδιος το κύπελλο του πρωταθλητή στον εαυτό του: «Η Ελλάδα αυτά τα τρία χρόνια έγινε πρωταθλήτρια χώρα, όχι μόνο στην Ευρωζώνη και στην Ευρώπη, αλλά πρωταθλήτρια χώρα του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης σε μεταρρυθμίσεις». Βέβαια, ο Γκουρία είχε ανακηρύξει την Ελλάδα «πρωταθλήτρια των μεταρρυθμίσεων» και επί Σαμαροβενιζέλων, αλλά «ποιος το θυμάται αυτό;» σκέφτηκε ο Τσίπρας και ξεφούρνισε ένα ακόμα ψέμα..

Με το που ανέλαβαν την κυβέρνηση οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ έκαναν γαργάρα όλα όσα είχαν «σούρει» στον ΟΟΣΑ και στον Γκουρία και άρχισαν τα νταλαβέρια μαζί του. Το πιο πιθανό είναι να είχαν αρχίσει τα νταλαβέρια πριν αναλάβουν την κυβέρνηση, γιατί στις 29 Γενάρη του 2015, αμέσως μόλις ορκίστηκε, ο Μπαρουφάκης ανακοίνωσε ότι «ο Angel Gurria, Γενικός Γραμματέας του ΟΟΣΑ, αποδέχθηκε πρόσκληση του πρωθυπουργού και θα επισκεφθεί τη χώρα μας, την 11η Φεβρουαρίου, με σκοπό να συζητήσει με το οικονομικό επιτελείο τις προτάσεις της κυβέρνησης περί ριζικών μεταρρυθμίσεων». O Γκουρία ήρθε, συναντήθηκε με τον Τσίπρα, ο οποίος απεφάνθη ότι «η λεγόμενη εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ δεν ήταν πράγματι εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ, αλλά εργαλειοθήκη της προηγούμενης κυβέρνησης» και έχρισε τον ΟΟΣΑ… διάδοχο της τρόικας, με τον οποίο η συγκυβέρνηση των Τσιπροκαμμένων θα σχεδίαζε «σαρωτικές μεταρρυθμίσεις». Τη συνέχεια τη γνωρίζουμε. Και η τρόικα έμεινε και ο ΟΟΣΑ έμεινε και οι ρυθμίσεις των δύο προηγούμενων «εργαλειοθηκών» παρέμειναν άθιχτες και τρίτη «εργαλειοθήκη» έφτιαξε ο ΟΟΣΑ, την οποία μετατρέπει σε νόμους του ελληνικού κράτους η κυβέρνηση των Τσιπροκαμμένων (ακόμα μένουν μερικές ρυθμίσεις, που θα υλοποιηθούν μέσα στον Μάη, για να κλείσει η τέταρτη και τελευταία αξιολόγηση του τρίτου Μνημόνιου).

Ο Γκουρία δεν κάνει διακρίσεις ανάμεσα στις μνημονιακές κυβερνήσεις. Δεν τις χωρίζει σε «κακές» (μέχρι το 2015) και «καλές» (μετά το 2015), όπως θέλει η προπαγάνδα των Τσιπραίων. Γι' αυτόν η μνημονιακή περίοδος είναι ενιαία και υπηρετήθηκε από διάφορες κυβερνήσεις. Ολόκληρη η τοποθέτησή του στη φιέστα ήταν σ' αυτό το πνεύμα. Δεν παρέλειψε δε να αναφερθεί και στη φιλοσοφία του μετα-Μνημόνιου: «Εμείς, λοιπόν, με μεγάλη μας χαρά να συνεργαστούμε με εσάς αλλά και για εσάς, για να στηρίξουμε αυτή την εθνική στρατηγική ανάπτυξης. (…) Και παράλληλα μεταρρυθμίσεις, και πάλι μεταρρυθμίσεις. Οι μεταρρυθμίσεις είναι εκείνες που θα βοηθήσουν σε όλη αυτή τη διαδικασία. (…) Εκείνο που έχει σημασία, επαναλαμβάνω, είναι ότι οι μεταρρυθμίσεις πρέπει οπωσδήποτε να συνεχιστούν».

