Πολλαπλά αδιέξοδα στην πρωτογενή παραγωγή

 

 Ὁ νεοφιλελεύθερος οἶστρος τῆς κυβέρνησης τῆς ΝΔ, σὰν γνήσιος ἰδεολογικὸς ἐκπρόσωπός της καὶ ὄχι ἰμιτασιὸν ὡσὰν τὸ ΠΑΣΟΚ καὶ τὸ ΣΥΡΙΖΑ, ἐπιταχύνει σὲ ὑπέρτατο βαθμὸ τὴν ἁπλόχερη παραχώρηση κρατικῶν ὑποδομῶν καὶ ὑπηρεσιῶν στὸ ἰδιωτικὸ κέδρος. 

Αὐτὸ ὄχι μόνο ὁδηγεῖ σὲ κατάρρευση αὐτῶν τῶν ὑποδομῶν καὶ ἐξαΰλωση τῶν ὅποιων ἐναπομεινάντων δημόσιων παροχῶν, ἀλλὰ ἀνοίγει τὸ δρόμο γιὰ ἕνα κυριολεκτικὸ πλιάτσικο ἀπὸ καιροσκόπους ποὺ αἰσχροκερδοῦν ἀσυστόλως, ἐνῷ τὸ κοινωνικὸ σύνολο στενάζει. 

Συνθῆκες ποὺ γεννοῦν συνεχόμενα σκάνδαλα ποὺ κουκουλώνονται ἀπὸ τὰ ΜΜΕ, τῶν ὁποίων οἱ ἰδιοκτῆτες ταυτίζονται μὲ αὐτοὺς ποὺ λεηλατοῦν τὶς κρατικὲς ὑποδομές.

Αὐτὸ δὲν εἶναι ἐμφανὲς μόνο στὴν ἀποδόμηση ὅλων τῶν ὑπηρεσιῶν ποὺ ἀφοροῦν τὸ Κοινωνικὸ Κράτος. Δὲν φαίνεται μόνο στὴ διάλυση τοῦ τομέα τῆς Ὑγείας καὶ τῆς Παιδείας ποὺ ἰδιωτικοποιοῦνται τόσο μὲ ἄμεσο ὅσο καὶ μὲ ἔμμεσο τρόπο. 

Δὲν ἀποκαλύπτεται μόνο ἀπὸ τὸ ξεπούλημα – χάρισμα ὑποδομῶν ποὺ πληρώθηκαν ἁδρὰ ἀπὸ τὸν ἑλληνικὸ λαό, ὅπως οἱ ὁδικὲς ἀρτηρίες, τὰ λιμάνια, τὰ ἀεροδρόμια, τὰ μετρὸ καὶ βάλε...

Ἀκριβῶς αὐτὴ ἡ εἰκόνα ἀντανακλᾶται μὲ τὴν πιὸ καθαρή της μορφὴ καὶ σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα ὑπουργεῖα τοῦ κράτους, σὰν αὐτὸ μὲ τὸ βαρύγδουπο τίτλο «Ὑπουργεῖο Ἀγροτικῆς Ἀνάπτυξης καὶ Τροφίμων». Τὸ ὑπουργεῖο ποὺ διευθύνει καὶ ὀργανώνει τὸν βασικὸ καὶ κύριο κλάδο μιᾶς οἰκονομίας, αὐτὸν τῆς πρωτογενοῦς παραγωγῆς. 

Νὰ θυμίσουμε ὅτι ἐπὶ ΝΔ ἔχουν περάσει συνολικὰ ἀπὸ αὐτὸ πέντε διαφορετικοὶ ὑπουργοὶ σὲ σχεδὸν 5,5 χρόνια, ποὺ ὁ καθένας τροποποιοῦσε -λιγότερο ἢ περισσότερο- ὅλη τὴ διοικητικὴ διάρθρωση τοῦ ὑπουργείου μὲ ἄμεσες ἐπιπτώσεις στὶς λειτουργίες του.

