Πολεμική ρητορεία και πραγματικοί κίνδυνοι για Αιγαίο – Κύπρο

 

Την ώρα που η πολεμική ρητορική της Άγκυρας κλιμακώνεται επικίνδυνα και οι εδαφικές διεκδικήσεις της σε βάρος της ελληνικής κυριαρχίας τίθενται απροκάλυπτα από τον Ερντογάν, που υποστηρίζει ότι τα νησιά του Αιγαίου είναι «υπό κατοχή» και απειλεί να έρθει «ένα βράδυ ξαφνικά», ο Μητσοτάκης από τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης καλλιεργεί αμέριμνος τον εφησυχασμό. Δηλώνει ότι: «δεν μπορώ να διανοηθώ μια σύρραξη με την Τουρκία επιτιθέμενη εις βάρος ελληνικής κυριαρχίας». Χαρακτηρίζει τις τουρκικές απειλές σαν «ανιστόρητα πυροτεχνήματα για εσωτερική κατανάλωση». Εμφανίζοντας τους βασικούς υποκινητές της έντασης ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ σαν δήθεν ασπίδα προστασίας της Ελλάδας, επιδόθηκε σε λεονταρισμούς, σε προεκλογική περίοδο και για την Ελλάδα. Απευθυνόμενος στον Τούρκο Πρόεδρο, αναφώνησε «νταηλίκια γιοκ με την Ελλάδα».

Η τουρκική κυβέρνηση έχει την αμέριστη στήριξη της αντιπολίτευσης, η οποία κάθε τόσο την παρακινεί να μη μένει στα λόγια, αλλά «να έχει ψυχή» και να υλοποιήσει τις απειλές της. Επαναφέρει όλο το πλαίσιο των απαράδεκτων αξιώσεών της και τις κατηγορίες περί παραβίασης του καθεστώτος αποστρατιωτικοποίησης των νησιών, στέλνοντας επιστολές προς ΝΑΤΟ – ΕΕ – ΟΗΕ – ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Καταγγέλλει την Αθήνα για «ακούραστα σχέδια για την απομόνωση της Τουρκίας» επεξηγώντας τις θέσεις της ότι «δεν υπάρχουν θαλάσσια σύνορα που να έχουν καθοριστεί από έγκυρες συμφωνίες ή οποιαδήποτε κοινή αντίληψη στο Αιγαίο» και ότι «η Ελλάδα προσπαθεί να αλλάξει την ισορροπία και το status quo στο Αιγαίο προς όφελός της εις βάρος των ζωτικών και νόμιμων συμφερόντων της Τουρκίας μέσω μονομερών πράξεων».
Η κυβέρνηση της ΝΔ επικαλούμενη τη «ΝΑΤΟϊκή συνοχή», με δικές της επιστολές απάντησε, χαρακτηρίζοντας την τουρκική συμπεριφορά «αποσταθεροποιητικό παράγοντα για τη συνοχή και την ενότητα του ΝΑΤΟ, που αποδυναμώνει τη νοτιοανατολική πτέρυγα της Συμμαχίας σε μια στιγμή κρίσης»…

Κι αυτά όταν η Άγκυρα έχει πυκνώσει τις παραβιάσεις στο Αιγαίο και τη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAV). Οι αερομαχίες που γίνονται, οι υπερπτήσεις των τουρκικών F-16 σε χαμηλό ύψος στα νησιά δείχνουν και τις διαθέσεις και προθέσεις της Άγκυρας. Παράλληλα, τα συνοριακά επεισόδια σε Αιγαίο και Έβρο, με αφορμή τις μεταναστευτικές ροές, παίρνουν επικίνδυνες διαστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε προβοκάτσιες ή «ατυχήματα» ικανά να πυροδοτήσουν γενικευμένες εντάσεις.

Σ’ αυτό το πλαίσιο, ο Έλληνας πρωθυπουργός για να μην κακοκαρδίσει τους υψηλούς προστάτες του, που ζητούν να «τα βρούμε», αλλά και να «εκθέσει» τον Ερντογάν στους «συμμάχους» για τους πρόσφατους ισχυρισμούς του ότι: «Η Ελλάδα δεν είναι ίση με εμάς, ούτε πολιτικά ούτε στρατιωτικά ούτε οικονομικά» και «γι’ αυτόν τον λόγο δεν μπορεί να είναι συνομιλητής μας», ο Μητσοτάκης επανέλαβε πως επιδιώκει τον διάλογο με την Τουρκία, για να «αντιμετωπίσουμε μία σειρά από κοινές προκλήσεις, απέναντι στις οποίες θα ήταν καλό να υπήρχε ένα πλαίσιο συνεργασίας» και διαβεβαίωνε ότι «πάντοτε είμαι ανοιχτός να συναντήσω τον κ. Ερντογάν».

Το ίδιο μοτίβο συνεχίστηκε και κατά τη διμερή ελληνογαλλική συνάντηση στο Παρίσι, όπου από την πλευρά του Μακρόν υπογραμμίστηκε ότι «η στρατηγική σχέση Αθήνας – Παρισιού δεν θα επιτρέψει να γίνει καμία αναταραχή στην Ανατολική Μεσόγειο». Ωστόσο οι εξελίξεις βεβαιώνουν ακριβώς το αντίθετο. Η Γαλλία αντιγράφοντας τις ΗΠΑ, χρησιμοποιεί την Ελλάδα σαν μοχλό πίεσης προς την Τουρκία, η οποία διεισδύει τα τελευταία χρόνια σε περιοχές της Μεσογείου και Αφρικής που αποτελούσαν «παραδοσιακό» φέουδο του γαλλικού ιμπεριαλισμού. Από την πλευρά του ο Μητσοτάκης, εξωραΐζοντας τον ρόλο των ιμπεριαλιστών και παραβλέποντας το γεγονός ότι παρά και μετά τις συμφωνίες με ΗΠΑ και Γαλλία η τουρκική προκλητικότητα κλιμακώνεται, εκτίμησε ότι «οι εξοπλισμοί και οι ισχυρές συμμαχίες είναι η ασπίδα μας».

