Θέσεις της ΚΕ για το 6ο Συνέδριο του Μ-Λ ΚΚΕ

Α. ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ (1)

Οξύνονται όλες οι βασικές αντιθέσεις του σημερινού κόσμου, κλιμακώνονται απότομα

οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί και σκοτεινιάζει ο διεθνής ορίζοντας

1. Αυτό που χαρακτηρίζει τη διεθνή κατάσταση δέκα χρόνια μετά το ξέσπασμα της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης στις ΗΠΑ, το 2008, και την αναιμική και ασταθή ανάπτυξη της καπιταλιστικής οικονομίας, που εξακολουθεί να αγκομαχά στο έδαφος της κρίσης, είναι η όξυνση όλων των βασικών αντιθέσεων του σημερινού κόσμου, οι διαιρέσεις και ανακατατάξεις στη δύναμη των διεθνών κέντρων και στην αλλαγή του συσχετισμού των δυνάμεων ανάμεσά τους, που προκαλούν απότομη κλιμάκωση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών για την αναδιανομή των σφαιρών επιρροής, και σκοτεινιάζουν το διεθνή ορίζοντα, επαναφέροντας την απειλή για παγκόσμιο πόλεμο και πυρηνικό αλληλοεκβιασμό.

Σαν αποτέλεσμα όλων αυτών των κρίσιμων διεργασιών της τελευταίας δεκαετίας είχαμε μία σειρά πολιτικές εξελίξεις, με πιο σημαντικές την άνοδο του Τραμπ στην ηγεσία των ΗΠΑ και την απόφαση για την έξοδο της Μεγάλης Βρετανίας από την ΕΕ.

Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, μετά την κατάρρευση και διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1990-91, σε συνθήκες που ο παγκόσμιος συσχετισμός δυνάμεων άλλαξε αποφασιστικά προς όφελος των ΗΠΑ, η στρατηγική που διακήρυξαν και εφάρμοσαν οι ηγέτες του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού συμπυκνώθηκε στο δόγμα: "δεν θα επιτρέψουμε σε κανένα αντίπαλο κράτος να αμφισβητήσει την παγκόσμια θέση που κατακτήσαμε".

Το δόγμα αυτό στο επίπεδο της διεθνούς οικονομικής πολιτικής τους, σε συνθήκες μιας ενιαίας παγκόσμιας καπιταλιστικής αγοράς, εκφράστηκε με την περιβόητη παγκοσμιοποίηση, που αποσκοπούσε, μέσα από την κατάργηση των όποιων προστατευτικών μέτρων και φραγμών είχαν στη διάθεσή τους διάφορα κράτη για να στηρίξουν την οικονομία τους, το μονοπωλιακό κεφάλαιο του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, πιο ανεξέλεγκτο και ασύδοτο, να διασχίζει εθνικά σύνορα, να μπαίνει και να βγαίνει γρήγορα σε οικονομίες, να τις εκμεταλλεύεται και να τις καταληστεύει.

Ωστόσο, οι πολυδάπανοι και μακρόχρονοι κατακτητικοί πόλεμοι που εξαπέλυσαν σε Αφγανιστάν και Ιράκ στις αρχές της δεκαετίας του 2000, και τα μεγάλα αδιέξοδα στα οποία βρίσκονται σήμερα, ύστερα από 15 χρόνια πολέμων και επεμβάσεων στη Μέση Ανατολή, η βαθιά και παρατεταμένη οικονομική κρίση που ξέσπασε στο εσωτερικό του το 2008, η ταχεία ισχυροποίηση των ανταγωνιστών του στο διάστημα αυτό, υπέσκαψαν και εξασθένησαν την παγκόσμια ηγεμονική του θέση και έκαναν να ξεθωριάσει γρήγορα το αλαζονικό του όνειρο για έναν " αμερικανικό 21ο αιώνα".