Εἰδικότερα, ἐδῶ καὶ κάποιο καιρό, στὸ ἐπίκεντρο βρίσκεται ὁ ἐποπτευόμενος ἀπὸ αὐτὸ «Ὀργανισμὸς Πληρωμῶν καὶ Ἐλέγχου Κοινοτικῶν Ἐνισχύσεων καὶ Πληρωμῶν» (ΟΠΕΚΕΠΕ). Εἶναι ὁ ὀργανισμὸς ποὺ διαχειρίζεται ἐξ ὁλοκλήρου τὴν κατανομὴ καὶ πληρωμὴ τῶν εὐρωπαϊκῶν ἐπιδοτήσεων τοῦ ἀγροτικοῦ τομέα καὶ συνεπῶς στηρίζει, προσανατολίζει καί -θεωρητικά- ἀναπτύσσει τὸ σύνολο αὐτοῦ τοῦ τεράστιου καὶ καθοριστικοῦ οἰκονομικοῦ κλάδου.

Γιὰ νὰ ἔχουμε μιὰ εἰκόνα, ἂς ἀναφερθεῖ ὅτι στὰ πλαίσια τῆς Κοινῆς Ἀγροτικῆς Πολιτικῆς (ΚΑΠ) 2023-2027 ὁ ΟΠΕΚΕΠΕ θὰ διαχειριστεῖ 13,4 δισ.€, ποὺ εἶναι λιγότερα ἀπὸ αὐτὰ ποὺ διαχειριζόταν στὰ παλαιότερα προγράμματα τῆς ΚΑΠ, μιᾶς καὶ οἱ ἀγροτικὲς ἐνισχύσεις βαίνουν ὅλο καὶ μειούμενες στὸ σύνολο τῆς ΕΕ. Ἡ βεβαίωση τοῦ ὕψους αὐτῶν τῶν ἐπιδοτήσεων καθὼς καὶ ἡ κατανομή τους ἀνὰ ἀγροτικὴ ἐκμετάλλευση γίνεται ἀπὸ ἕνα δαιδαλῶδες, ἀπολύτως ἰδιωτικοποιημένο δίκτυο, ποὺ πληρώνεται διπλᾶ. Ἀπὸ κονδύλια τῶν εὐρωπαϊκῶν εἰσροῶν ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τοὺς ἕλληνες ἀγρότες (μοναδικὴ περίπτωση στὴν ΕΕ) μὲ τὴν ἀκριβοπληρωμένη αἴτηση ἐνεργοποίησης τῶν δικαιωμάτων τους, ποὺ πραγματοποιεῖται κάθε χρόνο.

Ὁ ΟΠΕΚΕΠΕ δὲν διανέμει τὶς εὐρωπαϊκὲς ἐνισχύσεις μόνο στοὺς ἀγροτο-κτηνοτρόφους ἀλλὰ καὶ σὲ ὅλους τοὺς ἐπενδυτὲς τῆς ἀγροτικῆς παραγωγῆς, ὅπως οἱ μεταποιητικὲς ἐπιχειρήσεις. Ἡ ἀδιαφάνεια καὶ ἡ ἀνισοκατανομὴ αὐτῶν τῶν ἀγροτικῶν ἐνισχύσεων -ἀπὸ καταβολῆς ὕπαρξής τους- εἶναι γνωστὴ σὲ ὅλο τὸν ἀγροτικὸ κόσμο, παρὰ τὰ προσχήματα ἀναλογικότητας ποὺ κατασκευάζονται.

Ἀκριβῶς στὸ τέλος Νοεμβρίου ὁ Κώστας Τσιάρας, ποὺ ἀνάλαβε τὴν ἡγεσία τοῦ ὑπουργείου Ἀγροτικῆς Ἀνάπτυξης μετὰ τήν ...ἐκπαραθύρωση τοῦ Λευτέρη Αὐγενάκη στὸν ἀνασχηματισμὸ τοῦ Ἰουνίου, ζήτησε τὴν παραίτηση τοῦ συνόλου τοῦ ΔΣ τοῦ ΟΠΕΚΕΠΕ.