Ωστόσο σε ισχυρές συμμαχίες εντάσσεται και η Άγκυρα. Επενδύει στον ρόλο «μεσολαβητή» που προβάλλεται ότι έχει ανάμεσα σε Ρωσία και Ουκρανία, «απειλώντας» τη Δύση με ενίσχυση των σχέσεών της με τη Μόσχα. Δεν είναι μόνο οι αποκαλύψεις ότι επίκειται αποστολή στην Άγκυρα και δεύτερης συστοιχίας αντιαεροπορικών συστημάτων S-400. Ο Ερντογάν επανέφερε το ενδεχόμενο η Τουρκία «να στραφεί προς άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων η Ρωσία, για να αποκτήσει μαχητικά αεροπλάνα», αν τελικά δεν προμηθευτεί αμερικανικά F-16. Και πρόσφατα υποστήριξε ότι η στάση της Δύσης δεν είναι «σωστή» και πως ακολουθεί «πολιτική προκλήσεων» απέναντι στη Μόσχα, προσθέτοντας ότι «η Ρωσία δεν είναι μια χώρα που θα έπρεπε να υποτιμάται…».

«Συνεχίζουμε να προστατεύουμε τα δικαιώματα και τα συμφέροντά μας σε όλες τις πλατφόρμες», δήλωσε ο Τσαβούσογλου και συμπλήρωσε με ύφος πλανητάρχη «διαθέτουμε σχέδια που θα συμβάλουν στην ειρήνη και ευημερία όχι μόνο στην περιοχή μας αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο». Δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στην Ελλάδα, προειδοποιώντας ότι αν ξεκινήσει μια «περιπέτεια για λογαριασμό άλλων», θα υποστεί τις συνέπειες και συνέστησε στην Αθήνα «μη γίνεστε όργανα άλλων, μη συνεχίζετε τις προκλήσεις. Διότι η φιλία της Τουρκίας είναι καλή αλλά η εχθρότητά της είναι τραγική».

Μετά τα προκλητικά συγχαρητήρια του ΝΑΤΟ για την τουρκική νίκη επί της Ελλάδας το 1922, ξεκίνησε στα ανοιχτά της Τουρκίας η ΝΑΤΟϊκή άσκηση «Dynamic Mariner 22», που θα ολοκληρωθεί στις 22 Σεπτέμβρη, με τη συμμετοχή συνολικά 15 χωρών. Η άσκηση θεωρείται η μεγαλύτερη που θα διεξαχθεί φέτος στη Μεσόγειο.
Όμως η Άγκυρα, παρά τα ανταλλάγματα και τις πιέσεις που και τα δυο υπονομεύουν την κυριαρχία Ελλάδας και Κύπρου, αρνείται να ευθυγραμμιστεί με τις Ευρωανταντικές επιλογές. Αντίθετα, φαίνεται έχει διαφορετική κατεύθυνση, όπως δείχνει η συμμετοχή (στις 15/9) του Τούρκου Προέδρου στη Σύνοδο του Οργανισμού για τη Συνεργασία στη Σαγκάη (SCO), που πρωταγωνιστούν οι κύριοι ανταγωνιστές των δυτικών ιμπεριαλιστών, Κίνα και Ρωσία.

Σε ό,τι αφορά την Κύπρο, που επίσης διανύει προεκλογική περίοδο, οι αντιπαραθέσεις για τον χειρισμό του Κυπριακού κατά τη θητεία Αναστασιάδη είναι καθημερινές και συμπλέκονται με τις αποκαλύψεις και κατηγορίες του σκανδάλου με τις χρυσές βίζες.
Ωστόσο, ο επόμενος μήνας είναι κρίσιμος καθώς αναμένεται να σταλεί στην κυπριακή ΑΟΖ το νέο τουρκικό γεωτρύπανο «Abdulhamid Han», το οποίο προς το παρόν βρίσκεται στον κόλπο της Αττάλειας, όπου πραγματοποιεί γεώτρηση. Εκτιμάται πως, σε μια ενέργεια επιβολής τετελεσμένων, ο επόμενος σταθμός θα είναι στο βόρειο τμήμα της περιοχής, που βρίσκεται μεταξύ των θαλασσοτεμάχιων 6 και 7.

Στο μεταξύ, σοβαρές διαστάσεις παίρνει η διοχέτευση από τα κατεχόμενα στις ελεύθερες περιοχές παράτυπων μεταναστών, καθώς η ΟΥΝΦΙΚΥΠ δεν θεωρεί αρμοδιότητά της τον έλεγχο διέλευσης των μεταναστών. Να σημειωθεί επίσης ότι ο ΟΗΕ ποτέ δεν παρενέβαινε στις τουρκικές παραβιάσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, με τον Γενικό Γραμματέα στις εκθέσεις του να επαναλαμβάνει ότι θα πρέπει να αποφεύγονται ενέργειες που προκαλούν εντάσεις.