Πότε με την επεκτασιμότητα, πότε με τον κατώτατο μισθό των 650 ευρώ: Προσπαθούν να κρύψουν τη συμβολή τους στην εξαθλίωση της εργατικής τάξης

Τον Σεπτέμβρη  του 2018, η υπουργός Εργασίας Αχτσιό-γλου και η κυβέρνηση  των Τσιπροκαμμένων ξεσήκωσαν μεγάλο θόρυβο, ισχυριζόμενοι ότι μετά τη δήθεν έξοδο της Ελλάδας από τα Μνημόνια, με τις υπουργικές αποφάσεις που θα υπογράψει η Αχτσιόγλου για την περιβόητη επεκτασιμότητα των ΣΣΕ (Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας), θα αρχίσουν βαθμιαία να αίρονται οι αδικίες σε βάρος της εργατικής τάξης και των άλλων εργαζόμενων, που υφίστανται στυγνή εκμετάλλευση από την αστική τάξη.

Ο θόρυβος αυτός διήρκησε πολύ λίγο. Η λαλίστατη υπουργός Εργασίας υπέγραψε στις 3, 7 και 17 Σεπτέμβρη του 2018 επτά αποφάσεις, από τις οποίες μόνο οι πέντε αφορούσαν Κλαδικές Συμβάσεις Εργασίας πανελλαδικού χαρακτήρα. Οι άλλες δύο αφορούσαν τοπικές Κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις εργαζόμενων στα ξενοδοχεία των Χανίων και του Λασιθίου. Μετά από 39 μέρες, στις 26 Οκτώβρη, υπέγραψε μία ακόμα απόφαση για κλαδική σύμβαση πανελλαδικού χαρακτήρα (για τους τεχνικούς της Ραδιοφωνίας) και στις 8 Νοέμβρη μία ακόμα απόφαση για τοπική Κλαδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (των εργαζόμενων στα ξενοδοχεία της Ρόδου).

Από τις 8 Νοέμβρη που εκδόθηκε η τελευταία απόφαση της Αχτσιόγλου για επεκτασιμότητα μέχρι τις 31 Γενάρη του 2019, που γράφεται αυτό το σημείωμα, πέρασαν σχεδόν τρεις μήνες χωρίς να εκδοθεί άλλη υπουργική απόφαση επεκτασιμότητας Κλαδικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, είτε πανελλαδικής είτε τοπικής εμβέλειας. Δεν εκδόθηκε ούτε ένα Δελτίο Τύπου του υπουργείου Εργασίας που να ενημερώνει τους εργαζόμενους για ποιο λόγο πάγωσε η διαδικασία της έκδοσης υπουργικών αποφάσεων επεκτασιμότητας ΣΣΕ.

Στάση απολύτως λογική από τη μεριά της Αχτσιόγλου. Ο θόρυβος που ξεσήκωσε για τις υπουργικές αποφάσεις επεκτασιμότητας, ήταν μια φούσκα που έσκασε, γιατί οι καπιταλιστές δεν επέτρεψαν την επεκτασιμότητα άλλων Κλαδικών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας. Απαιτούνται προϋποθέσεις για να εκδοθεί μια υπουργική απόφαση επεκτασιμότητας. Στις 13 Ιούνη του 2018, εκδόθηκε από το υπουργείο Εργασίας έγγραφο με θέμα: «Ελεγχος συνδρομής των προϋποθέσεων του άρθρου 11 παρ. 2 του Ν. 1876 του 1990», που αναφέρει: «Σε περίπτωση μη υποβολής από την εργοδοτική οργάνωση του μητρώου μελών της και της συνακόλουθης αδυναμίας της προβλεπόμενης διαδικασίας, η επέκταση της συλλογικής σύμβασης δεν είναι δυνατή» (η έμφαση δική μας).

Από τις εννιά υπουργικές αποφάσεις επεκτασιμότητας που υπέγραψε η Αχτσιόγλου οι τέσσερις αφορούσαν εργαζόμενους στα ξενοδοχεία (μία πανελλαδική και τρεις τοπικές)! Μιλάμε, μ’ άλλα λόγια, για χοντρό δούλεμα των εργαζόμενων (και των εργαζόμενων στα ξενοδοχεία).

