Η «κόκκινη» σεισάχθεια

Τοποθετημένη στα «τεχνικά ζητήματα» που η κυβέρνηση συζήτησε με την τρ…, συγνώμη, θεσμούς, συγκαταλέγεται η λεγόμενη «κόκκινη σεισάχθεια» δηλαδή η ρύθμιση από τη μια των χρεών των πολιτών προς το δημόσιο, οι γνωστές 100 δόσεις (εφορίες, ταμεία) και από την άλλη των δανείων, τόσο των στεγαστικών όσο και των επιχειρηματικών. Τα λεγόμενα και «κόκκινα» δάνεια. Όσο αποχρωματίζεται πολιτικά το «κόκκινο», τόσο πληθαίνουν οι αναφορές σε αυτό! Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με την κυβέρνηση και τους υποστηρικτές της, πως στα βασικά της σημεία έχει γίνει αποδεκτή η πολιτική της ρύθμισης χρεών –δανείων με ένα πνεύμα αντιμετώπισης της «ανθρωπιστικής κρίσης» που επιβαρύνει λιγότερο την κοινωνία και τα πιο αδύναμα μέλη της.
Με αυτή την έννοια, πρόκειται για ένα «τεχνικό ζήτημα», εκείνο δηλαδή που το κυβερνητικό επιτελείο συζητά με την τρόικα είναι η τεχνική εφαρμογή και φυσικά η κοστολόγησή του.
Αποτελεί μάλιστα η «κόκκινη σεισάχθεια» την αιχμή του δόρατος, το μεγάλο αντισταθμιστικό ατού της κυβέρνησης στην διαπιστωμένη προσαρμογή της στα μνημονιακά προστάγματα.
Πολύ περισσότερο που η προηγούμενη κυβέρνηση είχε καεί στο συγκεκριμένο τομέα στην προσπάθειά της να παρουσιάσει το τρίπτυχο του δικού της μεταμνημονιακού -τάχα μου- προγράμματος: προληπτική γραμμή, έξοδος στις αγορές, ρύθμιση χρεών. Και υποχρεώθηκε σε μια ιταμή αναδίπλωση αναίρεσης εν τη πράξει της ρύθμισης με προϋποθέσεις που πετούσαν τη μισή κοινωνία απ’ έξω.
Ήδη μετά την επιστροφή -τα γράφαμε τότε- από το δεύτερο «Παρίσι», ήταν φανερό πως τα πράγματα σκοτείνιαζαν στην Ευρώπη και πως το τότε πολιτικό προσωπικό πιεσμένο να αποδεχτεί το «πακέτο» πριν την προκήρυξη εκλογών ουσιαστικά αναλωνόταν από τους μέχρι τότε προστάτες του στον βωμό αυτής της «αναγκαιότητας»…
Βέβαια, ο όρος σεισάχθεια -ιστορικός όρος, μέτρα με τα οποία ο Αθηναίος νομοθέτης Σόλωνας απάλλαξε από τα χρέη και την μετατροπή τους σε δούλους μεγάλη μερίδα ελεύθερων πολιτών ανοίγοντας το δρόμο στην αθηναϊκή δημοκρατία, κάτι ανάλογο έπραξαν και οι Γράκχοι στην αρχαία Ρώμη- προοιώνιζε ένα άνοιγμα της κοινωνικής βάσης του -πάντα- δουλοκτητικού καθεστώτος. Και με αυτή την έννοια αδικείται ο όρος καθώς τόσο στη χώρα μας αλλά και παντού στον καπιταλιστικό-ιμπεριαλιστικό κόσμο δεν επιλέγεται σήμερα μια τέτοια «διεύρυνση». Το αντίθετο μάλιστα, έχουμε το πέρασμα στον άγριο καπιταλισμό της αρπαγής και της διαρπαγής, τη συγκέντρωση του πλούτου σε λίγα χέρια, την ισοπέδωση (εισοδηματική, περιουσιακή, κοινωνική) της περίφημης «μεσαίας τάξης».
Ανορθογραφία λοιπόν; Και γιατί να κάνουν οι δυνάστες-δανειστές τη χάρη στον Τσίπρα που δεν έκαναν στο Σαμαρά; Με βάση την τρέχουσα πολιτική θα μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι αφήνουν ένα πεδίο στη νέα κυβέρνηση να «κάνει παιχνίδι» με τον λαό. Επίσης ισχύει πως μέσα στο διάστημα των τεσσάρων μηνών πολλές… προσαρμογές μπορούν να επισυμβούν και επίσης και στις ρυθμίσεις αυτές. Ήδη η πρώτη… κυβίστηση στο ζήτημα των «κόκκινων» δανείων προαναγγέλθηκε από το οικονομικό επιτελείο. Δήλωσαν πως η πιο… νέα ρύθμιση «θα είναι πιο πάνω από την παλιά» της κυβέρνησης Σαμαρά–Βενιζέλου και «πιο κάτω της πιο πρόσφατης»(!) όπως την υποσχέθηκαν αμέσως μετά τις εκλογές! Τόσο κοντά… τόσο μακριά.