Και επιπλέον η ιμπεριαλιστική παγκοσμιοποίηση, όχι μόνο δεν έφερε τη σταθερότητα στον δυτικό καπιταλιστικό κόσμο και δεν εξασφάλισε την αδιατάρακτη οικονομική πρωτοκαθεδρία του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, αλλά σε συνθήκες παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και ανισόμετρης καπιταλιστικής ανάπτυξης επιταχύνθηκαν οι οικονομικές ανακατατάξεις στη δύναμη των ισχυρών καπιταλιστικών κρατών σε βάρος της θέσης των ΗΠΑ στην παγκόσμια οικονομία.

Το μερίδιο των αναπτυσσόμενων καπιταλιστικών χωρών στο παγκόσμιο ΑΕΠ έφτασε το 2015 στο 53%, από 38% που ήταν το 1990. Ειδικά, Κίνα και Ινδία αύξησαν το βάρος τους από 6,8% σε 24,3% αντίστοιχα, με μόνη την Κίνα να παράγει σήμερα το 17 % του παγκόσμιου ΑΕΠ. Στο διάστημα αυτής της 25ετίας οι ΗΠΑ είδαν το μερίδιό τους στο παγκόσμιο ΑΕΠ να μειώνεται από το 34% στο 20,5%.

Παρά τις αλλαγές αυτές και τις ανακατατάξεις που έχουν σημειωθεί, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να παραμένουν ακόμη η πιο ισχυρή ιμπεριαλιστική δύναμη, σε όλα τα επίπεδα, οικονομικό, πολιτικό, στρατιωτικό, πλην όμως οι δυνατότητές τους εξασθενούν, η παγκόσμια αμερικανική κυριαρχία συναντά μεγάλα εμπόδια, αρχίζει να φθίνει, ενώ η στρατηγική τους δοκιμάζεται και βρίσκεται σε κρίση.

Αν οι τάσεις αυτές και οι πολύμορφες διεργασίες που συντελούνται, εδραιωθούν και κυριαρχήσουν στη διεθνή σκηνή, τότε οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να εξοστρακιστούν από την πρώτη θέση και μεγάλες ανατροπές θα σημειωθούν στα πλαίσια του αδιάκοπου ανταγωνισμού των μεγάλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και στη βάση των νέων παγκόσμιων συσχετισμών δυνάμεων που διαμορφώνονται.

Η προοπτική απώλειας της ηγεμονικής του θέσης στην παγκόσμια σκηνή, κάνει τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό πιο επικίνδυνο και τυχοδιωκτικό, πηγή πολέμου και επίθεσης

2. Αυτές ακριβώς τις εξελίξεις επεδίωξε να προλάβει, να ανακόψει και να αποτρέψει ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός με την πολιτική που εφάρμοσε την τελευταία δεκαπενταετία και που τώρα με την ηγεσία του Τραμπ αυτή η πολιτική αποκτά μια ακόμα πιο επιθετική διάσταση και παίρνει έναν απροκάλυπτο και βίαιο χαρακτήρα, στο βαθμό που οι παγκόσμιες αντιθέσεις οξύνονται εκρηκτικά και αμφισβητείται ευθέως ο κυρίαρχος ρόλος του στην παγκόσμια σκηνή.

Αυτή ακριβώς η αμφισβήτηση και απειλή απώλειας της πρωτοκαθεδρίας των ΗΠΑ στην παγκόσμια σκηνή, έφεραν στο προσκήνιο τις δυνάμεις που εκπροσωπεί ο Τραμπ και κάνουν την αμερικανική υπερδύναμη πιο επικίνδυνη και τυχοδιωκτική, πηγή πολέμου και επίθεσης.

Η κυβέρνηση Τραμπ, αποτελούμενη από μεγιστάνες του πλούτου και πολεμοκάπηλους στρατηγούς, εκφράζει τους πιο τρομοκρατικούς και επιθετικούς κύκλους του μονοπωλιακού κεφαλαίου των ΗΠΑ, που προωθεί στο εσωτερικό τον εκφασισμό του αμερικανικού κράτους, την πιο στυγνή καπιταλιστική εκμετάλλευση της εργατικής τάξης, διεγείροντας εθνικιστικές και ρατσιστικές προκαταλήψεις και υποδαυλίζοντας την ξενοφοβία, ενώ στο εξωτερικό προωθεί μία ιμπεριαλιστική πολεμοχαρή πολιτική και προετοιμάζεται για παγκόσμιους πολεμικούς τυχοδιωκτισμούς, απειλώντας με ολοκληρωτική καταστροφή και αφανισμό χώρες και λαούς.