Οι Πίνακες 1 και 2 φτιάχτηκαν με στοιχεία που πήραμε από το υπουργείο Εργασίας και καταγράφουν τις Κλαδικές και τις Εθνικές Ομοιοεπαγγελματικές ΣΣΕ καθώς και τις Διαιτητικές Αποφάσεις που εξέδωσε ο ΟΜΕΔ και υπέγραψαν οι υπουργοί Εργασίας (οπότε απέκτησαν ισχύ ΣΣΕ). Ο Πίνακας 1 αναφέρεται στη μνημονιακή περίοδο 2013-18 και ο Πίνακας 2 στην περίοδο που προηγήθηκε (2005-12).

Πρέπει να διευκρινίσουμε ότι οι ΣΣΕ που καταγράφονται καθ’ όλη αυτή την περίοδο (από το 2005 μέχρι το 2018) δεν αφορούν διαφορετικούς εργάτες και εργαζόμενους. Οι ΣΣΕ που συμφωνούνται είναι είτε μονοετείς είτε διετείς, γι’ αυτό οι αριθμοί των δύο Πινάκων δεν καταγράφουν διαφορετικές ΣΣΕ για κάθε χρόνο. Για την περίοδο 2013-2018 κάναμε αναλυτική έρευνα και διαπιστώσαμε ότι οι ΣΣΕ που υπογράφηκαν ήταν 35 (και όχι 82) και οι Διαιτητικές Αποφάσεις 26.

Δεν προλάβαμε να βρούμε πόσες Κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας του Πίνακα 2 υπογράφηκαν από διαφορετικές εργατικές οργανώσεις και πόσες ανανεώθηκαν. Το ίδιο ισχύει και για τις Διαιτητικές Αποφάσεις. Δεσμευόμαστε να το κάνουμε την επόμενη εβδομάδα.

Ενώ, λοιπόν, την περίοδο 2013-2018 υπογράφηκαν συνολικά 61 Κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, η Αχτσιόγλου υπέγραψε αποφάσεις επεκτασιμότητας μόνο για εννιά (ποσοστό 14,75% του συνόλου). Εκανε τον προπαγανδιστικό ντόρο και στη συνέχεια σταμάτησε να δημαγωγεί για το κέρδος που θα έχουν δήθεν οι εργαζόμενοι από τις αποφάσεις για την επεκτασιμότητα.

Η προπαγανδιστική απάτη της Αχτσιόγλου, προκειμένου να λέει ότι οι εργαζόμενοι θα έχουν κέρδος, στηρίχτηκε στη σύγκριση των αριθμών για το βασικό μεροκάματο από κάποιες Κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας με τον κατώτατο μισθό της ΕΓΣΣΕ, δηλαδή τα 586 ευρώ. Πρόκειται για αλχημεία που στηρίχτηκε σε αποσιωπήσεις.

Πρώτο, όλες οι Κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας που υπογράφηκαν την περίοδο 2013-2018 δεν προβλέπουν αυξήσεις σε σχέση με τις ΣΣΕ που είχαν υπογραφεί την προμνημονιακή περίοδο (και ας έτρεχε, για παράδειγμα, ο πληθωρισμός την περίοδο αυτή).

Δεύτερο και σπουδαιότερο, οι Κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας που υπογράφηκαν αυτή την περίοδο αφυδατώθηκαν από τους καπιταλιστές με την υπογραφή νέων ατομικών συμβάσεων εργασίας και με άλλους τρόπους (π.χ. με την υπογραφή συμβάσεων τετράωρης απασχόλησης και με τον εξαναγκασμό των εργαζόμενων να δουλεύουν οκτάωρο και υπερωρίες ή με τη στυγνή εκμετάλλευση νέων σπουδαστών που υποχρεώνονται να κάνουν εξάμηνη πρακτική, όπως συμβαίνει στα ξενοδοχεία, όπου αυτή η κατάσταση έχει πάρει μόνιμο χαρακτήρα και έχει εκσφενδονίσει στα ύψη τα κέρδη των καπιταλιστών).

