Στα μπλόκα του αγώνα ξανά η φτωχομεσαία αγροτιά

Μέσα από πλήθος συνεχιζόμενων συζητήσεων, διαβουλεύσεων,  ζυ­­­μώ­σεων και σχεδίων, αλλά και έντονων αντιπαραθέσεων, η αγροτιά ξεκίνησε τις κινητοποιήσεις της, στήνοντας μπλόκα σε βασικούς κόμβους των εθνικών οδών. Χαρακτηριστικό στοιχείο αυτών των κινητοποιήσεων, είναι η προσπάθεια δημιουργίας αυτόνομων Συντονιστικών Επιτροπών που διακηρύττουν τον μη κομματικό και μη πολιτικοποιημένο χαρακτήρα τους. Ωστόσο, ο ίδιος ο αγροτικός αγώνας είναι από τη φύση του πολιτικός και κατά συνέπεια τα επιμέρους οικονομικά αιτήματα συνδέονται άρρηκτα με τις αιτίες που τα δημιουργούν. Και αυτές οι αιτίες θα πρέπει να αναζητηθούν στην εξάρτηση της χώρας από τα ξένα ιμπεριαλιστικά κέντρα, στη μνημονιακή πολιτική, στη διείσδυση των ξένων μονοπωλίων αγροτικών εφοδίων στην αγροτική μας οικονομία, στο τεράστιο κόστος παραγωγής των ντόπιων παραγομένων προϊόντων σε σχέση με τα ομοειδή εισαγόμενα, στην ανυπαρξία γεωργικών υποδομών, στην έλλειψη κονδυλίων στην Έρευνα και Τεχνολογία, κλπ., κλπ. Όλ’ αυτά επιδρούν καταλυτικά κατά μονάδα και κατ’ άθροισμα στον πρωτογενή τομέα (Γεωργία, Κτηνοτροφία, Αλιεία), οδηγώντας τον σε συνεχή υποχώρηση, από την ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ και δώθε. Δεν χρειάζονται πλέον αριθμητικά στοιχεία. Η κατάρρευση είναι αυταπόδεικτη.

Από εκεί και πέρα δεν υπάρχει άλλη επιλογή από τον δρόμο του αγώνα, που ξεκίνησε ήδη από τη δεκαετία του ’90 (με τη σταδιακή περικοπή των ενισχύσεων, επιδοτήσεων) με το κλείσιμο των δρόμων με τα τρακτέρ, προκειμένου να ασκηθεί πίεση προς τις εκάστοτε κυβερνήσεις, αναγκάζοντάς τες να ικανοποιήσουν τα δίκαια αιτήματα της φτωχομεσαίας αγροτιάς που κυριολεκτικά αφανίζεται από τις παραπάνω αιτίες. Αυτήν τη στιγμή ο αγροτικός αγώνας μπορεί να συσπειρώσει ευρύτερες δυνάμεις πάνω στη βάση της απόκρουσης των εξοντωτικών αντιαγροτικών μέτρων της εφτάχρονης μνημονιακής περιόδου και ιδιαίτερα τα φοροληστρικά μέτρα του τρίτου μνημονίου. Για όλα τα άλλα προβλήματα, που συνδέονται με το κόστος παραγωγής (πανάκριβο αγροτικό πετρέλαιο και αγροτικό ρεύμα, εισφορές στον ΤΟΕΒ και τον ΓΟΕΒ για το πότισμα των χωραφιών, ψηλές εισφορές για την ασφάλιση της παραγωγής στον ΕΛΓΑ, τέλη για τις δηλώσεις ΟΣΔΕ, για την αδειοδότηση των αρδευτικών γεωτρήσεων, για την πιστοποίηση των ψεκαστικών, για τις σταβλικές εγκαταστάσεις, για την ηλεκτρονική σήμανση των ζώων, κλπ.) και τη διαφορική γαιοπρόσοδο (μέγεθος ιδιοκτησίας, γονιμότητα γης, δυνατότητα τραπεζικής δανειοδότησης, γεωτρήσεις, ενέργεια, εγγυημένες ποσότητες και τιμές μέσω αγροδιατροφικών αλυσίδων, συμβολαιακή Γεωργία μέσω τραπεζών π.χ. Τράπεζα Πει­ραιώς, τοποθεσία χωραφιών σε σχέση με την αγορά, κ.α.), παρεμβαίνει η ταξική διαφοροποίηση στον όγκο, την ποιότητα και την κατεύθυνση των αγροτικών αιτημάτων (Γεωργία, Κτηνοτροφία, Αλιεία). 