Στον ένα χρόνο διακυβέρνησης Τραμπ οι ΗΠΑ προχώρησαν στην κατάργηση, παραβίαση και επαναδιαπραγμάτευση κρίσιμων συνθηκών και οικονομικών συμφωνιών, που ρύθμιζαν τις σχέσεις ανάμεσα στα κράτη, όπως η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, η συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή, η οικονομική συμφωνία των χωρών του Ειρηνικού, Ασίας- ΗΠΑ (TPP), η συμφωνία Ευρώπης- ΗΠΑ (TTIP), με τελευταία την απόφαση για τη μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ, καταπατώντας προκλητικά τη διεθνή νομιμότητα, και όλα αυτά με αποκλειστικό γνώμονα την επιβολή των συμφερόντων των ΗΠΑ σε βάρος των ανταγωνιστών τους.

Σ' όλο το προηγούμενο διάστημα οι ΗΠΑ, υπό την ηγεσία Ομπάμα, αλλά και των προκατόχων του, επεδίωκαν, προωθώντας τα παγκόσμια ιμπεριαλιστικά τους συμφέροντα, ταυτόχρονα να συγκρατούν και να συγκαλύπτουν τις οξύτατες ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και να εξισορροπούν τις δυνάμεις του διεθνούς ιμπεριαλιστικού συστήματος, έτσι ώστε να εξασφαλίζουν τη σταθερότητά του και την παγκόσμια ηγεμονική τους θέση. Τώρα με την άνοδο του Τραμπ, χωρίς να σπάει η συνέχεια των στρατηγικών επιδιώξεων των ΗΠΑ, που είναι η διεκδίκηση της παγκόσμιας κυριαρχίας τους, σημειώνεται μία τομή στην εξέλιξη της αμερικανικής πολιτικής για την επίτευξη αυτών των στόχων. Μία εξέλιξη που προέκυψε και μέσα από βαθιές αντιπαραθέσεις, στο εσωτερικό των κυρίαρχων δυνάμεων στις ΗΠΑ, για την κατεύθυνση που πρέπει να πάρει η εσωτερική και ιδιαίτερα η διεθνής πολιτική τους, που συνεχίστηκε όλη τη χρονιά και κλιμακώνεται διαρκώς μέχρι σήμερα, με αβέβαιη κατάληξη.

3. Μία τομή που αποτυπώθηκε με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο τον Δεκέμβρη του 2017 στη "Νέα Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας" που διακήρυξε ο Τραμπ. Παραληρώντας για το μεγαλείο της "μεγάλης Αμερικής", αφού ενταφίασε τα "αγαθά της παγκοσμιοποίησης", επαναφέροντας σε πρώτο πλάνο τα συμφέροντα του κάθε ξεχωριστού ιμπεριαλιστικού κράτους, ο Τραμπ, παρουσιάζοντας τη νέα στρατηγική των ΗΠΑ, ξεκαθάρισε: "Αποδεχόμαστε ότι ένας σθεναρός στρατιωτικός, οικονομικός και πολιτικός ανταγωνισμός, βρίσκεται τώρα σε εξέλιξη στον κόσμο". Αυτό τον ανταγωνισμό προσδιορίζει ως εξής η νέα στρατηγική των ΗΠΑ:

"Η Κίνα και η Ρωσία θέλουν να διαμορφώσουν έναν κόσμο που είναι αντίθετος στις αξίες και τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Η Κίνα θέλει να εκτοπίσει τις Ηνωμένες Πολιτείες στην Ινδο-Ειρηνική περιοχή, να επεκτείνει το οικονομικό της μοντέλο που έχει κινητήρια δύναμη το κράτος και να αναδιοργανώσει την περιοχή προς όφελός της. Η Ρωσία επιδιώκει να ανακτήσει καθεστώς μεγάλης δύναμης και να κατοχυρώσει σφαίρες επιρροής κοντά στα σύνορά της".