Η Αχτσιόγλου και όλα τα Τσιπράκια που κατσικώθηκαν στους υπουργικούς θώκους γνωρίζουν αυτή την κατάσταση. Ενώ παρέλαβαν κρατικούς ελεγκτικούς μηχανισμούς ολιγομελείς και διαβρωμένους από πάνω μέχρι κάτω, δεν πήραν κανένα ουσιαστικό μέτρο για να βάλουν τέλος στην ασυδοσία των καπιταλιστών, που εκτός των άλλων κατάργησαν τις Κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας εξαναγκάζοντας τους εργαζόμενους να υπογράψουν ατομικές συμβάσεις εργασίας στο επίπεδο του κατώτατου μισθού. Αν ήθελαν να χτυπήσουν αυτή την ασυδοσία, θα έβαζαν νομοθετικά τέλος στην υπεροχή των ατομικών συμβάσεων εργασίας και των ειδικών επιχειρησιακών συμβάσεων εργασίας έναντι των Κλαδικών ΣΣΕ και θα έφτια-χναν ελεγκτικούς μηχανισμούς που θα έβαζαν φραγμό στην αυθαιρεσία των καπιταλιστών.

Είναι φανερό, λοιπόν, γιατί μετά τις 8 Νοέμβρη η Αχτσιόγλου έπαψε να δημαγωγεί για το ευεργέτημα της επεκτασιμότητας των ΣΣΕ.
 

Κατώτατος μισθός 65ο ευρώ

Οι Τσιπραίοι απαντούν σε όσους τους ασκούμε κριτική για τον κατώτατο μισθό των 650 ευρώ ότι είμαστε εκτός τόπου και χρόνου. Οσο για τους ελεγκτικούς μηχανισμούς, που είναι ολιγομελείς και διάτρητοι από πάνω ως κάτω, επιτρέποντας στους καπιταλιστές να δρουν ανενόχλητοι, παραβιάζοντας τα πάντα και χρησιμοποιώντας διάφορα μέσα, η απάντηση των Τσιπραίων είναι ότι κατά τη δική τους διακυβέρνηση η καπιταλιστική αυθαιρεσία περιορίστηκε στο μισό. Φυσικά, όλοι ξέρουμε -έστω και εμπειρικά- ότι δεν έχει αλλάξει τίποτα.

Ο κατώτατος μισθός των 650 ευρώ είναι μεικτός. Θα αφαιρεθούν οι ασφαλιστικές εισφορές για όλους τους κλάδους και οι κρατήσεις για τη φορολογία εισοδήματος. Τολμά οποιοσδήποτε υπουργίσκος να ισχυριστεί ότι οι καπιταλιστές θα καταβάλλουν όλο τον καθαρό μισθό; Νομίζουμε κανείς.

Εμείς δεν εστιάζουμε την κριτική μας στο ότι δε θα καταβάλλεται από τους καπιταλιστές ολόκληρο το καθαρό ποσό του κατώτατου μισθού. Από τη σύγκριση των στοιχείων των δύο Πινάκων διαπιστώνουμε, χοντρικά, ότι την περίοδο 2005-2012 είχαν υπογραφεί πολύ περισσότερες Κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας και εκδόθηκαν πολύ περισσότερες Διαιτητικές Αποφάσεις από τον ΟΜΕΔ, σε σχέση με τη μνημονιακή περίοδο. Ο Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας, ακόμα και κατά την προμνημονιακή περίοδο εξυπηρετούσε τις επιδιώξεις των καπιταλιστών και των κυβερνήσεων. Τον ΟΜΕΔ τον χρησιμοποίησαν κατά κόρον οι αστικοποιημένοι γραφειοκράτες συνδικαλιστές προκειμένου να υπονομεύσουν την ανάπτυξη της ταξικής πάλης.