* * *

Εξ άλλου, ο καθοριστικός και αξεπέραστος παράγοντας της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) που απορρέει από την κυριαρχία του ευρωπαϊκού, αλλά και αμερικανικού μονοπωλιακού κεφαλαίου του είδους (εταιρείες εξαγοράς αγροτικών προϊόντων, φυτοφαρμάκων και κτηνιατρικών σκευασμάτων, σπόρων και ζωϊκού κεφαλαίου, αγροτικών μηχανημάτων και εργαλείων, θερμοκηπίων και σταυλισμού, κ.ο.κ.), έχει κατακλύσει, εδώ και δεκαετίες τη χώρα, εμποδίζοντας κάθε προσπάθεια εγχώριας Έρευνας και Τεχνολογίας στον αγροτικό τομέα, αποκλείοντας κάθε έννοια «ανταγωνιστικότητας» και αυτόνομης ανάπτυξης. Πάνω απ’ όλα, αποτελεί εργαλείο ξεκληρίσματος της φτωχομεσαίας αγροτιάς με στόχο τη μεγέθυνση του κλήρου σε όσα αγροτικά νοικοκυριά θα απομείνουν. Ήδη στα 36 χρόνια της ένταξης στο κοινοτικό καθεστώς πάνω από 620.000 φτωχομεσαία αγροτικά νοικοκυριά αφανίστηκαν. Αρκεί να θυμίσουμε τα επίσημα στατιστικά της Eurostat, πως το 80% των αγροτών εισπράττει το 20%, ενώ το 20% των αγροτών εισπράττει το 80% των επιδοτήσεων-ενισχύσεων. Τέλος, η ίδια η ΚΑΠ με το σύστημα των «συνδεδεμένων ενισχύσεων» με την παραγωγή και το ζωικό κεφάλαιο και των «ποσοστώσεων», καθορίζει ακόμα και την έκταση καλλιέργειας ή τη συνολική ποσότητα κτηνοτροφικού προϊόντος. Είναι το ίδιο  κοινοτικό καθεστώς που α­πα­γόρευσε και την ελάχιστη ακόμα διαχείριση σε παραδοσιακά προϊόντα (σταφίδα, καπνός, βαμβάκι, κα.), υποχρεώνοντας τους αντίστοιχους Οργανισμούς σε παρακμή και διάλυση, στο όνομα της «ελεύθερης» αγοράς των μονοπωλίων. Είναι το ίδιο  κοινοτικό καθεστώς που απαγόρευσε και την ελάχιστη επιδότηση βασικών αγροτικών προϊόντων (στάρι, καλαμπόκι, τριφύλλια, τεύτλα, κ.α.), μέσω της κορυφαίας συνεταιριστικής οργάνωσης, της ΚΥΔΕΠ, υποχρεώνοντάς την στην παρακμή και τη διάλυση, στο όνομα της «ελεύθερης» αγοράς των μονοπωλίων. Είναι το ίδιο κοινοτικό καθεστώς που απαγόρευσε τη λειτουργία μεγάλων συνεταιριστικών μονάδων (ΚΣΟΣ, ΣΥΝΕΛ, ΣΥΚΙΚΗ, ΑΣΟ, ΕΛΑΙΟΥΡΓΙΚΗ, ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗ, ΕΛΒΙΖ, κλπ.), στο όνομα της «ελεύθερης» αγοράς των μονοπωλίων. Ακόμα και η ΑΤΕ απορροφήθηκε από την Τράπεζα Πειραιώς. Όλες αυτές οι οργανώσεις, με πολύ μικρή συμμετοχή των συνεταιρισμένων αγροτών, λειτουργώντας έστω με τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής και διαχείρισης, και παρά τα δεκάδες προβλήματα, παρείχαν κάποια ελάχιστη προστασία στο αγροτικό εισόδημα. Σήμερα, οι συνεταιριστικές οργανώσεις, λόγω της α­παιτούμενης, από το άρθρο 61 του ν. 4277/2014, μεγάλης μερίδας συμμετοχής, (το συν/κο κεφάλαιο για την ίδρυση αγροτικού συνεταιρισμού μπορεί να φτάσει και τα 10.000€), δρουν αποτρεπτικά στη συγκρότηση του συνεταιριστικού κινήματος.

