Οι κυβερνητικές παρεμβάσεις προκαλούν σοβαρές παρενέργειες στη λειτουργία των δημοτικών και περιφερειακών αρχών

Την εβδομάδα που πέρασε έγιναν οι ορκωμοσίες και οι συγκροτήσεις των νέων δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων σε όλη τη χώρα. Οι συγκροτήσεις αυτές έγιναν με το θεσμικό πλαίσιο που είναι αποτέλεσμα του νόμου Κλεισθένη, που είχε ψηφίσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και τις αντιδημοκρατικές παρεμβάσεις της κυβέρνησης της ΝΔ, με σχετικό νόμο που έφερε στη βουλή με τη διαδικασία του κατεπείγοντος.
Οι εκλογές της 26ης Μαΐου στην αυτοδιοίκηση έγιναν με ένα μεικτό σύστημα -έμπνευσης ΣΥΡΙΖΑ- με πολλές συνέπειες. Συγκεκριμένα η μεν εκλογή των συμβουλίων έγινε με το σύστημα της απλής αναλογικής, όμως οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες με το πλειοψηφικό σύστημα. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις -ειδικά στους δήμους- οι δήμαρχοι να έχουν μικρή δύναμη στα δημοτικά συμβούλια και να μην μπορούν να περάσουν τις όποιες επιλογές τους σε μια διοίκηση με κατεξοχήν δημαρχοκεντρικό χαρακτήρα.
Ήταν  προφανές ότι η μεταρρύθμιση που επιχείρησε ο ΣΥΡΙΖΑ στο εκλογικό σύστημα ήταν «κουτσή» και ήταν βέβαιο ότι θα δημιουργούσε όλες αυτές τις παράπλευρες δυσκολίες. Δεν τόλμησε τότε ο ΣΥΡΙΖΑ να προχωρήσει σε ένα σύστημα εκλογής του δημάρχου απ’ τα δημοτικά συμβούλια που είχαν εκλεγεί με την απλή αναλογική και που θα έδιναν μια πιο δημοκρατική λειτουργία στους δήμους.
Στην πολιτική αυτή είχε αντιδράσει τότε η ΝΔ αλλά και το ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ, που απ’ ό,τι φαίνεται έχει ακόμα ισχυρά ερείσματα στην αυτοδιοίκηση. Μάλιστα o Μητσοτάκης είχε υποσχεθεί ότι θα καταργούσε άμεσα την απλή αναλογική, αποδεικνύοντας φυσικά τη μεγάλη του αντιπάθεια στην πιο δημοκρατική εκλογική έκφραση των πολιτών.
Οι παρεμβάσεις, όμως, της νέας κυβέρνησης με το νόμο έκτρωμα που ψήφισε έχουν βαθειά αντιδραστικό χαρακτήρα. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά ορισμένα μόνο ζητήματα.

Πρώτον, επιτρέπει τη σύμπραξη των δημοτικών παρατάξεων, με την προϋπόθεση ότι σ’ αυτές συμμετέχει υποχρεωτικά η παράταξη του δημάρχου. Μάλιστα, η συνεργασία αυτή θα ονομάζεται “παράταξη του νέου δημάρχου”! 

Δεύτερον, στις δύο βασικές επιτροπές που καθορίζουν τη λειτουργία των δήμων και που στην πραγματικότητα καθορίζουν την πολιτική των δήμων, στην οικονομική επιτροπή και την επιτροπή ποιότητας ζωής, δίνει τη δυνατότητα στο δήμαρχο να έχει την απόλυτη πλειοψηφία, ανεξάρτητα απ’ το συσχετισμό που υπάρχει στο δημοτικό συμβούλιο! 

Μια τέτοια ρύθμιση στην πραγματικότητα παραγκωνίζει το δημοτικό συμβούλιο και το μετατρέπει σε διακοσμητικό στοιχείο, άνευρο και χωρίς ουσιαστικά αρμοδιότητες. Μάλιστα, ενισχύει ακόμα πιο πολύ τον αντιδραστικό χαρακτήρα της λειτουργίας των δήμων, αφού απ’ ό,τι φαίνεται η μεγάλη πλειοψηφία των αποφάσεων των δύο επιτροπών δεν θα χρειάζονται καν την έγκριση του δημοτικού συμβουλίου.
Είναι φανερό ότι ο νόμος του ΣΥΡΙΖΑ ήταν μία ημιτελής προσπάθεια για μια έστω δημοκρατική αλλαγή στην τοπική αυτοδιοίκηση. Φυσικά, πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι η προσπάθεια αυτή αφορούσε μόνο το εκλογικό σύστημα και όχι όλο το νόμο Κλεισθένη, που ήταν στη βασική του κατεύθυνση ένας αντιδραστικός νόμος, συνέχεια του νόμου Καποδίστρια και του νόμου Καλλικράτη. Όμως, ο νόμος που έφερε και ψήφισε η ΝΔ είναι μια βαθειά αντιδραστική τομή που καταπατά κάθε λαϊκή βούληση και μετατρέπει τους δήμους σε όργανα μονοπρόσωπης διοίκησης, έτσι ώστε η διαπλοκή να συνεχίσει να ζει και να βασιλεύει στο διηνεκές