Άλλα βασικά στοιχεία της νέας στρατηγικής των ΗΠΑ είναι:

♦ Η κατάργηση του ορίου στις αμυντικές δαπάνες που είχαν θέσει οι ΗΠΑ το 2013 και η απόφαση για ραγδαία αύξηση των στρατιωτικών δαπανών και του αριθμού του στρατεύματος σε όλα τα όπλα.

♦ Η στοχοποίηση της Βόρειας Κορέας και του Ιράν και οι πολεμοκάπηλες απειλές του Τραμπ για ολοκληρωτική καταστροφή και πυρηνικό ολοκαύτωμά τους.

♦ Η συγκέντρωση στρατιωτικών δυνάμεων στην ευρωπαϊκή συνοριογραμμή και στα «σημεία επαφής» (Ατλαντικός, Βαλκάνια, Μέση Ανατολή, Κεντρική Ασία) με τη Ρωσία, στο πλαίσιο και της Νέας Δομής και της Στρατιωτικής Κινητικότητας του ΝΑΤΟ.

♦ Η προτεραιότητα που δίνεται στην περιοχή του "Ινδο-Ειρηνικού" και η μεταφορά με επιταχυνόμενο ρυθμό του μεγαλύτερου μέρους των στρατιωτικών της δυνάμεων στην περιοχή της Ασίας - Ειρηνικού.

Συμπυκνώνοντας το περιεχόμενο της νέας στρατηγικής, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, στρατηγός Μακ Μάστερ, που θεωρείται και συντάκτης της, ανέφερε: "Η γεωπολιτική επέστρεψε, και επέστρεψε εκδικητικά μετά από διακοπές που κάναμε από την ιστορία, στην αποκαλούμενη μεταψυχροπολεμική περίοδο".

Ένα μήνα μετά την εξαγγελία της νέας «Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας» από τον Τραμπ, ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Μάτις, την εξειδίκευσε στο στρατιωτικό επίπεδο με τη νέα «Στρατηγική Εθνικής Άμυνας» τον Γενάρη του 2018, ξεκαθαρίζοντας πως οι αμερικάνικες ένοπλες δυνάμεις θέτουν στην καρδιά του νέου στρατιωτικού δόγματος την αντιμετώπιση της Κίνας και της Ρωσίας, ένα δόγμα που τα προηγούμενα δεκαπέντε χρόνια ήταν επικεντρωμένο, φραστικά τουλάχιστον, στην αντιμετώπιση «της τρομοκρατικής απειλής των τζιχαντιστών». Αναλύοντας το στρατιωτικό δόγμα, ο υφυπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Κόλμπι, προχώρησε σε απροκάλυπτες πολεμικές απειλές: «Κίνα και Ρωσία εργάζονται επί σειρά ετών για να αναπτύξουν τις στρατιωτικές τους ικανότητες για να αμφισβητήσουν τα στρατιωτικά μας πλεονεκτήματα… θα εστιάσουμε στην προετοιμασία για πόλεμο και συγκεκριμένα για πόλεμο μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων».

Στο βαθμό που ο Τραμπ και τα συμφέροντα που εκπροσωπεί κυριαρχήσουν στις ΗΠΑ, δεδομένου ότι συναντά σφοδρές αντιδράσεις από άλλα τμήματα του μονοπωλιακού κεφαλαίου και βρίσκεται η προεδρία του σε μία ιδιότυπη ομηρία, τότε θα επιταχυνθούν οι παγκόσμιες εξελίξεις και μνημειώδεις συγκρούσεις θα σημειωθούν ανάμεσα στις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις για την παγκόσμια ηγεμονία και το ξαναμοίρασμα των ζωνών επιρροής και των παγκόσμιων αγορών, για την πιο στυγνή εκμετάλλευση και εθνική καταπίεση των λαών και καταλήστευση του πλούτου των εξαρτημένων χωρών, για την κλιμάκωση των στρατιωτικών επεμβάσεων και κατακτητικών πολέμων, με σκοπό να καταπνίξουν τους ασίγαστους αγώνες των λαών για εθνική και κοινωνική απελευθέρωση.