Τὸ ξήλωμα τῆς διοίκησης, ἔγινε κάτω ἀπὸ τὴν πίεση τῶν συνεχόμενων σκανδάλων ποὺ ταλανίζουν τὸν ὀργανισμὸ ἐδῶ καὶ καιρό, μὲ πιὸ πρόσφατο αὐτὸ τῆς ἐπιστροφῆς -ὡς ἀχρεωστήτως καταβληθέντων- 53 ἑκατομμυρίων € ἀπὸ 167.000 ἀγρότες. Πρὶν λίγο καιρὸ ὁ διοικητὴς τοῦ ὀργανισμοῦ εἶχε καρατομήσει ὁ ἴδιος τὴν ἐπί κεφαλῆς τῆς ἐλεγκτικῆς του ὑπηρεσίας, ποὺ ὁ ἴδιος εἶχε διορίσει πρὶν λίγους μῆνες, μὲ ἀφορμὴ τὴ δραστηριότητά της γιὰ τὴν καταδίκη στὰ δικαστήρια ὑποθέσεων παράνομης καταβολῆς ἑκατομμυρίων εὐρὼ ἐνισχύσεων σὲ κτηνοτρόφους γιὰ ἀνύπαρκτα ζῶα. Μόλις πρὶν λίγες μέρες ἀνακοινώθηκε ἕνα νέο πρόστιμο ἀπὸ τὶς Βρυξέλες, ὕψους 200 ἑκατομμυρίων εὐρὼ γιὰ παραλείψεις καὶ ἀστοχίες στὴν κατανομὴ τῶν εὐρωπαϊκῶν ἐνισχύσεων ποὺ βέβαια καὶ αὐτὴ τὴ φορὰ θὰ μεταφερθεῖ στὴν πλάτη τῶν ἀγροτῶν τῆς χώρας.

Ἡ «Μεγάλη Ἀναταραχή», ποὺ φαίνεται ὅτι κυριαρχεῖ στὰ κορυφαῖα διαχειριστικὰ ἐπιτελεῖα, ἔχει στὴ βάση τῆς δύο δυναμικοὺς ἀποσταθεροποιητικοὺς παράγοντες: τὴ νέα ΚΑΠ 2023-2027 καὶ τὰ τεράστια διαρθρωτικὰ προβλήματα τοῦ ἑλληνικοῦ ἀγροτικοῦ τομέα, ποὺ ὄχι μόνο δὲν λύθηκαν μέσα σὲ σαράντα χρόνια στὴν ΕΕ ἀλλὰ περιπλέχτηκαν ἀκόμη περισσότερο.

Ἡ νέα ΚΑΠ, μὲ τὸ ποὺ ἄρχισε νὰ ἐφαρμόζεται στὶς ἀρχὲς τοῦ 2024, προκάλεσε τὴν ὀργὴ τοῦ συνόλου τῆς εὐρωπαϊκῆς ἀγροτιᾶς μὲ τὶς μεγαλειώδεις διαδηλώσεις ἀπὸ τὴ Γαλλία μέχρι τὴν Πολωνία καὶ ἀπὸ τὴν Γερμανία μέχρι τὴν Ἑλλάδα. Εἶναι ἡ ΚΑΠ ποὺ ἐφαρμόζει τὴν Εὐρωπαϊκὴ Πράσινη Συμφωνία (Green Deal), μὲ κατακόρυφη μείωση τῶν ἐνισχύσεων στὸν ἀγροτικὸ τομέα κατὰ 25-30% ἀλλὰ καὶ αὐστηροποίηση τῆς ἀγροτοκτηνοτροφικῆς παραγωγῆς, ποὺ σημαίνει νέα αὔξηση τοῦ κόστους παραγωγῆς.