* * *

Σήμερα, η αγροτική δραστηριότητα ασκείται στο πλαίσιο της νέας αναθεωρημένης ΚΑΠ και κάτω από ένα δυσβάσταχτο μνημονιακό καθεστώς, που οδηγεί σε συνεχή συγκέντρωση της γης και συγκεντροποίηση της παραγωγής στις τράπεζες, σε γεωργικές επιχειρήσεις και σε μεγαλοαγρότες, πετώντας τη φτωχομεσαία αγροτιά από τη γη της. Παράλληλα, στο πλαίσιο της ΚΑΠ 2014-2016, κόπηκε ήδη το 30% των επιδοτήσεων και ενισχύσεων, ενώ μέχρι το τέλος του 2019 οι περικοπές θα ξεπεράσουν το 60%. Σε ό,τι αφορά το τρίτο Μνημόνιο οι αρνητικές επιπτώσεις του είναι καταστροφικές: α)αυξήθηκε ο συντελεστής φορολόγησης από 13% στο 22% για το εισόδημα και προστέθηκε το τέλος επιτηδεύματος, β) τριπλασιάζονται σταδιακά, μέχρι το 2022, οι ασφαλιστικές εισφορές στον ΟΓΑ, γ) Μειώνεται δραστικά και στη συνέχεια καταργείται ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης στο αγροτικό πετρέλαιο, δ) αυξάνεται ο ΦΠΑ στα αγροτικά εφόδια από 13% στο 24%, ε) εισάγεται Ειδικός Φόρος στο κρασί, στ) αυξάνεται ο ΕΝΦΙΑ στα σπίτια και στα χωράφια. Την ίδια στιγμή οι τιμές των αγροτικών προϊόντων που καθορίζονται από τα πανίσχυρα «λόμπι» της διεθνούς αγοράς, είναι πολύ χαμηλότερες από το κόστος παραγωγής των φτωχομεσαίων αγροτικών νοικοκυριών με τη μικρή ιδιοκτησία, ενώ είναι κατά τι ψηλότερες στα νοικοκυριά με τις μεγάλες ιδιοκτησίες γης ή μεγάλο αριθμό ζώων.  Οι γνωστοί κυβερνητικοί ισχυρισμοί για την άνοδο «συνολικά» του αγροτικού εισοδήματος, βασίζεται στην ίδια λογική του «κατά κεφαλή εισοδήματος». Αθροίζουμε τα εισοδήματα και διαιρούμε δια του συνόλου!

Οι κυβερνητικές υποσχέσεις που δόθηκαν κατά την πρόσφατη προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή για το Αγροτικό ζήτημα, αφορούν την επανεξέταση του ειδικού φόρου στο κρασί και του ΕΝΦΙΑ στις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, τη μείωση του ΦΠΑ σε ορισμένα μέσα και εφόδια, κυρίως στη ζωική παραγωγή, το οικογενειακό εργόσημο και τη διαβόητη «κάρτα του αγρότη» (που θα συνδέεται με τη «βασική ενίσχυση» που θα κατατίθεται στο λογαριασμό του αγρότη, και από την οποία θα πληρώνονται ο ΕΝΦΙΑ, τα ασφάλιστρα ΟΓΑ, οι εισφορές στον ΕΛΓΑ, τα τέλη ΟΣΔΕ κ.ά.  Ωφελημένοι από την «κάρτα» θα είναι οι τράπεζες, οι εμποροβιομήχανοι αγροεφοδίων και το κράτος). Πρόκειται για αμελητέες ρυθμίσεις, που γίνονται κάτω από την πίεση της συγκυρίας και που δεν επηρεάζουν ούτε κατ’ ελάχιστο τον όγκο των αγροτικών προβλημάτων. Οι δε ισχυρισμοί του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης ότι οι αγρότες δεν έχουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν άλλες κοινωνικές τάξεις, επιχειρούν να αναβιώσουν τον «κοινωνικό αυτοματισμό».

Κάτω από πολύ κακές καιρικές συνθήκες η αγροτιά προχωρά κλιμακωτά στο κλείσιμο των δρόμων, αρχίζοντας από την περιοχή Αργυροπουλίου Τυρνάβου, όπου διακόπτεται για δύο ώρες κάθε μέρα η κυκλοφορία στην Εθνική οδό Λάρισας-Κοζάνης, στον κόμβο Αγγελή της Ιονίας Οδού από αγρότες της Άρτας και στην εθνική οδό Πατρών-Κορίνθου, στο ύψος του Αιγίου, από αγρότες της Αχαΐας, με επίσης δίωρους αποκλεισμούς. Υπάρχουν ακόμα δεκάδες τρακτέρ στον κόμβο της Κουλούρας στην Ημαθία, στο Γερακάρι της Λάρισας, στον κόμβο Γυψοχωρίου στην Πέλλα, στο Κομπότι της Άρτας, στον κόμβο των Πρατωρίων Ηρακλείου Κρήτης, στο Λατίφι της Ηλείας, στο Ευηνοχώρι της Αιτωλοακαρνανίας, ενώ μικρότερος αριθμός στον κόμβο Αιγινίου Πιερίας, στον Λούρο Πρέ­βεζας, στον Άγιο Γεώργιο Ηλείας, σε πλατείες χωριών στον Θεσσαλικό κάμπο και σε άλλες περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας και της Πελοποννήσου. Στο νομό Σερρών συγκεντρώνεται μεγάλος αριθμός τρακτέρ προκειμένου να προωθηθούν προς τον μεθοριακό σταθμό του Προμαχώνα. Το ίδιο συμβαίνει και στις περιοχές Λάρισας, Καρδίτσας και Τρικάλων, για τον κόμβο της Νίκαιας. Οι αγροτικές συνελεύσεις και οι ζυμώσεις, συνεχίζονται με πυρετώδη ρυθμό.