Ο Τσίπρας, βέβαια, προσπάθησε να χωρίσει τις μεταρρυθμίσεις σε νεοφιλελεύθερες (που έκαναν οι προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις) και σε κοινωνικά δίκαιες (που υποτίθεται ότι έκανε η δική του). Οταν όμως ρωτήθηκε (από την ανταποκρίτρια της συντηρητικής «Figaro») «πώς θα ξεχωρίσετε, από εδώ και στο εξής, τη λέξη μεταρρύθμιση από τη λέξη λιτότητα;» άρχισε να «ρετάρει».  Είπε εισαγωγικά ότι «μέχρι να αναλάβουμε την διακυβέρνηση πριν από τρία και πλέον χρόνια, στη συνείδηση των ελλήνων πολιτών, η λέξη μεταρρύθμιση ήταν ταυτόσημη, δυστυχώς, με τη λέξη λιτότητα, περικοπές, μειώσεις μισθών και συντάξεων», όμως δεν μπόρεσε να δώσει ούτε ένα παράδειγμα των «δομικών μεταρρυθμίσεων» που υποτίθεται ότι έκανε η κυβέρνησή του, παρουσιάζοντας ένα διαφορετικό υπόδειγμα μεταρρυθμιστικής πολιτικής, έξω από τον κύκλο της λιτότητας. Βλέπετε, όλοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι δεν υπάρχει διαφορετικό υπόδειγμα. Οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ δεν άφησαν μόνο άθιχτο όλο το θεσμικό πλαίσιο που είχαν διαμορφώσει οι προηγούμενοι, αλλά το συμπλήρωσαν με νέα μέτρα στην ίδια κατεύθυνση: έκοψαν συντάξεις, έβαλαν χαράτσια, στραγγάλισαν τις κοινωνικές δαπάνες κτλ. Αφού δε βρήκε ούτε ένα παράδειγμα «προοδευτικής δομικής μεταρρύθμισης να αναφέρει», το έριξε στη μελλοντολογία (αγαπημένο του σπορ οι ψεύτικες υποσχέσεις): «Αρα, λοιπόν, εμείς από εδώ και στο εξής, θέτουμε ως βασικό στόχο σε συνεργασία, βεβαίως, με τους εταίρους μας και με τον ΟΟΣΑ, να αποσυνδέσουμε την έννοια της μεταρρύθμισης από την έννοια της λιτότητας»! Οι «εταίροι» είναι φυσικά οι ιμπεριαλιστές δανειστές, ευρωπαίοι και ΔΝΤ. Μ' αυτούς και με τον υπεργολάβο τους ΟΟΣΑ θα… αποσυνδέσει την έννοια της μεταρρύθμισης από την έννοια της λιτότητας!

Ο πονηρός Γκουρία, στον οποίο απευθύνθηκε επίσης η ερώτηση της δημοσιογράφου, προτίμησε να μην απαντήσει. Εβγαλε ένα λογύδριο για «την εκπαίδευση και τις δεξιότητες», για «την έρευνα και την ανάπτυξη» και για «τις γυναίκες και την ισότητα των δύο φύλων» και στο τέλος του λογύδριου κατέληξε με νόημα: «Πρέπει, λοιπόν, να διερωτηθεί κανείς ότι φτάσαμε στο τέλος των μεταρρυθμίσεων; Μα ποτέ δεν φτάνει κανείς στο τέλος των μεταρρυθμίσεων. Πάντα, είναι απαραίτητο να υπάρχουν μεταρρυθμίσεις. Μεταρρυθμίσεις των μεταρρυθμίσεων». Για «αποσύνδεση των μεταρρυθμίσεων από τη λιτότητα» δεν μίλησε, φυσικά. Δεν του έκανε αυτή τη χάρη του Τσίπρα.

Του Τσίπρα που στην αρχή της εισαγωγικής του δήλωσης είχε αναφερθεί σε «αυτή την εκπληκτική δημοσιονομική προσαρμογή» και στην «εκπληκτική υπεραπόδοση σε ό,τι αφορά τα πρωτογενή πλεονάσματα»! Και καμάρωσε γιατί «έχουμε καταφέρει να κατακτήσουμε εξαιρετικά υψηλές θέσεις ως προς τη βελτίωση του ανταγωνισμού και του επιχειρηματικού περιβάλλοντος»!

Ο τρόπος με τον οποίο εκφέρεται ο επίσημος συριζαϊκός λόγος έχει σημασία. Οταν υπέγραψαν το τρίτο Μνημόνιο, έλεγαν πως το έκαναν εκβιαζόμενοι, με το πιστόλι στον κρόταφο, ότι είχαν πέσει θύματα πραξικοπήματος και επέλεξαν τη συνθηκολόγηση («έντιμο συμβιβασμό» την αποκαλούσαν), αποδεχόμενοι να εφαρμόσουν ένα πρόγραμμα που «δεν ήταν δικό τους». Κι ότι το έκαναν αυτό γιατί αν άφηναν τη χώρα στα χέρια ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-Ποταμιού, τα πράγματα θα ήταν χειρότερα για τον ελληνικό λαό. Πλέον, καμαρώνουν για την εφαρμογή του προγράμματος που υποτίθεται ότι δεν ήταν δικό τους, ότι τους το είχαν επιβάλει πραξικοπηματικά. Αναλαμβάνουν δηλαδή την «κυριότητα» της μνημονιακής πολιτικής. Αυτό βέβαια, αναγράφεται σε όλα τα μνημονιακά κείμενα (στο τρίτο Μνημόνιο, σε όλες τις αναθεωρήσεις του Μνημόνιου που ακολούθησαν, σε όλες τις σχετικές ανακοινώσεις του Eurogroup), όμως πλέον το διακηρύσσει ο ίδιος ο Τσίπρας, καμαρώνοντας μάλιστα για την «εκπληκτική δημοσιονομική προσαρμογή» και την «εκπληκτική υπεραπόδοση σε ό,τι αφορά τα πρωτογενή πλεονάσματα»! Αυτά που όσο ήταν στην αντιπολίτευση τα αποκαλούσαν «ματωμένα πλεονάσματα». Αυτό σημαίνει ότι δε θα έχουν κανένα πρόβλημα να συνεχίσουν αυτή την πολιτική. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα κόμμα της κεφαλαιοκρατίας και όχι ένα ταλαντευόμενο μικροαστικό κόμμα.