Όμως υπάρχει πραγματικό πρόβλημα ρύθμισης για το σύστημα.
Ο εκτροχιασμός στα έσοδα για παράδειγμα, καθώς μεγάλη μερίδα των φορολογούμενων αδυνατεί να ανταποκριθεί με δεδομένο τον υπερδιπλασιασμό της φορολογίας κάθε είδους, είναι γεγονός.
Κύριος οίδε αν οι ήδη κεραυνοβολημένοι από τις φορολογικές επιλογές της προηγούμενης κυβέρνησης που συνεχίζονται και με την σημερινή, θα ανταποκριθούν στο βαθμό που το οικονομικό επιτελείο θα προσδοκούσε. Αλλιώς υπάρχουν και τα ισοδύναμα μέτρα. Εξ άλλου «σε βάθος χρόνου», ο ίδιος ο Βαρουφάκης έκανε λόγο για συμπλήρωση του μέτρου των 100 δόσεων με «έξυπνα μέτρα που θα προτείνει ο ΟΟΣΑ», κατά το «έξυπνες βόμβες» προφανώς.
Από την άλλη, και οι τράπεζες δεν ήταν καθόλου ευχαριστημένες από μία ραγδαία εξάπλωση των πλειστηριασμών καθώς θα απομείωνε (δηλαδή θα ξεφτίλιζε) τα χαρτοφυλάκιά τους που θα μετατρέπονταν σε εύκολη βορά για τα αρπακτικά επενδυτικά κεφάλαια που «δραστηριοποιούνται» στα ακίνητα.
Αυτό που αναγγέλλει η κυβέρνηση -μετά την υπογραφή του προγράμματος και έχει τη σημασία του- είναι μία ρύθμιση δύο επιπέδων. Το ένα επίπεδο αφορά τους πολίτες που ήδη έχουν λάβει ειδοποιήσεις πλειστηριασμού, 40.000 τον αριθμό, οι οποίοι εντάσσονται στη συγκεκριμένη διάταξη καταβάλλοντας από 0 έως 20% του εισοδήματος για την προστασία της κύριας κατοικίας ανάλογα με την εισοδηματική και περιουσιακή του κατάσταση.
Το άλλο αφορά τη μεγαλύτερη μάζα των δανειοληπτών, 100.000 τον αριθμό, που βρίσκονται στα όρια της φτώχειας και αδυνατούν να αποπληρώσουν τα δάνεια. Ύψους 3 δις ευρώ. Ποσό που δεν γίνεται να το υποτιμάς. Όπως ανέφερε ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης, σε συνομιλία του με δημοσιογράφους, θα συσταθεί ο Ενδιάμεσος Φορέας Διαχείρισης στον οποίο θα μεταφερθούν τα προβληματικά δάνεια από τις τράπεζες. Τα δάνεια θα πουληθούν από τις τράπεζες στο 50% της αξίας τους και στη συνέχεια ο δανειολήπτης θα πληρώσει στο φορέα μέρος της οφειλής ενώ ένα τρίτο μέρος θα καλυφθεί από το δημόσιο.
Με δύο λόγια, με την παρέμβαση του δημοσίου, δηλαδή του συλλογικού καπιταλιστή, κοινωνικοποιείται μία ιδιωτική ζημιά (των τραπεζών), αντλείται ό,τι μπορεί να αντληθεί από τους αναξιοπαθούντες (στη βάση βέβαια της «αλληλεγγύης και της αποφυγής της ανθρωπιστικής κρίσης») και οι τράπεζες θα εντάξουν στο ενεργητικό τους ποσά που αμφίβολα θα εισέπρατταν αν δεν γίνονταν η ρύθμιση! Τέλεια σεισάχθεια. Όχι τόσο κόκκινη βέβαια… Ούτε και τόσο… σεισάχθεια.
Στην κυβέρνηση άλλωστε δεν το κρύβουν πως η δημιουργία ενός τέτοιου Ενιαίου Φορέα βρίσκεται πάνω στα πατήματα των «κακών τραπεζών» ή τραπεζών για τα «κακά τοξικά δάνεια» που ήδη έχουν δημιουργηθεί σε Ισπανία, Ιρλανδία, χώρες όπου κατεξοχήν είχε διογκωθεί το ιδιωτικό χρέος των δανείων (και που μετά τα μνημόνια διογκώθηκε και το δημόσιο!). Εκεί γεννιούνται και σκέψεις για χρηματιστηριακή αξιοποίηση αυτών των χαρτοφυλακίων. Τώρα μάλιστα που η οικονομική ειδησεογραφία καταγράφει θριαμβευτικό comeback για τους κερδοσκόπους των sabrime (επισφαλών) στεγαστικών δανείων που πυροδότησαν την κρίση του 2008 για πρώτη φορά μετά το 2007! Και που το σύστημα μπρος στα πραγματικά αδιέξοδά του φαίνεται να επανέρχεται στα παλιά αδιέξοδα.
Δεν φαίνεται να το πάνε τόσο μακριά, προς το παρόν, στην κυβέρνηση. Αλλά μην το δένετε και κόμπο…