4. Στρατηγικός σκοπός του αμερικανικού ιμπεριαλισμού είναι να ανατρέψει τη διαμορφούμενη τάση απώλειας της παγκόσμιας ηγεμονικής του θέσης, επιδιώκοντας να φρενάρει την ορμητική άνοδο της Κίνας και τη σταθερή επάνοδο της Ρωσίας, αποτρέποντας με κάθε τρόπο μια συμμαχία ανάμεσά τους και, με την εξαπόλυση απειλών και τη δραστήρια προετοιμασία για πόλεμο, να εξαναγκάσει ταυτόχρονα όλες τις άλλες δυνάμεις, στην Ευρώπη και την Ασία, να ευθυγραμμιστούν μαζί του σ' αυτή την αντιπαράθεση, προλαβαίνοντας διαφοροποιήσεις και ρήγματα που διαφαίνονται.

Δαπανώντας σε ετήσια βάση, και συγκεκριμένα το 2016, το ιλιγγιώδες ποσό των 610 δις δολαρίων για στρατιωτικές δαπάνες -η Κίνα που ήταν δεύτερη δαπάνησε αντίστοιχα 215 δις δολάρια και η τρίτη, η Ρωσία, 70 δις δολάρια- και καταργώντας τώρα το όριο των στρατιωτικών δαπανών, ο Τραμπ προχωρεί σε μία ραγδαία αύξησή τους και σε μία τεράστια κούρσα εξοπλισμών, προκειμένου οι ΗΠΑ να διατηρήσουν τη στρατιωτική και τεχνολογική υπεροπλία τους, να εξουθενώσουν και να γονατίσουν οικονομικά τους ανταγωνιστές τους, όπως έκαναν τη δεκαετία του 1980 με την κούρσα εξοπλισμών και τον "πόλεμο των άστρων" του Ρήγκαν, που επιτάχυνε την κατάρρευση και διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και επέφερε μία μεγάλη ανατροπή στους παγκόσμιους συσχετισμούς δυνάμεων, καθιστώντας τις ΗΠΑ τη μοναδική ιμπεριαλιστική υπερδύναμη.

Μόνο που από τότε μέχρι σήμερα έχουν σημειωθεί μεγάλες αλλαγές και ανακατατάξεις στη δύναμη των διεθνών κέντρων, οι τάσεις φαίνονται αναπότρεπτες, και ο χρόνος δουλεύει αδυσώπητα σε βάρος του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού και υπέρ των ανταγωνιστών του.

Στη θέση μιας εσωτερικά σαπισμένης, ιδεολογικά χρεοκοπημένης, οικονομικά κατεστραμμένης και ετοιμόρροπης Σοβιετικής Ένωσης της περιόδου Γκορμπατσόφ, βρίσκεται σήμερα μία Ρωσία σε φάση εσωτερικής καπιταλιστικής ισχυροποίησης, που επανακάμπτει και επανέρχεται με νέους όρους και δυνατότητες στο τραπέζι των μεγάλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων.

Στη θέση μιας Κίνας με μικρή διεθνή πολιτική επιρροή και οικονομική δύναμη τη δεκαετία του 1980, βρίσκεται σήμερα μία ανερχόμενη παγκόσμια καπιταλιστική δύναμη, που η ιμπεριαλιστική της πολιτική αφήνει ισχυρό αποτύπωμα στις διεθνείς υποθέσεις.

Εκατό χρόνια από το τέλος του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου, το 1918, ενός πολέμου που αιματοκύλισε την Ευρώπη και οδήγησε στο ξέσπασμα και τη νίκη της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης, νέες πολεμικές συγκρούσεις των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων απειλούν ξανά την ανθρωπότητα, και ο 21ος αιώνας επιφυλάσσει μεγάλες ανακατατάξεις και επαναστατικές ανατροπές για την εργατική τάξη και τους λαούς του κόσμου.

Η ΕΕ κάτω από την ηγεμονία της Γερμανίας αντιμετωπίζει την πιο βαθιά κρίση της ιστορίας της, εξασθενεί η ιμπεριαλιστική της συνοχή και απειλείται με διάσπαση