Οἱ μεγάλες γεωπολιτικὲς ἀλλαγὲς ποὺ συμβαίνουν δὲν μπορεῖ νὰ ἀφήσουν ἀλώβητο αὐτὸν τὸν κυρίαρχο παραγωγικὸ κλάδο, ποὺ ὑπόκειται σὲ σοβαρὴ ἀναδιάρθρωση μὲ ἄγνωστες συνέπειες γιὰ τὸ σύνολο τοῦ εὐρωπαϊκοῦ πληθυσμοῦ. Τὸ πρῶτο σίγουρο βῆμα -ποὺ εἶναι ἤδη σὲ ἐφαρμογή- εἶναι ἡ δραματικὴ ἀλλαγὴ χρηματοδότησης τοῦ ἀγροτικοῦ τομέα ποὺ θὰ βαρύνει φυσικὰ περισσότερο τὶς πιὸ ἐκτεθειμένες παραγωγικὰ χῶρες.

Αὐτὲς οἱ μεγάλες ἀλλαγὲς σὲ εὐρωπαϊκὸ ἐπίπεδο βρίσκουν μιὰ δραματικὴ ἀντανάκλαση στὴν ἑλληνικὴ πραγματικότητα, ποὺ τὴ χαρακτηρίζει ἡ σταθερὴ ἐπιδείνωση τοῦ ἐμπορικοῦ ἀγροτικοῦ ἰσοζυγίου σὰν κύριο σύμπτωμα τῆς ἀποσάθρωσης τοῦ ἀγροτικοῦ τομέα, ἡ ὁλοκληρωτικὴ κατάρρευση τῶν ἀγροτικῶν συνεταιρισμῶν μὲ τὴν ἀπαξίωση τῆς συνεταιριστικῆς ἰδέας ἀλλὰ καὶ ἡ ἄγρια κερδοσκοπία τῆς μεταποιητικῆς βιομηχανίας ποὺ λειτουργεῖ ὄχι μόνο ἐνάντια στὸν παραγωγὸ ἀλλὰ καὶ στὸν τελικὸ καταναλωτὴ ποὺ πληρώνει πανάκριβα τὸ βασικὸ γιὰ τὴν ἐπιβίωση ἀγαθό, τὸ τρόφιμο.

Εἶναι φανερὸ ὅτι καὶ ἐδῶ ἀναπαράγεται μὲ τὸν πιὸ ἀποκαλυπτικὸ τρόπο ἡ βασικὴ ἀντίθεση ποὺ ταλανίζει τὴ χώρα. Ἀπὸ τὴ μιὰ πλευρὰ ἡ ἀχαλίνωτη νεοφιλελεύθερη ἐπέλαση φέρνει σὲ σύγχυση τὰ ἀστικὰ ἐπιτελεῖα ποὺ ξεμπροστιάζονται μπροστὰ στὶς κυριαρχούμενες τάξεις καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη ἡ ἀδυναμία αὐτῶν τῶν τάξεων νὰ ὀρθώσουν ἀνάστημα ἀντίστασης σ’ αὐτὴ τὴν ἐπίθεση. Αὐτὸ φαντάζει ἰδιαίτερα στὸν ἀγροτικὸ χῶρο ποὺ ἡ πολιτικὴ χειραγώγηση καὶ ἡ πελατειακὴ τακτικὴ εἶναι παραδοσιακὰ καλὰ ἑδραιωμένη καὶ δυστυχῶς ἀναπαραγόμενη ὅσο ἐντείνονται οἱ οἰκονομικὲς δυσχέρειες.

Ἂν δὲν μπορέσει ὁ ἀγροτο-κτηνοτροφικὸς κόσμος νὰ βρεῖ δρόμους ἀπεμπλοκῆς ἀπὸ αὐτὸ τὸ ἐκμεταλλευτικὸ δίκτυο ποὺ ρημάζει τὴν ἴδια τήν ἀγροτικὴ παραγωγὴ καὶ τελικὰ στερεῖ τὴν δυνατότητα στὴ χώρα νὰ παράγει, οἱ ἐπιπτώσεις θὰ εἶναι δραματικὲς γιὰ τὸ σύνολο τῆς χώρας. 

Ἤδη βρίσκονται μπροστά μας.