Κατά τη μνημονιακή περίοδο, οι καπιταλιστές αρνούνταν να υπογράψουν νέες Κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, γιατί ήθελαν να εκμεταλλευθούν την 6η Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου, που προέβλεπε ότι αν δεν υπογραφούν νέες Κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, μετά τη λήξη όσων ΣΣΕ είχαν υπογραφεί μέχρι το Φλεβάρη του 2012, θα ισχύουν μόνο ο βασικός μισθός της παλιάς Κλαδικής ΣΣΕ και τα επιδόματα ωρίμανσης, τέκνων, θέσης και επικίνδυνης εργασίας.

Ο βασικός μισθός των παλιών Κλαδικών ΣΣΕ ήταν πολύ μεγαλύτερος από τον κατώτατο μισθό των 586 ευρώ και -όπως είπαμε- οι καπιταλιστές τον πετσόκοψαν, εξαναγκάζοντας τους εργάτες και εργαζόμενους να υπογράψουν νέες ατομικές συμβάσεις εργασίας με βασικό μισθό 586 και με τέσσερα επιδόματα στην καλύτερη των περιπτώσεων. Δε διαθέτουμε στατιστικό υλικό για το αν οι καπιταλιστές κατέβαλαν τα ποσά που αντιστοιχούσαν σ’ αυτά τα επιδόματα, όμως είναι παγκοίνως γνωστό ότι εκμεταλλεύτηκαν την 6η ΠΥΣ για να κατεβάσουν όλους τους μισθούς που θα έπρεπε να είναι με βάση τις Κλαδικές ΣΣΕ, στο επίπεδο του κατώτατου μισθού των 586 ευρώ.

Μπορεί να θεωρηθεί θετικό μέτρο η απόφαση για κατώτατο μισθό στα 650 ευρώ για τους εργαζόμενους που δεν καλύφθηκαν από νέες Κλαδικές ΣΣΕ, των οποίων οι αποδοχές κατακρεουργήθηκαν με την αναγκαστική υπογραφή νέων ατομικών συμβάσεων εργασίας; Δε χρειάζεται πολλή σκέψη για να βροντοφωνάξουμε ότι δεν πρόκειται σε καμιά περίπτωση για θετικό μέτρο. Αυτό δε σημαίνει, βέβαια, ότι θα καλέσουμε τους εργαζόμενους να μην πάρουν και αυτό το ψίχουλο. Αυτό που εξηγούμε στους εργάτες και εργαζόμενους είναι ότι δεν πρέπει να παραμυθιαστούν και να χαρακτηρίσουν αυτό το μέτρο θετικό.

Στοιχεία για το πόσους εργάτες και εργαζόμενους καλύπτουν οι 61 Κλαδικές ΣΣΕ και οι Διαιτητικές Αποφάσεις δεν έχουμε. Ομως πετσοκόπηκαν οι βασικοί μισθοί και αυτών των εργαζόμενων με την επιβολή των 586 ευρώ. Δε γνωρίζουμε, επίσης, τι έκαναν οι καπιταλιστές αναφορικά με την καταβολή των τεσσάρων (ή και περισσότερων) επιδομάτων που προβλέπονταν απ' αυτές τις Κλαδικές ΣΣΕ.

Η Αχτσιόγλου ισχυρίστηκε ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού στα 650 ευρώ αφορά 800.000 εργαζόμενους. Επειδή ποτέ ιστορικά στην Ελλάδα η Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας δεν κάλυπτε περισσότερο από το 10% των εργαζόμενων, έχουμε μια έμμεση ομολογία από την Αχτσιόγλου ότι με ατομικές συμβάσεις εργασίας κατακρεουργήθηκαν οι αποδοχές εκατοντάδων χιλιάδων εργατών και εργαζόμενων, που υποβιβάστηκαν στην κατηγορία των «ανειδίκευτων» που πληρώνονται με τον κατώτατο μισθό. Κι έχουν το θράσος να στήνουν πανηγύρια, ότι τάχα πήραν ένα πολύ θετικό μέτρο προς όφελος της εργατικής τάξης.